Fusil Automatique Mle 1917

Państwo	Francja
Rodzaj	karabin samopowtarzalny
Historia
Prototypy	1915
Produkcja	1917–1918
Wyprodukowano	86 333
Dane techniczne
Kaliber	8 mm
Nabój	8 × 50 mm R
Magazynek	stały, 5 nabojów
Wymiary
Długość	1330 mm 1848 mm (z bagnetem)
Długość lufy	800 mm
Masa
broni	5,275 kg (niezaładowany) 5,43 kg (załadowany)
wyposażenia dodatkowego	0,235 kg (bagnet)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	701 m/s
Energia pocz. pocisku	3138 J
Szybkostrzelność praktyczna	35 strz./min
Zasięg maks.	1200 m
Zasięg skuteczny	300 m

Fusil Automatique Mle 1917 (FA Mle 1917, RSC Mle 1917, Selbstlade-Gewehr 310(f)) – francuski karabin samopowtarzalny. Pierwszy typ karabinu samopowtarzalnego produkowanego w dużych ilościach, wprowadzonego na uzbrojenie europejskiej armii.

Historia

W roku 1914, w chwili wybuchu I wojny światowej armia francuska była uzbrojona w karabiny powtarzalne Lebel Mle 1886 i Berthier Mle 1907. Pomimo testowania przed wojną kilku typów broni samopowtarzalnej i automatycznej do uzbrojenia wprowadzono wyłącznie ciężki karabin maszynowy St Etienne Mle 1907. Uzbrojeniem indywidualnym pojedynczych żołnierzy miały pozostać karabiny powtarzalne, ponieważ obawiano się, że wyposażenie ich w broń o większej szybkostrzelności spowoduje nadmierne zużycie amunicji.

Pierwsze miesiące wojny wykazały, że siła ognia piechoty jest zdecydowanie zbyt mała. Zakupienie lekkich karabinów maszynowych Hotchkiss Mle 1909 i ręcznych karabinów maszynowych Chauchat poprawiło sytuację, ale pierwsze ataki na gniazda niemieckich ciężkich karabinów maszynowych MG08 wykazały, że nadal jest ona daleka od ideału.

Po pierwszych próbach frontalnych ataków na stanowiska broni maszynowej które skończyły się olbrzymimi stratami, opracowano taktykę polegającą na atakowaniu stanowisk ciężkich karabinów maszynowych małymi grupami żołnierzy, z różnych stron. Poszczególne grupy starały się podejść do stanowiska karabinu maszynowego wykorzystując martwe pola ostrzału i ostatecznie zniszczyć je przy pomocy granatów ręcznych. Doświadczenia wykazały, że piechota stosująca tego rodzaju taktykę strzelała rzadko (przez większość czasu żołnierze starali się skrycie zbliżyć do stanowiska ciężkiego karabinu maszynowego), ale prowadzony ogień musi być bardzo intensywny. Jak się okazało karabiny powtarzalne miały zbyt niską szybkostrzelność praktyczną i ich przydatność do tego rodzaju zadań jest niewielka.

W tej sytuacji postanowiono wprowadzić do uzbrojenia karabiny samopowtarzalne. Prototypy tego rodzaju broni były testowane we Francji od 1894, ale żadnego modelu nie wprowadzono do uzbrojenia ponieważ żaden nie strzelał przepisowym francuskim nabojem karabinowym 8 × 50 mm R. Dopiero po wybuchu wojny zakupiono w Stanach Zjednoczonych dużą ilość samopowtarzalnych sztucerów Winchester M1907 i M1910 (kalibru .35SL i .401SL) w które uzbrojono załogi samolotów.

Zadania skonstruowania karabinu samopowtarzalnego strzelającego przepisowym, francuskim nabojem karabinowym podjęli się inżynierowie Ribeyrolle i Sutter oraz pułkownik Chauchat. Zgodnie z francuską tradycją starali się w maksymalnym stopniu wykorzystać elementy już eksploatowanych typów broni. Wykonany w 1915 r. prototyp wykorzystywał części drewniane i magazynek rurowy karabinu Lebel Mle 1889 i lufę karabinu Berthier Mle 1907. W nowej konstrukcji magazynek rurowy stał się rurą gazową w której poruszał się tłok gazowy. Karabin był wyposażony w nowy zamek ryglujący lufę przez obrót i komorę zamkową. Zarówno zamek jak i komora zamkowa były wzorowane na zastosowanych w przedwojennych karabinach samopowtarzalnych skonstruowanych przez inżynierów Ribeyrolle i Sutter.

Nowy karabin został oficjalnie przyjęty do uzbrojenia w maju 1916 r. jako Fusil Automatique Mle 1917. Seryjna produkcja z powodu kłopotów technicznych rozpoczęła się w kwietniu 1917 r. W produkcję karabinu było zaangażowane kilka francuskich fabryk:

• Manufacture Nationale d’Armes de Tulle (MAT) produkowała komory zamkowe, lufy i osłony spustu,
• Manufacture Nationale d’Armes de Chatellerault (MAC) produkowała komory mechanizmu spustowego,
• Manufacture d’armes de Saint-Étienne (MAS) produkowała zamki, mechanizmy gazowe, lufy i części drewniane,
• Manufacture d’Armes de Paris produkowała magazynki i drobne części mechanizmu spustowego.

Końcowy montaż karabinów Mle 1917 odbywał się w zakładach MAS (tysiąc karabinów zmontowano w zakładach MAC). Karabiny Mle 1917 były produkowane w trzech odmianach różniących się drobnymi szczegółami (kształt rękojeści przeładowania i tym podobne).

Wyprodukowane karabiny były dostarczane jednostkom w ilości 16 na kompanię. Z reguły uzbrajano w nie dowódców plutonów i najlepszych strzelców. Doświadczenia wojenne dowiodły, że FA Mle 1917 wymagają starannej obsługi, ale w rękach dobrze wyszkolonych żołnierzy są bronią znacznie skuteczniejszą od karabinów powtarzalnych. Za ich największą wadę można uznać niewielki, zaledwie pięcionabojowy magazynek ładowany przy pomocy ładowników (ładowniki FA Mle 1917 miały identyczną pojemność, ale były niewymienne z ładownikami karabinu Berthier Mle 1907).

We wrześniu 1918 r. produkcję karabinów Mle 1917 wstrzymano. W tym samym roku rozpoczęto modyfikację wyprodukowanych karabinów. Zmodyfikowane karabiny oznaczone jako Mle 1918 miały skrócone lufy i były ładowane przy pomocy standardowych ładowników karabinu Berthier Mle 1907. Zmodyfikowano 4000 karabinów Mle 1917 do standardu Mle 1918. W 1935 r. część pozostałych karabinów Mle 1917 została poddana kuriozalnej modyfikacji w wyniku której przekształcono je w karabiny powtarzalne (poprzez zaślepienie otworu gazowego w lufie). Dużą część niezmodyfikowanych karabinów Mle 1917 wycofano z uzbrojenia i zniszczono.

Wyprodukowane karabiny były używane w okresie międzywojennym podczas wojny o Rif w Maroku.

Karabin RSC Mle 1917 był używany podczas kampanii francuskiej w 1940 r. Używany przez słabo wyszkolonych i często zdemoralizowanych żołnierzy często się zacinał. Zdobyte karabiny Mle 1918 otrzymały niemieckie oznaczenie Selbstlade-Gewehr 310(f), ale ze względu na nietypową amunicję i konieczność starannej obsługi prawdopodobnie nie były używane przez Niemców.

Opis

Karabin RSC Mle 1917 był indywidualną bronią samopowtarzalną. Zasada działania oparta o wykorzystanie energii gazów prochowych odprowadzanych przez boczny otwór lufy. Ryglowanie przez obrót zamka. Mechanizm spustowy umożliwiał strzelanie ogniem pojedynczym. Dźwignia bezpiecznika po prawej stronie komory zamkowej. Zasilanie ze stałego magazynka pudełkowego ładowanego przy pomocy pięcionabojowych ładowników. Ładowniki były wkładane do magazynka po odchyleniu jego pudełka do przodu. Przyrządy celownicze mechaniczne, składały się z muszki i celownika schodkowo-ramkowego. Łoże i kolba stała drewniane. Broń była wyposażona w czworograniasty bagnet-szpadę mocowany przy pomocy rękojeści.

Linki zewnętrzne

• Le fusil (semi-)automatique de 8 mm RSC modèle 1917 (fr.)