| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1918 |
| Data i miejsce śmierci |
30 maja 1995 |
| Profesor nauk technicznych | |
| Specjalność: wytrzymałość materiałów i konstrukcji | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1949 – nauki techniczne |
| Profesura |
1954 |
| Uczelnia | |
| Okres zatrudn. |
1945–1981 |
| Prodziekan | |
| Wydział | |
| Okres spraw. |
1952–1956 |
| Dziekan | |
| Wydział |
Mechaniczny PŁ |
| Okres spraw. |
1958–1960 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
     | |
Jerzy Leyko (ur. 10 marca 1918 w Krakowie, zm. 30 maja 1995 w Łodzi) – polski specjalista w dziedzinie wytrzymałość materiałów i konstrukcji, profesor Politechniki Łódzkiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Zygmunta (zm. 1958), profesora SGGW, i Jadwigi z Zakrzewskich (zm. 1966)[1]. Do czasu wybuchu II wojny światowej ukończył 6 semestrów na Oddziale Lotniczym Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej.
Od 1942 roku do wybuchu powstania warszawskiego pracował jako asystent w Państwowej Wyższej Szkole Technicznej w Warszawie, kontynuując jednocześnie studia w ramach tajnego nauczania. W powstaniu warszawskim brał udział jako żołnierz Armii Krajowej – dywizjon 1. pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego[2].
Po wyzwoleniu kraju uzyskał w 1946 roku tytuł zawodowy magistra inżyniera mechanika na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. 15 września 1945, jeszcze przed uzyskaniem dyplomu, został zatrudniony jako asystent w nowo utworzonej Katedrze Mechaniki Politechniki Łódzkiej. W roku akademickim 1946/47 prowadził wykłady ze statyki lotniczej na Wydziale Mechanicznym PŁ, na którym w 1949 roku uzyskał stopień doktora nauk technicznych.
We wrześniu 1950 został mianowany zastępcą profesora oraz powołany na stanowisko Kierownika Katedry Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej na Wydziale Włókienniczym Politechniki Łódzkiej. W 1953 roku został kierownikiem Katedry Wytrzymałości Materiałów na Wydziale Mechanicznym PŁ. W 1954 roku otrzymał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, w 1964 roku stanowisko i tytuł profesora zwyczajnego.
Jego działalność naukowa dotyczyła głównie teorii płyt i powłok oraz stateczności konstrukcji cienkościennych. Był twórcą uznanej w kraju, a znanej również za granicą, „łódzkiej szkoły stateczności konstrukcji”. Jest autorem lub współautorem 8 pozycji książkowych i 25 artykułów naukowych. Wypromował 22 doktorów nauk technicznych, z których 6 otrzymało tytuł profesora.
W latach 1952–1956 był prodziekanem, a w latach 1958–1960 dziekanem Wydziału Mechanicznego Politechniki Łódzkiej. Od utworzenia Instytutu Mechaniki Stosowanej w 1970 roku do przejścia na wcześniejszą emeryturę w 1981 roku kierował tym Instytutem jako dyrektor. W 1985 roku zawiesił emeryturę i podjął pracę na stanowisku profesora zwyczajnego w Politechnice Lubelskiej, w związku z uruchomieniem w Katedrze Mechaniki Stosowanej Wydziału Mechanicznego nowej specjalności: „Budowa Śmigłowców”, na której prowadził wykłady z „Wytrzymałości konstrukcji lotniczych”. W Politechnice Lubelskiej pracował przez 3 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego[3].
Członek założyciel Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej (1958)[4].
W 1974 roku został laureatem Nagrody Miasta Łodzi w dziedzinie nauk technicznych[5].
Zmarł w Łodzi, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera M-2-25,26)[1].
Ordery i odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1974)
- Warszawski Krzyż Powstańczy
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 stycznia 1955)[6]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1980)
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1976)
Przypisy
- 1 2 Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF ZAKRZEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
- ↑ Powstańcze Biogramy – Jerzy Leyko [online], 1944.pl [dostęp 2024-01-31] (pol.).
- ↑ 50 lat Wydziału Mechanicznego Politechniki Lubelskiej. Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, 2003, s. 50. ISBN 83-89-246-95-3.
- ↑ Członkowie założyciele [online], Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, 5 lutego 2018 [dostęp 2024-01-31] (pol.).
- ↑ Nagrody Miasta Łodzi [online], bip.uml.lodz.pl [dostęp 2024-01-31] (pol.).
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/176 – na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
Bibliografia
- Ewa Chojnacka, Zbigniew Piotrowski, Ryszard Przybylski (red.): Profesorowie Politechniki Łódzkiej 1945–2005. Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, 2006, s. 149.
- Odsłonięcie tablicy. Z naukowego życiorysu profesora Jerzego Leyko. „Życie uczelni: biuletyn informacyjny Politechniki Łódzkiej”. 70, s. 31, czerwiec 2001. ISSN 1425-4344.
Linki zewnętrzne
- Prof. zw. dr inż. Jerzy Leyko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-01-29].