Idmonarachne
Garwood, 2016
Okres istnienia: pensylwan
323.2/298.9
323.2/298.9
Ilustracja
Rekonstrukcja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

pajęczaki

(bez rangi) Pantetrapulmonata
(bez rangi) Tetrapulmonata
(bez rangi) Serikodiastida
Rodzaj

Idmonarachne

Typ nomenklatoryczny

Idmonarachne brasieri Garwood et al., 2016

Idmonarachne – rodzaj wymarłych pajęczaków z kladu Serikodiastida. Obejmuje tylko jeden gatunek, Idmonarachne brasieri. Żył w karbonie na terenie obecnej Europy. Jego opistosoma (odwłok) wyróżniała się od grup pokrewnych podzielonymi na sklepioną część środkową i odgięte ku górze części boczne tergitami oraz brakiem kądziołków przędnych i telsona (biczyka), podczas gdy szczękoczułki przypominały te u pająków z podrzędu Mesothelae.

Taksonomia i ewolucja

Rodzaj i gatunek typowy opisane zostały po raz pierwszy w 2016 roku przez Russella J. Garwooda, Jasona A. Dunlopa, Paula A. Seldena, Alana R.T. Spencera, Roberta C. Atwooda, Nghia T. Vo i Michaela Drakopoulosa[1][2] na łamach „Proceedings of the Royal Society”. Opisu dokonano na podstawie skamieniałości odnalezionej w Montceau-les-Mines we francuskim Masywie Centralnym. Datowana jest ona na odpowiadający gżelowi późny stefan w karbonie. Nazwa rodzajowa pochodzi od Arachne i jej ojca Idmona – postaci z mitologii greckiej. Epitet gatunkowy nadano natomiast na cześć paleontologa Martina Brasiera[1].

Morfologiczne analizy kladystyczne przeprowadzone przez zespół Garwooda umieściły Idmonarachne w obrębie Serikodiastida jako grupę siostrzaną dla pająków, bliższą nim niż Uraraneida[1]. Jednak w 2018 roku opisana została Chimerarachne[3], a w 2022 roku Parachimerarachne[4] – rodzaje tworzące grupę Chimerarachnida[5][4]; takson ten również uznawany jest za siostrzany dla kladu złożonego z współczesnych podrzędów pająków[3][5][4], choć jedna z analiz umieściła go w obrębie Uraraneida[6].

Morfologia

Pajęczak o ciele długości około 10,4 mm. Prosoma zbliżona była budową do tej u pająków i nakryta karapaksem. Chwytająco-tnące szczękoczułki miały sterczące ku przodowi człony nasadowe i zwrócone ku dołowi pazury, ustawieniem będąc zbliżonym do szczękoczułków plagiognatycznych współczesnych Mesothelae. Sternum było płytkowate. Nogogłaszczki osiągały 3,8 mm długości i nie odbiegały zbytnio budową od odnóży krocznych, acz pozbawione były nadstopii i zwieńczone były pojedynczym, grzbietowym pazurkiem. Odnóża były niezmodyfikowane, podobnie zbudowane, o lekko rozszerzonych dosiebno-brzusznie udach, szeroko z nimi stawowo połączonych, krótkich i prawie trójkątnych rzepkach, dość długich goleniach i nadstopiach oraz krótszych i zwieńczonych parą osadzonych na onychium pazurków stopach. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej to: IV, III, II, I. Zakrzywione makroszczecinki występowały przynajmniej na udach i goleniach. Prawie owalna w zarysie opistosoma (odwłok) miała u holotypu 5,7 mm długości i 4,3 mm szerokości. Oddzielona była od prosomy wąskim łącznikiem (pedicelem). Na jej wierzchu leżało przynajmniej siedem tergitów przywodzących budową na myśl przedstawicieli Trigonotarbida – były one podzielone na wysklepioną płytkę środkową i spłaszczone, odgięte ku górze, grzbietowo-bocznie skierowane płytki boczne, wskutek czego przekrój poprzeczny powierzchni grzbietowej zbliżony był do litery „W”. Ostatni z tergitów odgięty był ku dołowi pod ostrym kątem. Na spodzie opistosomy leżało co najmniej osiem niepodzielonych sternitów o prostych krawędziach przednich i tylnych, ku tyłowi coraz węższych. Brak było kądziołków przędnych i telsona (biczyka)[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Russell J. Garwood, Jason A. Dunlop, Paul A. Selden, Alan R.T. Spencer, Robert C. Atwood, Nghia T. Vo, Michael Drakopoulos. Almost a spider: a 305-million-year-old fossil arachnid and spider origins. „Proceedings of the Royal Society B.”. 283 (1827), 2016. DOI: 10.1098/rspb.2016.0125.
  2. ↑ Jason A. Dunlop, David Penney, Denise Jekel, z dodatkowym wkładem: Lyall I. Anderson, Simon J. Braddy, James C. Lamsdell, Paul A. Selden, O. Erik Tetlie: A summary list of fossil spiders and their relatives. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern, 2020. [dostęp 2023-10-19].
  3. 1 2 Bo Wang, Jason A. Dunlop, Paul A. Selden, Russell J. Garwood, William A. Shear, Patrick Müller, Xiaojie Lei. Cretaceous arachnid Chimerarachne yingi gen. et sp. nov. illuminates spider origins. „Nature Ecology & Evolution”. 2 (4), s. 614–622, 2018. DOI: 10.1038/s41559-017-0449-3. ISSN 2397-334X.
  4. 1 2 3 Jörg Wunderlich, Patrick Müller. Some spiders in Cretaceous amber from Myanmar (Araneida: Chimerarachnida and Araneae). „Beiträge zur Araneologie”. 15, s. 119–173, 2022.
  5. 1 2 Jörg Wunderlich. What is a spider?. „Beiträge zur Araneologie”. 12, s. 1–32, 2019.
  6. ↑ Diying Huang, Gustavo Hormiga, Chenyang Cai, Yitong Su, Zongjun Yin, Fangyuan Xia, Gonzalo Giribet. Origin of spiders and their spinning organs illuminated by mid-Cretaceous amber fossils. „Nature Ecology & Evolution”. 2 (4), s. 623–627, 2018. DOI: 10.1038/s41559-018-0475-9. ISSN 2397-334X.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.