Jan Frankowski

Data i miejsce urodzenia	21 kwietnia 1912 Sandomierz
Data i miejsce śmierci	7 lutego 1976 Warszawa
Prezes Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego
Okres	od 1957 do 1968
Przynależność polityczna	Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne
Następca	Zygmunt Filipowicz
Poseł na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I, II, III, IV i V kadencji
Okres	od 1947 do 1972
Przynależność polityczna	Klub Poselski Katolicko-Społeczny / Stowarzyszenie „Pax” / Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne
Odznaczenia

Jan Frankowski (ur. 21 kwietnia 1912 w Sandomierzu, zm. 7 lutego 1976 w Warszawie) – polski prawnik i publicysta, działacz katolicki, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV i V kadencji (1947–1972), na początku lat 50. zastępca przewodniczącego zarządu przymusowego organizacji „Caritas”^[1].

Życiorys

Ukończył gimnazjum w Sandomierzu oraz Wydział Prawa i Ekonomii Uniwersytetu Poznańskiego (1936) z tytułem doktora ekonomii i prawa. Należał do współpracowników czasopism „Bunt Młodych” i „Polityka”. Pracę zawodową rozpoczął w Związku Organizacji i Kółek Rolniczych. Do 1939 pracował w administracji państwowej. W czasie II wojny światowej pracował jako robotnik w Ostrowcu Świętokrzyskim i Dwikozach. Należał do Federacji Organizacji Narodowo-Katolickich „Unia”. W 1945 znalazł się w Lublinie, gdzie podjął współpracę z Rządem Tymczasowym RP. W latach 1945–1949 pracował w ministerstwach rolnictwa i reform rolnych oraz handlu wewnętrznego, był również adwokatem. Współpracował z koncesjonowaną prasą katolicką („Dziś i Jutro”, „Słowo Powszechne”).

W 1947 wszedł w skład Sejmu Ustawodawczego z okręgu Ostrowiec. Był członkiem Klubu Poselskiego Katolicko-Społecznego. Zasiadał w Komisjach: Planu Gospodarczego, Prawniczej i Regulaminowej, Skarbowo-Budżetowej, Spółdzielczości, Aprowizacji i Handlu, Administracji i Bezpieczeństwa, Pracy i Opieki Społecznej oraz Wyznaniowej i Narodowościowej. Reelekcję uzyskał w 1952 w tym samym okręgu (należał do Komisji: Administracji i Wymiaru Sprawiedliwości oraz Spraw Ustawodawczych). W latach 1952–1956 należał do Stowarzyszenia „Pax”. Opuścił je po październiku 1956, stojąc na czele grupy „secesji” i zostając jednym z twórców tygodnika „Za i Przeciw”. Jesienią 1957 podporządkował sobie redakcję pisma, zmieniając jego polityczną linię, w porozumieniu z władzami, niechętnymi propagowanej w nim koncepcji „bezpartyjnej lewicy demokratycznej”. Po tych wydarzeniach utworzył Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne, którego był wieloletnim prezesem. Pełnił także funkcję redaktora naczelnego organu Stowarzyszenia „Za i Przeciw” oraz pisma „Hejnał Mariacki". W 1968 został usunięty z funkcji prezesa przez niezadowolonych z jego sposobu zarządzania członków zarządu ChSS. Po niepowodzeniu próby odzyskania wpływów, zachował jeszcze funkcję redaktora naczelnego „Hejnału Mariackiego”, a także utrzymał mandat posła w wyborach w 1969. W 1972 przeszedł na emeryturę. W przeciwieństwie do kierownictwa „Paxu” orientował się na frakcję partyzantów, ale frakcję puławsko-reformistyczną Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 251-5-23)^[2].

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1954, za zasługi w pracy społecznej)^[3]
• Medal Światowej Rady Pokoju
• Medal Ojca św. Piusa XII (Watykan)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)^[4][5]
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)^[6]

Przypisy

Bibliografia

• (red. Ryszard Bender), Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce. T. 1, A–J, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1994.
• Ariel Orzełek, U genezy Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego. Powstanie i rozpad pierwszego zespołu redakcyjnego tygodnika „Za i Przeciw”, „Kwartalnik Historyczny”, nr 4, 2019, R. CXXVI.