pułkownik lekarz | |
Data i miejsce urodzenia |
14 lipca 1879 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
26 kwietnia 1952 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Stanowiska |
komendant szpitala |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Kazimierz Bonawentura Nowakowski (ur. 14 lipca 1879 w Inowrocławiu, zm. 26 kwietnia 1952 w Poznaniu) – polski lekarz chirurg, pułkownik lekarz Wojska Polskiego.
Życiorys
Był synem kupca Kazimierza i Anny z Perlińskich[1]. Uczęszczał do gimnazjum w Inowrocławiu i pobliskim Chełmnie, a następnie studiował medycynę w Heidelbergu, Berlinie, Wrocławiu, Monachium oraz Lipsku[1], gdzie w 1906 uzyskał doktorat. W Poznaniu, Lipsku, Berlinie i Kolonii w latach 1905–1910 specjalizował się w chirurgii. Od 1910 w Poznaniu rozpoczął praktykę lekarską, a w latach 1914–1917 był chirurgiem niemieckich szpitali polowych[2].
Jako naczelny chirurg szpitali fortecznych w randze majora, podpułkownika i pułkownika brał udział w powstaniu wielkopolskim.
W latach 1918–1922 członek zarządu i współzałożyciel okręgu PCK, od 1912 do 1920 był sekretarzem, a później wiceprezesem Wydziału Lekarskiego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Naczelny chirurg Szpitala Przemienienia Pańskiego w latach 1919–1923, a następnie do 1952 (z przerwą wojenną) ordynator oddziału chirurgicznego Szpitala Miejskiego w Poznaniu. Habilitował się w 1923, a od 1924 prowadził wykłady z chirurgii ogólnej na Uniwersytecie Poznańskim. Od 1924 do 1931 w Radzie Wydziałowej UP był pięciokrotnie delegatem docentów[3]. Zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy. W 1934 roku, jako oficer pospolitego ruszenia pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto z przydziałem mobilizacyjnym do Kadry Zapasowej 4 Szpitala Okręgowego w Łodzi[4].
W czerwcu 1939 wysłano wniosek o mianowanie go profesorem tytularnym chirurgii i w 1945 otrzymał nominację. We wrześniu 1939 na polecenie władz wojskowych jako jedyny chirurg pozostał w szpitalu. Osadzony w Forcie VII za kontynuowanie działalności dydaktycznej we wrześniu i październiku 1939 oraz za udział w powstaniu wielkopolskim. Został zwolniony i od czerwca 1940 w Ostrowcu Świętokrzyskim, Skarżysku i Radomiu pracował w szpitalu, a następnie w filii Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Kielcach. Do Poznania powrócił w 1945 i w Szpitalu Miejskim podjął działalność chirurgiczną i dydaktyczną[3].
Uchodził za znakomitego chirurga praktyka o olbrzymim doświadczeniu klinicznym i wykształcił około dwudziestu wybitnych chirurgów. Zmarł 26 kwietnia 1952 w Poznaniu[3]. Pochowany na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu (pole 6, kwatera 3-12)[5]. Jego osobę upamiętnia w Poznaniu Głaz Kazimierza Nowakowskiego.
11 stycznia 1910 roku poślubił Janinę Mieczkowską[1] h. Bończa, córką Augusta, z którą miał pięciu synów: Jerzego, lekarza, Zygmunta, profesora prawa, oraz Michała, Kazimierza i Andrzeja, inżynierów[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych[1]
- Złoty Krzyż Zasługi (22 grudnia 1928)[6][1]
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Łoza 1938 ↓, s. 526.
- ↑ Pomniki Poznania. Głaz Kazimierza Nowakowskiego.. www.pomnikipoznania.pl. [dostęp 2024-02-26].
- 1 2 3 4 Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 519.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 301, 760.
- ↑ Kazimierz Nowakowski – miejsce pochówku na Junikowie w Poznaniu [dostęp z dnia: 2020-07-04]
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 296, poz. 727 „za wybitne zasługi, położone w powstaniu wielkopolskim”.
Bibliografia
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 519. ISBN 83-01-02722-3.
- Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego.
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna Gutenberga.