nr rej.: - A-235/77 z dnia 14.12.1977 (woj. bielskie)[1] - A/1087/22 z dnia 16.11.2022 (woj. śląskie)[2] | |||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Parafia | |||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Cieszyna | |||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego | |||||||||||
49°44′53,43″N 18°37′57,42″E/49,748175 18,632617 |
Kościół św. Marii Magdaleny – najstarszy istniejący w Cieszynie kościół katolicki, tzw. kościół farny. Główny kościół parafii św. Marii Magdaleny w Cieszynie.
Historia
Świątynia wybudowana została w XIII wieku (ok. 1263 roku) jako budowla romańska z fundacji żony księcia opolsko-raciborskiego Władysława opolskiego – Eufemii. Początkowo była świątynią klasztorną zakonu dominikanów i nosiła wezwanie Najświętszej Maryi Panny. W dobie gotyku kościółek stał się transeptem rozbudowanej świątyni. Długie prezbiterium musiało pomieścić dominikanów, a nieco krótsza nawa – wiernych.
Podczas reformacji (w latach 1544-1611) przejęty został przez ewangelików. Od 1611 do 1789 r. ponownie przeszedł w ręce zakonu. W 1784 r. stał się kościołem parafialnym parafii obejmującej wschodnią część miasta i wsie podcieszyńskie, a po jego odbudowie, po pożarze miasta w 1789 roku, został nowym kościołem farnym pw. św. Marii Magdaleny (nosząca to wezwanie dotychczasowa fara na obecnym placu Teatralnym spłonęła w tym samym wielkim pożarze). Klasztor dominikanów został wówczas zlikwidowany a sami zakonnicy opuścili na zawsze Cieszyn. Odbudowa dodała gotyckiemu korpusowi późnobarokowo-klasycystyczną fasadę zwieńczoną wieżą, który to styl świątyni zachował się do dziś. Był to projekt głównego architekta kierującego odbudową Cieszyna po pożarze – Karla Jacobiego von Eckholma[3].
Opis
Kościół kryje szczątki wszystkich Piastów cieszyńskich, a także niektórych przedstawicieli lokalnej szlachty. Z dawnych nagrobków ocalała jednak tylko XV-wieczna gotycka rzeźba Przemysława I Noszaka. Znajduje się ona w neorenesansowej wnęce arkadowej zaprojektowanej przez Albina Prokopa w 1860 roku.
Wewnątrz przeważa styl barokowy, w tym ołtarze oraz ambona i chrzcielnica – dłuta śląskiego rzeźbiarza Jana Józefa Schuberta z Opawy. Ściany ozdabiają pochodzące z końca XVIII wieku obrazy Drogi Krzyżowej pędzla Ignatza Günthera z Opawy. Późnobarokowy ołtarz główny z 1795 r. został wykonany przez morawskiego artystę Andreasa Kaspra Schweigla z Brna. U podstawy rzeźbiarz umieścił figury świętych Piotra i Pawła, zaś w szczycie – symbol Opatrzności Bożej. W 1858 roku na ołtarzu zawieszono namalowany w Wenecji obraz przedstawiający mycie nóg Chrystusowi przez św. Marię Magdalenę. W 1997 roku zawieszono tu XVII-wieczny obraz Matki Bożej Cieszyńskiej, ozdobiony koronami z filigranu cieszyńskiego. Od 2002 r. kościół nosi miano "Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej".
W kościele odbywają się trzy odpusty parafialne: niedziela po 22 lipca - odpust ku czci św. Marii Magdaleny, pierwsza niedziela września - odpust ku czci św. Melchiora Grodzieckiego, pierwsza niedziela października - odpust ku czci Matki Bożej Cieszyńskiej[4].
Galeria ilustracji
- Nawa główna
- Prezbiterium
- Ołtarz
- Symbol Opatrzności
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 2 grudnia 2022 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2022-12-03]
- ↑ Marcin Żerański: Cieszyn i Czeski Cieszyn - śladem tramwaju. Cieszyn: Pracownia na Pastwiskach, 2011, s. 61-62. ISBN 978-83-933109-0-6.
- ↑ Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej. [w:] GoSilesia.pl [on-line]. [dostęp 2013-09-09]. (pol.).
Bibliografia
- Marcin Żerański: Cieszyn i Czeski Cieszyn - śladem tramwaju. Cieszyn: Pracownia na Pastwiskach, 2011, s. 60-62. ISBN 978-83-933109-0-6.
- Michał Kowalski: Śląsk Cieszyński - Po obu stronach Olzy. Wyd. II. Kraków: Amistad Sp. z o.o. - Program PolskaTurystyczna.pl, 2009, s. 46. ISBN 978-83-7560-069-8.
- Weronika Szewczyk: Wokół Beskidu Śląskiego - przewodnik turystyczny. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo "Compass", 2012, s. 18. ISBN 978-83-7605-333-2.