Koźlarz sosnowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

borowikowate

Rodzaj

koźlarz

Gatunek

koźlarz sosnowy

Nazwa systematyczna
Leccinum vulpinum Watling
Trans. & Proc. Bot. Soc. Edinb. 39(2): 197 (1961)
Starsze owocniki koźlarza sosnowego

Koźlarz sosnowy (Leccinum vulpinum Watling) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Leccinum, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy:

  • Boletus vulpinus (Watling) Hlaváček (1990)
  • Krombholziella vulpina (Watling) Šutara 1982
  • Leccinum aurantiacum var. vulpinum (Watling) Pilát 1966[2].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 6–10 cm, za młodu półkulisto-wypukły, później poduszkowaty, purpurowobrązowy, z rdzawoczerwonym odcieniem, ale także pomarańczowobrązowy do ceglastoczerwonego[4].

Rurki

Długości 15–25 mm, najpierw białawe do kremowych, później bladoochrowe[4].

Trzon

Długości 7–15 cm i grubości 1,5–4,5 cm, młody często pękaty, później maczugowaty albo cylindryczny, biały, pokryty kosmkami, które są początkowo białawe, potem brązowe, albo czerwonobrązowe, w końcu nawet czarniawe[4].

Miąższ

Biały, w kapeluszu zwykle niezmienny, w trzonie nabiegający purpuroworóżowo, później szarofioletowo[4].

Wysyp zarodników

Brązowy z oliwkowym odcieniem. Zarodniki elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie, miodowobrązowawe, o wymiarach 13-16 × 4–5 μm, bez pory rostkowej[4].

Gatunki podobne

Przy rozpoznawaniu koźlarza sosnowego należy zwracać uwagę na drzewo towarzyszące, ponieważ podobne gatunki występują pod innymi drzewami: koźlarz czerwony (Leccinum aurantiacum) występuje pod osiką, a koźlarz pomarańczowożółty (Leccinum versipelle) – pod brzozą[5]. Podobny jest także występujący pod świerkiem koźlarz świerkowy (Leccinum piceinum)[6].

Występowanie i siedlisko

Opisano występowanie tego gatunku tylko w Europie i Ameryce Północnej[7]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[8]. Znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Danii i Anglii[3].

Rośnie od lipca do listopada pod różnymi gatunkami sosny, zwłaszcza na wrzosowiskach[3].

Znaczenie

Naziemny grzyb mykoryzowy[3]. Grzyb jadalny i bardzo smaczny[4]. Przez grzybiarzy bywa mylony z niektórymi innymi gatunkami koźlarzy, z użytkowego punktu widzenia nie ma to jednak większego znaczenia, gdyż wszystkie one są dobrymi grzybami jadalnymi[6].

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
  3. 1 2 3 4 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 Aurel Dermek, Grzyby znane i mniej znane, Warszawa: Państ. Wyd. Rolnicze i Leśne, 1988, s. 348, ISBN 83-09-01196-2.
  5. ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
  6. 1 2 Marek Snowarski, Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-776-4.
  7. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-06-22].
  8. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.