Eryk II
Ilustracja
książę wołogoski
Okres

od 1457
do 1474

Poprzednik

Warcisław IX

Następca

w składzie Księstwa Szczecińskiego

książę słupski
Okres

od 1459
do 1474

Poprzednik

Eryk Pomorski

Następca

Bogusław X

książę szczeciński
Okres

od 1464
do 1474

Poprzednik

Otton III

Następca

Bogusław X

Dane biograficzne
Dynastia

Gryfici

Data urodzenia

w okr. 1418–1425 lub późń.

Data i miejsce śmierci

5 lipca 1474
Wolgast

Ojciec

Warcisław IX

Matka

Zofia

Żona

Zofia

Dzieci

Bogusław X Wielki,
Kazimierz VI,
Elżbieta (I), Zofia,
Elżbieta (II), Warcisław XI,
Barnim (IX), NN synowie,
NN córka, Małgorzata,
Katarzyna, Maria

Eryk II zawiera przymierze z królem Polski Kazimierzem IV Jagiellończykiem w 1466 roku
Tablica upamiętniająca pochówek Eryka II. (Eldena)

Eryk II, zwany Lienzerem (ur. w okr. 1418–1425 lub późn., zm. 5 lipca 1474 w Wołogoszczy[1]) – syn Warcisława IX, księcia wołogoskiego i zjednoczonego księstwa (ziemie: wołogoska, bardowska i rugijska) oraz Zofii.

Życie i panowanie

Najstarszy syn księcia Warcisława IX objął po jego śmierci (1457) władzę w księstwie wołogoskim, wraz z młodszym bratem Warcisławem X[2]. Jako mąż księżniczki słupskiej Zofii (jedyne w historii dynastii małżeństwo dwojga Gryfitów) został jednak następcą Eryka I Pomorskiego, zdetronizowanego króla Danii, Szwecji i Norwegii, który następnie rządził księstwem słupskim. Objął w nim władzę po tym, jak zostawił księstwo wołogoskie bratu[2].

Eryk II w 1460 popadł w krótkotrwały konflikt zbrojny z Kazimierzem Jagiellończykiem o zajęte pograniczne miasta, zakończony 1461 dzięki pośrednictwu księżnej Zofii[2][3]. W 1462 odzyskał zajętą przez Krzyżaków ziemię lęborsko-bytowską, którą otrzymał następnie od króla Polski jako lenno[4]. Po śmierci w 1464 Ottona III, ostatniego księcia linii szczecińskiej przejął wraz z bratem jego dzielnicę i nie dopuścił do jej całkowitego przejęcia przez Brandenburczyków[2]. Od tego czasu pozostawał w stanie wojny z Marchią Brandenburską. W 1468, mimo że zawarty został układ w Myśliborzu dwa lata wcześniej, utracił na jej rzecz ziemie: Wkrzańskie z Gardźcem po Szczecin i pomiędzy Odrą a Tywą po Banie i Gryfino[5][6]. Próba zakończenia konfliktu w 1469 nie powiodła się, wobec rezygnacji Kazimierza Jagiellończyka z roli arbitra. W 1472, w wyniku układu zawartego pod naciskiem cesarza Fryderyka III, część ziem księstwa szczecińskiego, która pozostała mu w posiadaniu uznano za lenno brandenburskie[6].

Zmarł 5 lipca 1474 w Wołogoszczy podczas zarazy. Został pochowany w klasztorze cystersów w Eldenie[2][4].

Rodzina

W starszej literaturze przedmiotu istnieje pogląd o dwukrotnym małżeństwie Eryka II. Pierwszą żoną miała być prawdopodobnie Małgorzata, córka Henryka II, księcia meklemburskiego na Stargardzie, która zmarła przed ceremonią weselną. Współczesna genealogia odrzuca ten pogląd i skłania się do uznania Małgorzaty, jako narzeczonej. Poświadczona źródłowo jest natomiast Zofia, córka Bogusława IX, księcia stargardzkiego i słupskiego oraz Marii mazowieckiej[7]. Było to jedyne w historii małżeństwo dwojga Gryfitów: wspólnym przodkiem małżonków był książę słupsko-wołogoski Warcisław IV, Eryk II był jego potomkiem w piątym pokoleniu, a Zofia w czwartym. Z ich związku wywodzą się wszyscy późniejsi przedstawiciele dynastii. Eryk II i Zofia mieli kilkanaścioro dzieci:

Genealogia

Barnim VI
ur. w okr. 1365–1372
zm. 22 lub 23 IX 1405		 Weronika
ur. w okr. 1367–1374?
zm. 1405 lub przed 22 IX 1408		 Eryk IV
ur. ?
zm. 1411		 Zofia brunszwicka
ur. ?
zm. ?
         
     
  Warcisław IX
ur. 1395? lub w okr. 1395–1400
zm. 17 IV 1457		 Zofia
ur. najwcz. 1374
zm. 1462
     
   
Zofia
ur. ok. 1434
zm. 24 VIII 1497
OO  po 11 XI 1451
 Eryk II
(ur. w okr. 1418–1425 lub poźn.
zm. 5 VII 1474)
                   
                   
                   
Bogusław X Wielki
 ur. 28 lub 29 V 1454
zm. 5 X 1523
 		 Kazimierz VI
 ur. najwcz. 1455
zm. w okr. 8–15 IX 1474
 		 Elżbieta (I)
 ur. ?
zm. 1463
 		 Zofia
 ur. ok. 1462
zm. 26 (25?) IV 1504
 		 Elżbieta (II)
 ur. najwcz. 1463
zm. po 22 X 1516
 
                   
Warcisław XI
 ur. po 1465
zm. zap. 1474		 Barnim (IX)
 ur. po 1465
zm. 1474
 		 NN, synowie
(zmarli w młodym wieku)		 NN, córka
 ur. ?
zm. ?
 		 Małgorzata
 ur. najp. 1470
zm. 27 III 1526
 
               
Katarzyna
 ur. 1470
zm. 1526
 		 Maria
 ur. przed 5 VII 1474
zm. 1512
 

Przypisy

  1. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 378-379.
  2. 1 2 3 4 5 K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 81.
  3. ↑ J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 418.
  4. 1 2 J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 189.
  5. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 378.
  6. 1 2 B. Dopierała, Polskie losy Pomorza Zachodniego, s. 123.
  7. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 347-349, 378-379.
  8. ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 383-397.

Bibliografia

Opracowania

  • Dopierała B., Polskie losy Pomorza Zachodniego, Poznań 1970.
  • Kazimierz Kozłowski, Jerzy Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00530-8, OCLC 189424372.
  • Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056.
  • Szymański J.W., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów – Kielce 2006, ISBN 83-7273-224-8.

Literatura dodatkowa (opracowania)

  • Zygmunt Boras, Książęta Pomorza Zachodniego, Poznań: Wydaw. Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1996, ISBN 83-232-0732-1, OCLC 830122949.
  • Wojciech Myślenicki, Pomorscy sprzymierzeńcy Jagiellończyków, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 1979, ISBN 83-210-0093-2, OCLC 830235564.

Literatura dodatkowa (online)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.