Kazimierz IV słupski
Ilustracja
książę dobrzyński
Okres

od 1370
do 1377

Poprzednik

Kazimierz III Wielki

Następca

Małgorzata mazowiecka
(żona Kaźka słupskiego)

książę inowrocławski
Okres

od 1370
do 1377

Poprzednik

Kazimierz III Wielki

Następca

Władysław Opolczyk

książę słupski
Okres

od 1374
do 1377

Poprzednik

Bogusław V

Następca

Warcisław VII

Dane biograficzne
Dynastia

Gryfici

Data urodzenia

1351

Data i miejsce śmierci

2 stycznia 1377
Bydgoszcz

Ojciec

Bogusław V

Matka

Elżbieta Kazimierzówna

Żona

Kenna (Joanna) Olgierdówna

Żona

Małgorzata mazowiecka

Pieczęć piesza Kaźka słupskiego z 1373

Kazimierz IV (Kaźko słupski) (ur. 1351, zm. 2 stycznia 1377 w Bydgoszczy[1]) – książę dobrzyński, inowrocławski i słupski z dynastii Gryfitów, syn Bogusława V i Elżbiety Kazimierzówny, córki Kazimierza Wielkiego, króla Polski.

Życiorys

Po śmierci matki wychowywany był na dworze krakowskim oraz cesarskim Karola IV, adoptowany przez Kazimierza Wielkiego przypuszczalnie w kwietniu 1369, aby Ludwik Węgierski nie mógł wyegzekwować tzw. „paktu o przeżycie”; otrzymał wówczas ziemie sieradzką i łęczycką. Już wcześniej przewidywany był na następcę przez Kazimierza Wielkiego. W 1360 roku ustalono małżeństwo Kaźka z Joanną Olgierdówną (Kenną), księżniczką litewską; jej przedwczesna śmierć w 1368 roku zakończyła małżeństwo i przypieczętowany nim sojusz. W 1370 książę Kazimierz uzyskał dodatkowo ziemię dobrzyńską (jako lenno), część Kujaw z Bydgoszczą, kasztelanię kruszwicką, Złotorię, Wałcz i Złotów[2][3].

Pomimo poparcia planów Kazimierza Wielkiego przez część „panów wielkopolskich”, sąd po śmierci króla anulował testament, a przyszłemu księciu słupskiemu pozwolono zatrzymać jedynie ziemię dobrzyńską, Kruszwicę, Wałcz i Złotów[3].

Dopuszczony do współrządów w 1370. Po śmierci ojca w 1374 objął władzę w księstwie słupskim, a w dwa lata później osiadł na stałe w ziemi dobrzyńskiej, gdzie wdał się w wojnę z księciem gniewkowskim Władysławem Białym[4]. Na skutek odniesionych ran (trafiony kamieniem w głowę) w czasie oblężenia zamku w Złotorii w pobliżu Torunia zmarł (bezpotomnie) 2 stycznia 1377 w Bydgoszczy. Pochowano go w klasztorze cystersów w Byszewie (Koronowie)[3][5].

Według ówczesnego prawa lennego ziemie i zamki, które objął w posiadanie Kaźko słupski, zostały przyłączone do Królestwa Polskiego[3], z wyłączeniem ziemi dobrzyńskiej, którą zarządzała Małgorzata, druga żona księcia. W 1378 zrzekła się ona praw do tych ziem na rzecz księcia Władysława Opolczyka[6].

Rodzina

Kazimierz IV był dwukrotnie żonaty, tj. z Kenną (Joanną), córką księcia litewskiego Olgierda oraz Małgorzatą, córką Siemowita III Starszego. Z żadnego ze związków małżeńskich nie posiadał potomstwa[7].

Genealogia

Warcisław IV
ur. w okr. 11–27 V 1291
zm. w okr. 31 VII–1 VIII 1326
Elżbieta
ur. w okr. 1300–1304
zm. w okr. II–III 1355
lub przed 2 II 1356
Kazimierz III Wielki
ur. 30 IV 1310
zm. 5 XI 1370
Aldona Anna
ur. ok. 1311–1313
zm. 25 V 1339
         
     
  Bogusław V
ur. w okr. 1317–1318
 zm. w okr. 3 II–24 IV 1374
Elżbieta Kazimierzówna
ur. ok. 1326
zm. 1361
     
   
Kazimierz IV (Kaźko słupski)
(ur. 1351, zm. 2 I 1377)

Przypisy

  1. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 320-323.
  2. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 320.
  3. 1 2 3 4 K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 71.
  4. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 320-321.
  5. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 321.
  6. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 323.
  7. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 321-323.

Bibliografia

Opracowania

  • Kazimierz Kozłowski, Jerzy Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00530-8, OCLC 189424372.
  • Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056.

Literatura dodatkowa (online)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.