| Pantetrapulmonata | |
| Shultz, 2007 | |
 Tygrzyk paskowany z rzędu pająków | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| (bez rangi) | Pantetrapulmonata |
Pantetrapulmonata – klad pajęczaków obejmujący Tetrapulmonata i Trigonotarbida.
Do kladu tego zalicza się 7 rzędów: rozłupnogłowce, biczykoodwłokowce, tępoodwłokowce, pająki oraz wymarłe Trigonotarbida, Uraraneida i Haptopoda[1][2].
Pajęczaki te cechują się obecnością dwóch par płucotchawek umieszczonych w drugim i trzecim segmencie opistosomy, przy czym druga para uległa wtórnemu zanikowi u rozłupnogłowców i większości Araneomorphae. Ich scyzorykowate szczękoczułki mają kły ustawione naprzeciwko nasady, a na błonie pomiędzy kłami i nasadą dodatkowy skleryt określany jako plagula ventralis[1][3][2]. Charakterystyczne są dla nich także: powiększony skleryt nadgardzielowy oraz duże wieczko płciowe (tzw. megoperculum), zachodzące na sternum trzeciego segmentu opistosomy[1][3][4].
Kladogram Pantetrapulmonata według Garwooda i Dunlopa (2014)
|
Współczesne pajęczaki zaliczane do Tetrapulmonata łączył w jeden takson z Trigonotarbida już van der Hammen w publikacjach z lat 1977–1986, nazywając ów takson Arachnidea lub Arachnida[5][3]. Shear i współpracownicy dokonali w 1987 analizy filogenetycznej, która potwierdziła monofiletyzm takiego taksonu. Zarówno Shear jak i Hammen pominęli Haptopoda z uwagi na niedostateczne dane o ich cechach[3]. W 2007 analogiczny, acz obejmujący także włączone do Tetrapulmonata Haptopoda, klad został rozpoznany w analizach filogenetycznych Shultza i nazwany przez niego Pantetrapulmonata[1]. Na monofiletyzm Pantetrapulmonata wskazują również późniejsze analizy, w tym Garwooda i Dunlopa z 2014 roku[2].
W przeszłości uzyskiwano także alternatywne wyniki. Analizy Shultza z 1990 roku oraz Wheelera i Hayashi z 1998 roku jako siostrzane dla Tetrapulomanta wskazywały głaszczkochody, z którymi łączono je w klad Megoperculata[4][6]. W analizie Giribeta i innych z 2002 roku jako siostrzane dla Tetrapulomanta pojawiły się kapturce[7]. Van der Hammen łączył w 1989 roku Tetrapulomanta z Cryptognomae w klad Neosternata[8], a Weygoldt i Paulus w 1979 roku łączyli Tetrapulomanta z Apulmonata w Lipoctena[9].
Przypisy
- 1 2 3 4 Jeffrey W. Shultz. A phylogenetic analysis of the arachnid orders based on morphological characters. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 150, s. 221 – 265, 2007.
- 1 2 3 Russell J. Garwood, Jason A. Dunlop. Three-dimensional reconstruction and the phylogeny of extinct chelicerate orders. „PeerJ”. 2 (e641), 2014. DOI: 10.7717/peerj.641.
- 1 2 3 4 William A. Shear, Paul A. Selden, W. D. I. Rolfe, Patricia M. Bonamo, James D. Grierson. New terrestrial arachnids from the Devonian of Gilboa, New York. „American Museum Novitates”. 2901, s. 1–74, 1987.
- 1 2 Jeffrey W. Shultz. Evolutionary morphology and phylogeny of Arachnida. „Cladistics”. 6 (1), s. 1–38, 1990. DOI: 10.1111/j.1096-0031.1990.tb00523.x.
- ↑ Leendert van der Hammen. A new classification of Chelicerata.. „Zool. Meded., Leiden”. 51, 1977.
- ↑ W.C. Wheeler, C.Y.Hayashi. The phylogeny of the extant chelicerate orders. „Cladistics”. 14, s. 173–192, 1998.
- ↑ G. Giribet, G.D. Edgecombe, W.C. Wheeler, C. Babbit. Phylogeny and systematic position of Opiliones: a combined analysis of chelicerate relationships using morphological and molecular data. „Cladistics”. 18, s. 5–70, 2002.
- ↑ Leendert van der Hammen: An introduction to comparative arachnology. Leiden: SPB Academic Publishing, 1989.
- ↑ P. Weygoldt, H.F. Paulus. Untersuchungen zur Morphologie, Taxonomie und Phylogenie der Chelicerata. „Zeitschrift für Zoologische Systematik und Evolutionsforschung”. 17, s. 85– 116, 177–200, 1979.