Topacz | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec |
Jan Władysław Lubowidzki |
Matka |
Marianna Dzierżańska |
Żona |
Cecylia Kossecka |
Dzieci |
Zofia |
Odznaczenia | |
Józef Gabriel Lubowidzki herbu Topacz (ur. 23 marca 1788 w Dylewie – zm. 3 maja 1871[1]) – radca stanu, członek Rady Stanu Królestwa Kongresowego w 1830 roku[2], marszałek Sejmu Królestwa Polskiego, wiceprezes Banku Polskiego.
Był jednym z czworga potomstwa Jana Władysława Lubowidzkiego, cześnikiewicza bydgoskiego i Marjanny Dzierżańskiej. Oprócz dwóch sióstr miał też brata Mateusza. Ukończył studia prawnicze i filozoficzne w Królewcu i Warszawie.
W latach 1810–1825 pracował jako aplikant w sądzie, był asesorem, prokuratorem i w końcu sędzią Trybunału Najwyższej Instancji. Współorganizował, a potem pracował w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim. Był wiceprezesem powstałego w 1828 Banku Polskiego. Posłem został z cyrkułu pierwszego m. Warszawy, a 28 maja 1830, dzięki protekcji ministra skarbu, został mianowany marszałkiem sejmu.
W tym samym roku razem z braćmi Tomaszem, Janem i Henrykiem Łubieńskimi zakładał spółkę, która miała na celu rozwój fabryki lnu w nowo powstałym Żyrardowie.
W czasie powstania listopadowego za pomoc w ucieczce bratu sprzyjającemu Wielkiemu Księciu Konstantemu został aresztowany i postawiony pod osąd na debacie sejmowej 19 stycznia 1831 roku. Nie udowodniono mu przestępstwa politycznego, więc został zwolniony, a sprawę usiłowano zatuszować. Od upadku powstania do 1842 był prezesem Banku Polskiego. Za nadużycia finansowe, razem z Henrykiem Łubieńskim, wiceprezesem banku, trafił na cztery lata do więzienia[3]. Kary jednak nie odbył, ponieważ za wstawiennictwem carskiego namiestnika Iwana Paskiewicza zamieniono ją dla obu na zesłanie. Wrócili obaj w 1853 i od tego czasu ani jeden ani drugi nie brał udziału w życiu publicznym.
Od 16 maja 1835 był żonaty z Cecylią Kossecką, córką generała wojsk polskich, miał córkę Zofię[4]. Jednym z jego szwagrów był Tadeusz Bocheński[5].
Był członkiem loży wolnomularskiej Astrea[6]. W 1819 roku był wielkim pieczętarzem Wielkiego Wschodu Narodowego Polski[7]. Był wychowankiem Korpusu Kadetów. Odznaczony orderami: św. Anny I klasy i Orła Czerwonego Pruskiego II klasy. Kawaler Orderu Świętego Stanisława I, II i III klasy (1830[8], 1829 i 1820[9]).
Przypisy
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: LUBOWIDZCY I GRABOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2017-11-08] .
- ↑ Obraz polityczny i statystyczny Królestwa Polskiego iaki był w roku 1830 przed dniem 29 listopada, Warszawa 1830, s. 20.
- ↑ Wójcik, Andrzej J. Cadmia Fossilis. Działalność Piotra Steinkellera, polskiego „króla” cynku, w: Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, t. 5, pod red. P.P. Zagożdżona i M. Madziarza, Wrocław: 2013. s. 379–392.
- ↑ Zwierzyniecki 2023 ↓, s. 58,59.
- ↑ Zwierzyniecki 2023 ↓, s. 57.
- ↑ Stanisław Załęski, O masonii w Polsce od roku 1742 do 1822 na źródłach wyłącznie masońskich, Kraków 1908, część II, s. 153.
- ↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 137.
- ↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu św. Stanisława (1. XII. 1815-29. XI. 1830), w: Miesięcznik Heraldyczny, r. IX, nr. 8, Warszawa, listopad 1930, s. 168.
- ↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu św. Stanisława (1. XII. 1815-29. XI. 1830), w: Miesięcznik Heraldyczny, r. X. Nr 12/1931. s. 283.
Bibliografia
- Biografia w iPSB
- Wszechnica Sejmowa. [dostęp 2008-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-22)]. (pol.).
- Adam Boniecki: Herbarz polski. [dostęp 2008-06-18]. (pol.).
- Robert Zwierzyniecki: Feudałowie, kler i ludzie pracy. Kraków: 2023. ISBN 978-83-8351-109-2.