Krzysztof Koehler
Ilustracja
Krzysztof Koehler (2010)
Data i miejsce urodzenia

25 lipca 1963
Częstochowa

Zawód

poeta, scenarzysta

Krzysztof Koehler (ur. 25 lipca 1963 w Częstochowie) – polski poeta, historyk literatury, krytyk literacki, eseista, scenarzysta i librecista. Profesor nauk humanistycznych[1].

Życiorys

W latach 80. studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie też doktoryzował się (literatura staropolska). Pracę habilitacyjną poświęcił Stanisławowi Orzechowskiemu. W 2019 roku uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych. Zatrudniony jako profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Współpracownik pism „Arcana”, „Pressje” i „Fronda”. Autor dziesięciu tomów wierszy. Za tom Od morza do morza nominowany do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz (2012)[2]. Zaliczany do pokolenia brulionu. Od poetyckiego debiutu w 1990 uchodzi za klasycystę cierpko komentującego dokonania młodej poezji polskiej, powstałej pod znakiem „barbaryzmu”. Z czasem też zaczął podkreślać swe przywiązanie do chrześcijańskiego modelu literatury i kultury, których cel widział w podtrzymywaniu tradycyjnych wartości. W Posłowiu do wierszy z lat 1989–2019 za jedną z najważniejszych wartości jego twórczości uznano oryginalność i nowatorstwo formalne: „choć w pejzażach Koehlera często odnajdziemy wiele uroku, nie jest jednak poeta malarzem dawnych formatów, klasycystą poprzez ponowienie. Raczej – romantycznym buntownikiem, „partyzantem prawdy”, wreszcie zaś – „obcym ciałem” na tle uładzonych, podręcznikowych prób opisu polskiej poezji współczesnej. Rozpiętość form i gatunków sytuuje się tutaj pomiędzy krańcowo odmiennymi biegunami ekspresji”[3]. W 2014 roku ukazała się jego debiutancka powieść Wnuczka Raguela. W 2017 został wyróżniony Nagrodą Identitas za książkę Palus Sarmatica[4]. W 2020 roku otrzymał Nagrodę Literacką Czterech Kolumn za całokształt twórczości ostatniego trzydziestolecia (1989-2019)[5].

Obecnie zatrudniony na UKSW. Wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz w Akademii „Ignatianum” w Krakowie. W latach 2006–2011 dyrektor kanału TVP Kultura. Z Telewizją Polską współpracuje od 1994 jako redaktor tygodnika „Goniec Kulturalny”, a ostatnio współredaktor programu „Po godzinach” w TVP1. Jest współautorem kilku filmów dokumentalnych, m.in.: „Sarmacja, czyli Polska”, „Adam Mickiewicz”, „Macie swojego poetę” (opowieść biograficzna o Mikołaju Sępie Szarzyńskim). Mieszka w Krakowie. Od 2009 r. członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK).

Od 2016 jest wicedyrektorem Instytutu Książki[6].

Życie osobiste

Żona: Kinga Koehler, córki Olga (ur. 1989) i Anna (ur. 1998).

Media

W roku 2006 został powołany na dyrektora TVP Kultura. Zajmował to stanowisko do lipca 2011, kiedy to decyzją prezesa TVP Juliusza Brauna zastąpiła go Katarzyna Janowska.

Publikacje

  • Wiersze, Oficyna Literacka, Kraków 1990
  • Nieudana pielgrzymka, Brulion, Kraków-Warszawa 1993 (wiersze)
  • Partyzant prawdy, Arcana/Fundacja Brulionu, Kraków-Warszawa 1996 (wiersze)
  • Na krańcu długiego pola i inne wiersze z lat 1988–1998, Fronda, Warszawa 1998
  • Słuchaj mię, Sauromatha. Antologia poezji sarmackiej, Arcana, Kraków 2002
  • Trzecia część Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003 (wiersze)
  • Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego, Arcana/Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Kraków-Warszawa 2004
  • Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej, Collegium Columbinum, Kraków 2005
  • Porwanie Europy, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2008 (wiersze)
  • Od morza do morza, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań 2011 (wiersze)
  • Boży podżegacz. Opowieść o Piotrze Skardze, Wydawnictwo Sic!, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012
  • Antologia, wstęp Maciej Urbanowski, Kolekcja Hachette, Warszawa 2013 (wiersze)
  • Moby Dick, libretto, opera-misterium w 4 aktach, reżyseria Eugeniusz Knapik, Teatr Wielki – Opera Narodowa 2014
  • Wnuczka Raguela, Wydawnictwo M, Kraków 2014 (powieść)
  • Palus Sarmatica, Muzeum Historii Polski, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2016
  • Rzeczpospolita. Obywatelskość. Wolność. Szkice o polskim pisarstwie politycznym XVI wieku, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2016
  • Kraj Gerazeńczyków, Arcana, Kraków 2017 (wiersze)
  • Obce ciało. Wiersze z lat 1989–2019, posłowie Ireneusz Staroń, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2019 (wiersze)
  • Punkty krystalizacji. Szkice o literaturze staropolskiej, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2020
  • Święte wiosny, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2021 (wiersze)

Telewizja

  • 1994: „Goniec Kulturalny” – współredaktor programu
  • „Po godzinach” w TVP1 – współredaktor programu

Filmografia

  • 1996: Sarmacja, czyli Polska – scenariusz
  • 1996: Maria Konopnicka – scenariusz
  • Adam Mickiewicz – scenariusz
  • 1999 Macie swojego poetę – scenariusz
  • 2009 Dekalog 89 – redakcja

Teatr TV

  • 1996: Pieśni postu świętego z dawnych polskich poetów zebrane – scenariusz
  • 1994: Biesiada Sarmacka – scenariusz

Opracowania twórczości

  • Ireneusz Staroń, Fuga i rap. O poezji Krzysztofa Koehlera z lat 1986-1998, Instytut Literatury 2023, Kraków

Przypisy

  1. ↑ Krzysztof Koehler, prof. UKSW dr hab.. wnh.uksw.edu.pl. [dostęp 2019-06-09].
  2. ↑ Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego – nominowani. www.orfeusz-nagroda.pl. [dostęp 2015-07-04].
  3. ↑ Obce ciało. Wiersze z lat 1989–2019 [online], piw.pl [dostęp 2019-11-26].
  4. ↑ Autor „Palus sarmatica” z tytułem polskiej książki roku Fundacji „Identitas”, „dzieje.pl” [dostęp 2017-12-10] (pol.).
  5. ↑ Klub Muzyki i Literatury we Wrocławiu [online], klubmil.pl [dostęp 2020-09-25] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-24].
  6. ↑ Krzysztof Koehler – Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku [online], www.ppibl.ibl.waw.pl [dostęp 2019-11-26].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.