Błogosławiona
Juta z Chełmży
Jutta von Sangerhausen
Ilustracja
Obraz bł. Juty w bazylice Świętej Trójcy w Chełmży
Data i miejsce urodzenia

ok. 1220
Sangerhausen (Turyngia)

Data i miejsce śmierci

12 maja 1260
Bielczyny

Czczona przez

Kościół katolicki

Wspomnienie

12 maja

Atrybuty

wdowi welon

Patronka

Prus Królewskich

Szczególne miejsca kultu

bazylika konkatedralna Świętej Trójcy w Chełmży

Ulica bł. Juty w Chełmży

Błogosławiona Juta, Juta z Chełmży, Juta z Bielczyn, Juta, niem. Jutta von Sangerhausen (ur. ok. 1220 w Sangerhausen, zm. 12 maja 1260 w Bielczynach k. Chełmży) – niemiecka arystokratka, błogosławiona Kościoła katolickiego, mistyczka i pustelnica[1][2].

Życiorys

Pochodziła z Turyngii, z rodziny rycerskiej. Wyszła za mąż za nieznanego z imienia rycerza von Sangerhausen, w którym tak rozbudziła pobożność, że udał się do Jerozolimy dla uczczenia miejsc świętych. W wieku 20 lat owdowiała (mąż zmarł w drodze do Ziemi Świętej) i samotnie wychowywała dzieci. Juta rozdała majątek ubogim, a sama o „żebraczym chlebie” odwiedzała sanktuaria i posługiwała chorym. Po usamodzielnieniu dzieci, związała się z beginkami i należała do kręgu osób skupionych wokół Mechtyldy z Magdeburga. Około 1256 roku krewny jej męża (Anno von Sangershausen) został wielkim mistrzem krzyżackim i zaprosił Jutę do ziemi chełmińskiej, aby modlitwą i pokutą wspierała dzieło nawracania Prus, Litwy i Jaćwieży. Juta osiadła za murami miasta.

Miała osobisty kontakt z pierwszym biskupem chełmińskim Heidenrykiem oraz Janem z Łobdowa, którzy byli jej spowiednikami. Prowadząc ascetyczny tryb życia, opiekowała się zapewne wraz z innymi beginkami niewielkim szpitalem św. Jerzego na przedmieściach Chełmży.

Tradycja mówiąca o tym, iż osiadła w pustelni w Bielczynach, wydaje się mało wiarygodna z racji na późne pochodzenie mówiących o tym przekazów oraz fakt, że była to praktyka niezgodna z typowym dla duchowości beginek akcentem na pełnienie dzieł miłosierdzia. Legenda mówi, że aby szybciej dotrzeć do kościoła Juta miała dar chodzenia przez jezioro.

Kult i patronat

Juta zmarła w opinii świętości. Została pochowana w południowej nawie bazyliki konkatedralnej Świętej Trójcy w Chełmży.

Biskup Jan Lipski dekretem z 15 kwietnia 1637 roku zatwierdził kult Juty, polecił wybudować kaplicę ku jej czci na miejscu dawnej pustelni, a zarazem ustanowił ją, wraz z bł. Dorotą z Mątowów, jedną z patronek Prus Królewskich. Powtórne ożywienie kultu bł. Juty nastąpiło za bpa Andrzeja Załuskiego (1739-46). Ufundował on w kościele katedralnym w Chełmży marmurowy ołtarz ku jej czci. Józef Szydzik, proboszcz chełmżyński i fordoński, odnowił kult bł. Juty i wybudował kaplicę pod jej wezwaniem w Bielczynach na miejscu dawnej pustelni i dawniejszych kaplic. 20 maja 1984 biskup chełmiński Marian Przykucki ogłosił bł. Jutę patronką dzieł miłosierdzia diecezji chełmińskiej oraz wyznaczył odpust ku jej czci na trzecią niedzielę maja. W tym samym dniu dokonał poświęcenia nowej kaplicy w Bielczynach, której prezbiterium stanowi dawna kaplica z 1937 roku. Bł. Juta patronuje również Grudziądzkiemu Centrum „Caritas”[3].

Dzień obchodów

Jej wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 12 maja (diecezja toruńska).

Ikonografia

W ikonografii bł. Juta przedstawiana jest w prostej sukni, przypominającej zakonny habit, we wdowim welonie na głowie.

Teksty źródłowe

Błogosławiona Juta cudami słynąca w Chełmży – Rozdział z Kalendarza Księdza Szydzika[2] dotyczący Błogosławionej Juty

Fragment kalendarza dotyczący Juty

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Mogła mieszkać w pustelni, a nie być pustelnicą w całym tego słowa znaczeniu.
  2. 1 2 Józef Szydzik: Kalendarz Kościelny dla Parafji Chełmżyńskiej na rok 1928. Rocznik Pierwszy.. Chełmża: Nakładem Ks. Prałata Szydzika w Chełmży, Czcionkami Drukarni Toruńskiej T.A. w Toruniu, 1927, s. 49-55, suma stron 156.
  3. ↑ Życiorys bł. Juty. [w:] Grudziądzkie Centrum Caritas im. Błogosławionej Juty [on-line]. caritas.twoje-miasto.pl. [dostęp 2019-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.