Zasięg imperium khmerskiego

Indochiny Francuskie w 1913 r.

Pol Pot

Sporna świątynia Preah Vihear

Hun Manet w 2019

Kalendarium historii Kambodży – uporządkowany chronologicznie wykaz dat i wydarzeń z historii Kambodży.

• I w. n.e. – założono państwo Funan na terenie obecnej Kambodży^[1]
• VI w. – państwo Czenla podbiło państwo Funan^[1]
• IX w. – powstało państwo Khmerów^[1]
• I poł. XII w. – król Surjawarman II zleca budowę Angkor Wat^[2]
• 1181-1218 – panowanie Dżajawarmana VII, szczyt potęgi państwa Khmerów^[2]
• XIII w. – imperium Khmerów zaczęło upadać^[1]
• 1432 – Tajowie zdobyli Angkor, imperium Khmerów przeniosło stolicę z Angkor do Phnom Penh^[1]
• XVI w. – pierwsi Europejczycy dotarli do obecnej Kambodży^[1]
• 1884 – Francja uznała Kambodżę za swoją kolonię^[1]
• 1887 – Kambodżę włączono do Indochin Francuskich^[1]
• 1941–1945 – okupacja japońska^[1]
• 1945–1946 – okupacja przez Tajlandię^[1]
• 1949 – Francja przyznała Kambodży niepodległość w ramach Unii Francuskiej^[1]
• 1955 – Kambodża wystąpiła z Unii Francuskiej i została członkiem ONZ^[1]
• 1970 – w wyniku zamachu stanu przeprowadzonego przez gen. Lon Nola obalono księcia Sihanouka. Wkrótce potem Sihanouk założył Zjednoczony Front Narodowy Kambodży (FUNK). Wybuch wojny domowej^[1]
• 1975 – oddziały FUNK zdobyły Phnom Penh, władzę objęli Czerwoni Khmerowie (na czele z Pol Potem), szefem państwa został ponownie Sihanouk^[1]
• 1975 – Kambodża zmieniła nazwę na Demokratyczną Kampuczę^[1]
• 1976 – Czerwoni Khmerzy zmusili Sihanouka do rezygnacji ze stanowiska^[1]
• grudzień 1978 – przeciwnicy Pol Pota utworzyli Zjednoczony Front Ocalenia Narodowego Kampuczy^[1]
• 1979 – nazwę państwa zamieniono na Ludową Republikę Kampuczy^[1]
• 1987 – po raz pierwszy przeprowadzono spotkanie Sihanouka z premierem rządu w Phnom Penh Hun Senem^[1]
• kwiecień 1989 – nazwę państwa zamieniono na Kambodżę^[1]
• sierpień 1989 – w Paryżu zwołano konferencję w sprawie Kambodży^[1]
• październik 1991 – na konferencji paryskiej uzgodniono powołanie Najwyższej Rady Narodowej pod przewodnictwem księcia Sihanouka^[1]
• maj 1993 – pod nadzorem ONZ przeprowadzono wybory parlamentarne, zbojkotowane przez Czerwonych Khmerów^[1]
• listopad 1993 – przywrócono monarchię^[1]
• 1997 – Hun Sen odsunął od władzy partię monarchistów^[1]
• 2001 – Zgromadzenie Narodowe i Senat zatwierdziły ustawę o powołaniu trybunału do osądzenia zbrodni Czerwonych Khmerów^[1]
• 2003 – w wyborach parlamentarnych wygrała ponownie Kambodżańska Partia Ludowa^[1]
• 2004 – Norodon Sihanouk abdykował. Władzę po nim objął jego syn Norodom Sihamoni^[1]
• 2008 – w wyborach parlamentarnych zwyciężyła Kambodżańska Partia Ludowa, choć w opinii zewnętrznych komentatorów, głosowanie nie było w pełni uczciwe^[3].
• lipiec 2010 – na karę 35-letniego więzienia skazano Kaing Guek Eava, naczelnika więzienia Tuol Sleng (wyrok później skrócono, a następnie zamieniono na dożywocie)^[4][5]
• 2011 – wybuchły walki na granicy z Tajlandią, o sporną świątynie Preah Vihear. W tym samym roku podpisano zawieszenie broni, potwierdzające status quo^[6][7].
• 2012 – w pekińskim szpitalu zmarł były król Norodon Sihanouk^[8].
• 2013 – w wyborach parlamentarnych po raz kolejny wygrała Kambodżańska Partia Ludowa, choć według opozycji w trakcie głosowania doszło do najpoważniejszych w historii nieprawidłowości. W związku z tym, na wschodzie kraju wybuchły protesty^[9].
• 2018 – w wyborach parlamentarnych zwyciężyła Kambodżańska Partia Ludowa, zyskując wszystkie miejsca w parlamencie. Przez brak możliwości głosowania na główne partie opozycyjne, wynik wyborów był podważany^[10].
• lipiec 2023 – w wyborach parlamentarnych kolejny raz zdecydowanie wygrała Kambodżańska Partia Ludowa, po tym jak wykluczono z głosowania niektóre ugrupowania opozycyjne^[11].
• sierpień 2023 – wieloletniego premiera Hun Sena zastąpił na tym stanowisku jego syn, Hun Manet^[12].

Przypisy