Jaskinia Niska w Świniuszce
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Rodaki, Świniuszka

Właściciel

prywatny

Długość

32,5 m

Głębokość

1,15 m

Deniwelacja

2,8

Wysokość otworów

458 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

50 m

Ekspozycja otworów

ku S, W, E

Kod

J.Cz.IV-02.04

Położenie na mapie gminy Klucze
Mapa konturowa gminy Klucze, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Niska w Świniuszce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Niska w Świniuszce”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Niska w Świniuszce”
Położenie na mapie powiatu olkuskiego
Mapa konturowa powiatu olkuskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Niska w Świniuszce”
Ziemia50°24′23″N 19°32′27″E/50,406389 19,540833
Strona internetowa

Jaskinia Niska w Świniuszce – jaskinia na wzniesieniu Świniuszka, we wsi Rodaki, w gminie Klucze, w powiecie olkuskim, w województwie małopolskim[1]. Wzniesienie to należy do mikroregionu Pasmo Niegowonicko-Smoleńskie na Wyżynie Częstochowskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].

Opis obiektu

Jaskinia znajduje się w lesie, wysoko na południowym zboczu Świniuszki (50 m nad dnem doliny). Ma trzy otwory, dostępne dla człowieka są otwory o zachodniej i wschodniej ekspozycji, obydwa znajdują się w sztucznym wykopie. Jest to niska jaskinia o poziomym rozwinięciu i niemal płaskim stropie. Jej strop tworzą płyty sklejone osadami jaskiniowymi[3].

Jaskinia powstała w późnojurajskich wapieniach skalistych. Ma jedną główną komorę z niewielkimi odgałęzieniami. W północnej części komory znajduje się wykop w postaci rowu. W jego najgłębszym miejscu wysokość jaskini wynosi 1 m. Płaski strop wskazuje, że być może powstała na fudze międzyławicowej, jednak nie można tego stwierdzić na pewno, gdyż dno jaskini pokrywa namulisko. Być może jaskinia jest tylko dużym okapem, który został zamulony[3].

Zachowały się skromne nacieki w korytarzyku, na południowej ścianie jaskini i w rozkopanych osadach. Jaskinia jest przewiewna, ale jej klimat nieco różni się od środowiska zewnętrznego. Zimą z jej otworów wypływa cieplejsze powietrze powodujące wytapianie śniegu wokół nich. Być może powietrze to dopływa jakimiś szczelinami z głębszych warstw masywu Świniuszki. Jaskinia jest tylko w niewielkim stopniu oświetlona rozproszonym światłem słonecznym, w większości jest ciemna. W jej bocznych korytarzykach obserwowano pająki sieciarze jaskiniowe. Wewnątrz brak roślin[3].

Historia poznania i eksploatacji

Jaskinia znana była od dawna. Była całkowicie zatkana namuliskiem jaskiniowym, ale dawno temu zostało ono częściowo usunięte, prawdopodobnie przez poszukiwaczy szpatu. W maju 2009 r. w jaskini zaobserwowano nowe, nie wiadomo przez kogo prowadzone wykopy. Ktoś zaczął pogłębiać szczelinę na prost jej wschodniego otworu. Wydobyty z niej urobek pozostawił w jaskini, ponownie wypełniając nim jej komorę oraz boczne odnogi i szczeliny. Wskutek tych prac zmniejszyła się długość jaskini i zasypane zostało przejście między otworem wschodnim i zachodnim[3].

Pierwszy plan jaskini wykonał w 1981 r. M. Czepiel, lecz nie opublikował go. Pierwszą wzmiankę o jaskini, ale bez planu i opisu podali M. Szelerewicz i A. Górny w 1986 r. W 1996 r. Pawełczyk podał informacje o eksploracji jaskini i jej plan. Były różnice między planami M. Czepiela i Pawełczyka, więc w grudniu 1999 r. grotołazi ponownie pomierzyli jaskinię. Nowy jej plan opracował A. Polonius[3].

Na Świniuszce znajduje się jeszcze kilka innych jaskiń: Jaskinia na Świniuszce, Jaskinia w Rodakach, Schronisko na Świniuszce, Schronisko w Ostańcu Pierwsze, Schronisko w Ostańcu Drugie[4]. Wchodzą w skład geostanowiska Skały na Górze Świniuszka[3].

Przypisy

  1. ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2022-05-12].
  2. ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  3. 1 2 3 4 5 6 Adam Polonius, Jaskinia Niska w Świniuszce, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-05-23].
  4. ↑ Adam Polonius, Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2021-05-19].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.