Klubowy Puchar Europy w szachach (ang. European Chess Club Cup) – rozgrywki szachowe, mające na celu wyłonienie najlepszej klubowej drużyny w Europie
Historia
Po raz pierwszy pomysł zorganizowania turnieju, którego zwycięzca otrzymywał tytuł mistrza Europy drużyn klubowych, pojawił się w połowie lat 50. XX wieku w Jugosławii. Tam też, w 1956 r., rozegrano pierwsze, nieoficjalne zawody, w których uczestniczyło 9 zespołów (w tym DWP Warszawa), a I m. zajął "Partizan" Belgrad[1]. Na kolejny, tym razem już oficjalny Klubowy Puchar Europy, trzeba było czekać aż 20 lat. Zawody rozegrano systemem pucharowym z udziałem 20 drużyn. Obowiązywał system dojazdowy, w każdej rundzie odbywał się mecz i rewanż, od pierwszej edycji drużyny wystawiały składy 6-osobowe. Pierwsze puchary odbywały się w cyklach trzyletnich, następnie skróconych do okresu dwuletniego. Od 1993 r. zawody zaczęto rozgrywać w jednym miejscu i czasie, systemem składającym się z eliminacji i finału (systemem pucharowym). Od 2000 r. w rozgrywkach obowiązuje system szwajcarski (na dystansie 7 rund).
Rozgrywki w kategorii kobiet po raz pierwszy odbyły się w 1996 r. Początkowo odbywały się one oddzielnie, od 2003 r. oba Puchary rozgrywane są w tym samym miejscu i czasie. Mecze w Pucharze kobiet rozgrywane są na 4 szachownicach.
Każda z edycji Klubowego Pucharu Europy skupia na starcie kilkadziesiąt drużyn z całego kontynentu oraz wielu czołowych arcymistrzów świata (np. w 2008 r. w zawodach uczestniczyło 22 szachistów z rankingiem powyżej 2700 punktów[2] spośród 32 posiadających w tym okresie taką punktację[3]). Tak liczny udział czołowych szachistów możliwy jest dzięki regulaminowi, który zezwala na start dowolnej liczby obcokrajowców w poszczególnych zespołach. Każda federacja zrzeszona w Europejskiej Unii Szachowej (ang. European Chess Union) ma prawo zgłosić do udziału jednego przedstawiciela, a w przypadku rozgrywania w danym kraju drużynowych mistrzostw – również drugiego (przepisy ECU zezwalają również na start trzeciej drużyny z jednego kraju, po spełnieniu określonych warunków).
Klubowy Puchar Europy jest przechodni, na własność można go zdobyć po trzykrotnym zwycięstwie w zawodach (do 2008 r. sztuka ta udała się zespołom "Bosna" Sarajewo i "CSKA" Moskwa). Spośród polskich drużyn, największe sukcesy odniosła "Polonia" Warszawa, która pięciokrotnie zdobywała tytuły wicemistrzowskie (w latach 1997, 1999, 2001, 2003 i 2005), a w 2002 r. zajęła III miejsce[4].
Klubowy Puchar Europy mężczyzn
| Lp | Rok | Miasta | Zwycięzcy | System | Drużyn |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1976 | – |  Buriewiestnik Moskwa Solingen SG | pucharowy (dojazowy) | 20 |
| 2 | 1979 | – | Buriewiestnik Moskwa | pucharowy (dojazdowy) | 23 |
| 3 | 1982 | – |  Spartacus Budapeszt | pucharowy (dojazdowy) | 24 |
| 4 | 1984 | – | Trud Moskwa | pucharowy (dojazdowy) | 28 |
| 5 | 1986 | – | CSKA Moskwa | pucharowy (dojazdowy) | 28 |
| 6 | 1988 | – | CSKA Moskwa | pucharowy (dojazdowy) + finał w Rotterdamie z udziałem 4 drużyn | 27 |
| 7 | 1990 | – | CSKA Moskwa Solingen SG | pucharowy (dojazdowy) | 29 |
| 8 | 1992 | – | Bayern Monachium | pucharowy (dojazdowy) | 31 |
| 9 | 1993 | Hilversum | .svg.png.webp){kind=small} Lyon Oyonnax | eliminacje (7 grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 8 drużyn | 50 |
| 10 | 1994[5] | Lyon |  Bosna Sarajewo | eliminacje (7 grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 8 drużyn | 46 |
| 11 | 1995 | Lublana |  Erywań Bosna Sarajewo | eliminacje (7 grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 8 drużyn | 52 |
| 12 | 1996 | Budapeszt |  Sberbank Tatarstan Kazań Bosna Sarajewo | eliminacje (7 grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 16 drużyn | 36 |
| 13 | 1997 | Kazań | Ładia Azow | eliminacje (7 grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 8 drużyn | 54 |
| 14 | 1998 | Belgrad |  Panfox Breda | eliminacje (7 grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 8 drużyn | 50 |
| 15 | 1999 | Bugojno | Bosna Sarajewo | eliminacje (6 grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 8 drużyn | 47 |
| 16 | 2000 | Neum | Bosna Sarajewo | szwajcarski (7 rund) | 34 |
| 17 | 2001 | Panormo | Nikiel Norylsk | szwajcarski (7 rund) | 39 |
| 18 | 2002 | Kallithea | Bosna Sarajewo | szwajcarski (7 rund) | 43 |
| 19 | 2003 | Retimno | NAO Paryż | szwajcarski (7 rund) | 45 |
| 20 | 2004[6] | Izmir | NAO Paryż | szwajcarski (7 rund) | 36 |
| 21 | 2005[7] | Saint-Vincent | Tomsk-400 | szwajcarski (7 rund) | 48 |
| 22 | 2006[8] | Fügen | Tomsk-400 | szwajcarski (7 rund) | 56 |
| 23 | 2007[9] | Kemer |  Linex Magic-Merida | szwajcarski (7 rund) | 56 |
| 24 | 2008[10] | Kallithea | URAL Swierdłowskaja | szwajcarski (7 rund) | 64 |
| 25 | 2009[11] | Ochryda | Economist-SGSEU-1 Saratów | szwajcarski (7 rund) | 54 |
| 26 | 2010[12] | Płowdiw | Economist-SGSEU-1 Saratów | szwajcarski (7 rund) | 49 |
| 27 | 2011[13] | Rogaška Slatina | Saint-Petersburg Chess Federation | szwajcarski (7 rund) | 62 |
| 28 | 2012[14] | Ejlat |  SOCAR Azerbaijan | szwajcarski (7 rund) | 34 |
| 29 | 2013[15] | Rodos |  G-Team Novy Bor | szwajcarski (7 rund) | 53 |
| 30 | 2014[16] | Bilbao | SOCAR Azerbaijan | szwajcarski (7 rund) | 52 |
Klubowy Puchar Europy kobiet
| Lp | Rok | Miasta | Zwycięzcy | System | Drużyn |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1996 | Smederevska Palanka | .svg.png.webp){kind=small} Agrouniverzal Belgrad Merani Tbilisi | eliminacje (8 grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 8 drużyn | ? |
| 2 | 1997 | Rijeka | Goša Smederevska Palanka | eliminacje (? grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 8 drużyn | ? |
| 3 | 1998 | Wuppertal |  AEM-Luxten Timișoara | eliminacje (? grup) + finał systemem pucharowym z udziałem 8 drużyn | ? |
| 4 | 1999 | Nova Gorica |  Szkoła Rudenko Chersoń | szwajcarski (7 rund) | 12 |
| 5 | 2000 | Halle | Agrouniverzal Belgrad | szwajcarski (7 rund) | 10 |
| 6 | 2001 | Belgrad | Agrouniverzal Belgrad | szwajcarski (7 rund) | 10 |
| 7 | 2002 | Antalya | BAS Belgrad | szwajcarski (7 rund) | 11 |
| 8 | 2003 | Retimno | Internet CG Podgorica | szwajcarski (7 rund) | 13 |
| 9 | 2004[17] | Izmir | NTN Tbilisi | szwajcarski (7 rund) | 10 |
| 10 | 2005[7] | Saint-Vincent | NTN Tbilisi | szwajcarski (7 rund) | 11 |
| 11 | 2006[8] | Fügen | Mika Erywań | szwajcarski (7 rund) | 11 |
| 12 | 2007[9] | Kemer |  CE Monte Carlo | szwajcarski (7 rund) | 18 |
| 13 | 2008[10] | Kallithea | CE Monte Carlo | szwajcarski (7 rund) | 18 |
| 14 | 2009[11] | Ochryda | Spartak Widnoje | szwajcarski (7 rund) | 11 |
| 15 | 2010[12] | Płowdiw | CE Monte Carlo | szwajcarski (7 rund) | 14 |
| 16 | 2011[18] | Rogaška Slatina | AVS | szwajcarski (7 rund) | 11 |
| 17 | 2012[19] | Ejlat | CE Monte Carlo | kołowy (7 rund) | 8 |
| 18 | 2013[15] | Rodos | CE Monte Carlo | szwajcarski (7 rund) | 11 |
| 19 | 2014[16] | Bilbao | Batumi Chess Club "Nona" | kołowy (7 rund) | 8 |
Przypisy
- ↑ European Chess Club Cup: Belgrade 1956
- ↑ 24th European Club Cup 2008 Halkidiki, Greece
- ↑ Top 100 Players October 2008
- ↑ European Chess Club Cup's Medal Table 1976-2006. olimpbase.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-08)].
- ↑ "Bosnaši" prvaci Evrope 1994 [online], skbosna.ba [zarchiwizowane z adresu 2010-04-26].
- ↑ NAO defends Euro Club Cup title
- 1 2 Tomsk wins European Club Cup
- 1 2 Tomsk-400 wins the European Club Cup
- 1 2 European Club 2007
- 1 2 Ural Sverdlovskaya wins European Club Cup
- 1 2 Blick zurück auf Ohrid
- 1 2 Economist wins European Club Cup in Plovdiv
- ↑ 27th European Club Cup 2011 Rogaska Slatina, Slovenia
- ↑ 28th European Club Cup 2012 Eilat, Israel
- 1 2 ECC Concludes in Rhodes
- 1 2 2014 European Club Cup
- ↑ European Club Cup 2004
- ↑ 16th European Club Cup for Women 2011 Rogaska Slatina, Slovenia
- ↑ 17th European Club Cup for Women 2012 Eilat, Israel