Kościół świętego Marcelina
1022/Wlkp/A z 28.07.1965[1]
kościół parafialny
Ilustracja
widok od frontu
Państwo

 Polska

Miejscowość

Rogalin

Adres

ul. Mosińska

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Marcelina w Rogalinie

Wezwanie

św. Marcelina

Wspomnienie liturgiczne

26 kwietnia

Położenie na mapie gminy Mosina
Mapa konturowa gminy Mosina, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Marcelina”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Marcelina”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Marcelina”
Położenie na mapie powiatu poznańskiego
Mapa konturowa powiatu poznańskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół świętego Marcelina”
Ziemia52°13′54,3″N 16°56′16,3″E/52,231750 16,937861

Kościół św. Marcelina w Rogalinie – rzymskokatolicki kościół z mauzoleum rodziny Raczyńskich, należący obecnie do parafii pod tym samym wezwaniem (dekanat kórnicki archidiecezji poznańskiej). Przez ponad 150 lat pełnił funkcję kaplicy, a parafię utworzono dopiero w 1975 roku[2].

Historia kościoła

Jest to świątynia wzniesiona w latach 1817–1820 na polecenie hrabiego Edwarda Raczyńskiego, jako grobowiec rodzinny oraz kaplica, "dla wygody swoich poddanych"[3].

Jej patronem jest św. Marcelin – papież i męczennik, który za panowania cesarza Dioklecjana w roku 304 n.e. został ścięty za wiarę. Na frontonie kościoła znajduje się łaciński napis DIVO MARCELLINO (= Świętemu Marcelinowi). Edward Raczyński chciał w ten sposób uhonorować patrona parafii, ale także ciotecznego kuzyna Marcelego Lubomirskiego, żołnierza napoleońskiego, poległego w 1807 roku w czasie oblężenia Sandomierza[2][3].

Autor pracy habilitacyjnej poświęconej tej świątyni, profesor Jarosław Jarzewicz, napisał w podsumowaniu tej monografii (str. 377):

„Kościół – mauzoleum swoich przodków – polecił Edward Raczyński wybudować wśród zieleni otwartego parku przechodzącego niepostrzeżenie w naturę, w kraj ojczysty, który stał się krajobrazem heroicznym, bo naznaczonym świątynią bohatera. Natura została też przez to uświęcona, jednak nie na sposób sentymentalnych czy romantycznych «kultów natury», ale dzięki temu, że jej centrum i kulminacją jest kościół – świątynia, w której Bóg jest obecny. Fundator zadbał także, aby budowany przezeń kościół był też miejscem zgromadzeń lokalnego Kościoła – wiernych mieszkających w Rogalinie. Wyprowadzając kaplicę pałacową z bryły pałacu i czyniąc ją dostępną nie tylko dla dworu, ale także dla mieszkańców wsi, postąpił jak oświecony magnat, dbający o dobro swoich poddanych.”[3]

Architektura

Kościół parafialny w Rogalinie wyróżnia nietypowa architektura. Jego pierwowzorem była świątynia rzymska zwana Maison Carrée, czyli „czworobocznym domem”, wybudowana w I w. p.n.e. w Nîmes we Francji. (Również kościół św. Marii Magdaleny w centrum Paryża był częściowo wzorowany na tej budowli i mógł być inspiracją dla Raczyńskiego, który przez kilka lat służył w armii napoleońskiej)[3].

Nad portalem widnieje napis „EDUARDUS COMES / RACZYNSKI / HANC AEDEM EXTR.CUR. / A. MDCCCXX” (= Edward hrabia Raczyński tę świątynię wybudować polecił. Rok 1820). Fundator był autorem ogólnej koncepcji tej budowli i zastosował w niej nowatorskie rozwiązania, np. zakupił odlane z żeliwa bazy i kapitele korynckich kolumn, antaby oraz posągi lwów umieszczone przy schodach do świątyni[3].

Fronton kościoła jest ozdobiony kolumnami, zaś elewacje boczne półkolumnami w porządku korynckim, w tzw. układzie "pseudoperipteros" (od łac. peripteros = otoczony jednym rzędem kolumn)[3][4].

Górna kondygnacja, o dekoracji klasycystycznej, pełniła rolę kaplicy pałacowej w latach 1821–1939, a po wojnie stała się kościołem filialnym parafii w Rogalinku. Ołtarz główny został wykonany i ufundowany w 1832 roku. Mozaikowe antepedium wykonał Franciszek Lanci, z takiego samego materiału jak antepedium umieszczone w Złotej Kaplicy w katedrze w Poznaniu. Fryz, który otacza wnętrze kościoła, przedstawia orły zwrócone parami ku sobie z rozpiętą girlandą. Motyw ten ma symbolizować bohaterskiego ducha Marcelego Lubomirskiego. Patrząc od strony ołtarza, po lewej stronie drzwi głównych na ścianie jest umieszczona płaskorzeźba z białego marmuru z 1880 roku przedstawiająca Marię z Krasińskich Raczyńską, pierwszą żonę Edwarda Aleksandra, z dwojgiem dzieci[2][3].

W dolnej części kościoła – czyli mauzoleum – są umieszczone sarkofagi, w których pochowani są: prezydent RP hr. Edward Bernard Raczyński (prawnuk fundatora świątyni), jego najstarsza córka Wanda Dembińska z mężem rotmistrzem Ryszardem Dembińskim oraz Roger Raczyński i jego żona Konstancja Raczyńska, z domu Lachman. Na ścianach mauzoleum są umieszczone tablice nagrobne, m.in. tablica, za którą jest pochowane serce hrabiego Edwarda Raczyńskiego fundatora tejże budowli[4][5].

W późniejszych latach Raczyński wypowiadał się krytycznie o kaplicy rogalińskiej. Raziło go połączenie architektury klasycznej z romańsko-gotycką kryptą wewnątrz[6].

Rogalińskie Drogi

Z okazji 200-lecia poświęcenia kościoła powstała sieć przyrodniczych szlaków pielgrzymkowych Rogalińskie Drogi Ducha Świętego, które prowadzą z 9 miejscowości. Nazwy szlaków pochodzą od owoców Ducha Świętego, by propagować modlitwę do Ducha Świętego o 7 darów (mądrość, rozum, radę, męstwo, umiejętność, pobożność i bojaźń Bożą) i 9 owoców (miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność i opanowanie). Na stronie internetowej parafii udostępniono m.in. opisy tras z ciekawostkami historycznymi, propozycje zadań duchowych i broszury przyrodnicze. Powstanie sieci szlaków popularyzuje także aktywność fizyczną na świeżym powietrzu oraz ochronę Rogalina jako pomnika historii[7][8].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. wielkopolskiego. [dostęp 2021-09-24].
  2. 1 2 3 Tomisław Paciorek, Rogalin. Kościół – Mauzoleum Raczyńskich 1821-2021 [online], Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie, 2021 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 Jarosław Jarzewicz, Świątynia pamięci. O kościele - mauzoleum Raczyńskich w Rogalinie, Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu, 2005, s. 19-378, ISBN 83-89053-34-9 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  4. 1 2 Historia [online], Parafia pw. Św. Marcelina w Rogalinie: [dostęp 2023-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-08] (pol.).
  5. ↑ Kościół w Rogalinie. Oficjalny portal gminy Mosina. [dostęp 2023-09-29]. (pol.).
  6. ↑ Magdalena Warkoczewska, Malarstwo i grafika epoki romantyzmu w Wielkopolsce : dzieje i funkcje, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, s. 50, 1984, ISBN 83-01-04858-1, OCLC 12906749 [dostęp 2020-11-01].
  7. ↑ Sylwia Ufnalska, O jubileuszu kościoła i przyrodniczych szlakach w Rogalinie [online], Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 1 listopada 2021 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
  8. ↑ Rogalińskie Drogi Ducha Świętego [online], Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie [dostęp 2023-09-29] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.