wieś | |
Wiatrak w Kawczynie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
158[1] |
Strefa numeracyjna |
65 |
Kod pocztowy |
64-000[2] |
Tablice rejestracyjne |
PKS |
SIMC |
0371593 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kościan | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu kościańskiego | |
52°07′41″N 16°40′54″E/52,128056 16,681667[3] |
Kawczyn – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Kościan[4][5].
W Kawczynie od dawnej drogi krajowej nr 5 odchodziła dawna droga wojewódzka nr 311. Ze względu na fakt, że w grudniu 2019 roku oddano do użytku drogę ekspresową S5, obie drogi przekwalifikowano na drogi powiatowe.
Wieś pierwszy raz została wzmiankowana w źródłach w roku 1307. Do 1820 roku nosiła nazwę Kawczyno. Wieś Kawczino położona była w 1580 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego[6]. Wieś kilkukrotnie zmieniała swoich właścicieli wskutek dziedziczenia po kądzieli lub sprzedaży, jednym z właścicieli był Mikołaj Mielżyński, stolnik kaliski. Od 1686 roku pozostawała w rękach właścicieli Mikoszek. W 1740 roku wieś stała się prawie opustoszała wskutek ucieczek chłopów, w związku z czym w 1741 roku właściciele wsi, Romiszowscy, sprowadzili do niej luterańskich olędrów ze Śląska[7]. W przywileju zezwolono mieszkańcom na zbudowanie szkoły, zakazano natomiast odprawiania nabożeństw. W 1777 roku we wsi znajdowała się szkoła, służąca jednocześnie jako mieszkanie nauczyciela. Poza nauczaniem nauczyciele zajmowali się krawiectwem, a także – pomimo zakazu – odprawiali nabożeństwa luterańskie[8]. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Kawczyn należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej[9]. Kawczyn należał do okręgu czempińskiego tego powiatu i stanowił część majątku Mikoszki, którego właścicielem był wówczas (1846) Ludwik Koczorowski[9]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Kawczyn liczył 112 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 20 dymów (domostw)[9].
Pod koniec XIX wieku Kawczyn liczył 23 zagrody i 154 mieszkańców, w większości (147) wyznania ewangelickiego[10]. W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa leszczyńskiego[5].
W Kawczynie w 1977 zrekonstruowano wiatrak „Wojciech”, oryginalnie pochodzący z 1805 roku[11]. W niewielkiej odległości od drogi krajowej nr 5 znajduje się renesansowa rzeźba z piaskowca z 1592 z inskrypcjami w trzech językach[11].
Przypisy
- ↑ woj. wielkopolskie >> pow. poznański >> gmina Kościan. Wszystkie dane dla miejscowości Kawczyn. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-01-30].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 450 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 51418
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 812, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-01-30].
- 1 2 Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 79.
- ↑ Zygmunt Cieplucha: Z przeszłości ziemi kościańskiej. Kościan: 1929, s. 184–185.
- ↑ Zygmunt Cieplucha: Z przeszłości ziemi kościańskiej. Kościan: 1929, s. 229.
- 1 2 3 Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 214.
- ↑ Kawczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 913 .
- 1 2 Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 341. ISBN 83-7079-589-7.