Tabaru
Obszar

wyspa Halmahera (Moluki Północne, Indonezja)

Liczba mówiących

15 tys. (1991)[1]

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-3 tby
IETF tby
Glottolog taba1263
Ethnologue tby
BPS 0783 0
WALS tbr
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język tabaru (lub tobaru)[1][2][3] – język zachodniopapuaski używany na wyspie Halmahera w archipelagu Moluków w Indonezji. Jego zasięg geograficzny obejmuje kecamatany Ibu, Jailolo i Oba w północnej części wyspy. Należy do grupy języków północnohalmaherskich[1].

C.L. Voorhoeve (1988) oszacował, że ma 10–15 tys. użytkowników[4]. Dzieli się na wzajemnie zrozumiałe dialekty – adu i nyeku (kolejno „nizinny” i „górski”[5]), przy czym głównym dialektem jest dialekt północny[1]. Ludność Tabaru w rejonie miejscowości Tuada (na południe od Jailolo) wykształciła swój własny dialekt, odrębny od odmiany z dorzecza Ibu (uważanego za ojczyznę Tabaru)[6]. W użyciu jest także lokalny malajski wraz z językiem indonezyjskim[1]. Pobliskie języki to gamkonora, sahu i waioli[7].

Posługuje się nim grupa etniczna Tabaru. Wśród samych użytkowników preferowana jest forma Tabaru, natomiast nazwą Tobaru posiłkują się inne społeczności językowe[8]; tej drugiej używa również Voorhoeve w swoich pracach[4][9].

Pewne informacje nt. tego języka (materiały gramatyczne i tekstowe) wydał J. Fortgens w 1928 roku (Grammaticale aantekeningen van het Tabaroesch)[10]. Powstała też literatura religijna (przekład Biblii, pieśni)[11]. Kolejne badania prowadził od 1988 r. E.A. Kotynski wraz z żoną[12]. W tym okresie sporządzono opracowanie dot. fonologii i morfologii (Tabaru phonology and morphology, 1988[13]) oraz podręcznik językowy (Nou, Pomakata-tabaru, 1991[14]). Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Tabaru, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-11] (ang.).
  2. ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Tabaru. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-07)]. (ang.).
  3. ↑ Andrew Dalby: Dictionary of Languages: The definitive reference to more than 400 languages. London: A & C Black, 2004, s. 621. ISBN 978-1-4081-0214-5. OCLC 842286334. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).
  4. 1 2 Voorhoeve 1988 ↓, s. 188.
  5. ↑ Kotynski 1988 ↓, s. 145.
  6. ↑ van Fraassen 1980 ↓, s. 110.
  7. ↑ Barbara F. Grimes, Richard S. Pittman, Joseph Evans Grimes: Ethnologue: Languages of the World. Wyd. 12. Dallas, Texas: Summer Institute of Linguistics, 1992, s. 598, 610. ISBN 978-0-88312-815-2. OCLC 27019605. (ang.).
  8. ↑ Kotynski 1988 ↓, s. 146.
  9. ↑ Voorhoeve 1983 ↓, s. 16.
  10. ↑ J. Fortgens. Grammaticale aantekeningen van het Tabaroesch, Tabaroesch volksverhalen en raadsels. „Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië”. 84, s. 300–544, 1928. [dostęp 2022-09-26]. (niderl.).
  11. ↑ Voorhoeve 1988 ↓, s. 189.
  12. ↑ Kotynski 1995 ↓, s. 1.
  13. ↑ Kotynski 1988 ↓.
  14. ↑ Jorriece Dimayu, Janet Kotynski, Edward A. Kotynski, Yosias Palangi, Alwina Tjiwili: Nou, Pomakata-tabaru = Mari, kita berbicara dalam bahasa Tabaru = Letʼs speak Tabaru. Ambon: Universitas Pattimura/Summer Institute of Linguistics, 1991. ISBN 979-8132-14-9. OCLC 27064123. (indonez. • ang.).

Bibliografia

  • Christiaan F. van Fraassen: Types of sociopolitical structure in North Halmaheran history. W: E.K.M. Masinambow (red.): Halmahera dan Raja Ampat: konsep dan strategi penelitian. Jakarta: Lembaga Ekonomi dan Kemasyarakatan Nasional, Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia (LEKNAS-LIPI), 1980, s. 87–150. OCLC 7407482. (ang.).
  • Edward A. Kotynski. Tabaru phonology and morphology. „Work Papers of the Summer Institute of Linguistics, University of North Dakota Session”. 32 (1), s. 143–216, 1988. DOI: 10.31356/silwp.vol32.06. ISSN 0361-4700. [dostęp 2023-07-18]. (ang.). 
  • Edward A. Kotynski: Glottal stop and the nasal prefix in Tabaru and other North Halmaheran languages. W: Wyn D. Laidig (red.): Descriptive Studies in Languages of Maluku. Cz. II. Jakarta: Universitas Katolik Indonesia Atma Jaya, 1995, s. 1–17, seria: NUSA: Linguistic Studies of Indonesian and Other Languages in Indonesia 38. OCLC 770431580. [dostęp 2023-07-18]. (ang.).
  • Clemens L. Voorhoeve: The Non-Austronesian Languages in the North Moluccas. W: E.K.M. Masinambow (red.): Halmahera dan Raja Ampat sebagai kesatuan majemuk: studi-studi terhadap suatu daerah transisi. Jakarta: Lembaga Ekonomi dan Kemasyarakatan Nasional, Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia (LEKNAS-LIPI), 1983, s. 13–40, seria: Buletin LEKNAS. Vol. II. No. 2. OCLC 23557257. (ang.).
  • Clemens L. Voorhoeve: The languages of the North Halmaheran stock. W: Papers in New Guinea linguistics. No. 26. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1988, s. 181–209, seria: Pacific Linguistics A-76. DOI: 10.15144/PL-A76.181. ISBN 0-85883-370-0. OCLC 220535054. (ang.).
  • David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Galela-Loloda, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 25, Dallas: SIL International, 2022 [dostęp 2022-09-27] (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.