Hubarka długoczuba
Sypheotides indicus[1]
(J. F. Miller, 1782)
Ilustracja
Samiec (na pierwszym planie) i samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dropie

Rodzina

dropie

Rodzaj

Sypheotides[2]
Lesson, 1839

Gatunek

hubarka długoczuba

Synonimy
  • Otis indica J. F. Miller, 1782[3]
  • Eupodotis indica (J. F. Miller, 1782)
  • Sypheotides indica (J. F. Miller, 1782)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Zasięg występowania poza okresem lęgowym (czerwony) i terytoria lęgowe (zielony)

Hubarka długoczuba[5] (Sypheotides indicus) – gatunek ptaka z rodziny dropi (Otididae), będący jedynym przedstawicielem rodzaju Sypheotides[5]. Występuje na subkontynencie indyjskim, gdzie poza sezonem lęgowym jest obserwowany w wielu regionach, jednak lęgi odbywa tylko na nielicznych stanowiskach w północno-zachodnich i środkowych Indiach[6]. Ze względu na polowania i utratę siedlisk lęgowych jest to gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem[4].

Morfologia

Samiec w trakcie popisowego lotu godowego
Cechy gatunku
Samiec w szacie godowej upierzony w kontrastową czerń i biel: na szyi, piersi i brzuchu pióra są czarne, białe jest gardło, pręga na karku i wierzch skrzydeł. Lotki, wierzch ciała i ogon brązowe w czarne cętki i prążki. Najbardziej charakterystycznym elementem godowego upierzenia samca są długie pióra wyrastające zza uszu w formie wstążek zakończonych „łopatką”. Samica – inaczej niż u większości dropi – jest nieco większa od samca. Podobnie jak u pozostałych gatunków jest ubarwiona bardziej jednolicie w brązowoczarne, maskujące pióra. Samiec poza okresem lęgowym ubarwiony podobnie do samicy, choć na skrzydłach pozostaje część białych piór. Nogi długie i silne, o żółtej barwie. Stopy, jak u innych dropi, pozbawione kciuka. Lata szybciej niż większe dropie; w locie przypomina sylwetką kaczki.
Wymiary średnie
Hubarka długoczuba jest małym dropiem, samice osiągają długość 51 cm, samce 46 cm. Masa ciała osobników obydwu płci mieści się w granicach 510–740 g[7].

Ekologia i zachowanie

Różne warianty pigmentacji jaj hubarki długoczubej
Biotop
Suche, nizinne obszary trawiaste i stepy z rzadka porośnięte krzewami. Czasem również pola uprawne bawełny i prosa. Poza okresem lęgowym wykonuje nieregularne wędrówki, lecz ich przyczyny są mało znane.
Lęgi
Przypadają na początek monsunu południowo-zachodniego w Indiach Północnych (wrzesień – październik) oraz na kwiecień – maj w południowym areale występowania. Toki hubarki długoczubej są bardzo efektowne. Tokujący samiec wybiera centralne miejsce w płaskiej i otwartej przestrzeni, na którym wykonuje co kilka minut z ziemi lot godowy – wznosi się pionowo do góry trzepocąc skrzydłami, wydając donośne dźwięki, z odchyloną do tyłu głową.
Gniazdo
Dołek wygrzebany w ziemi, wśród gęstych traw.
Jaja
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 3–4 jaja o zmiennej barwie.
Wysiadywanie, pisklęta
Jaja wysiadywane są przez okres około 21 dni przez samicę[8]. Pisklętami opiekuje się również wyłącznie samica, samiec może w jednym sezonie zapłodnić kilka samic.
Pożywienie
Nasiona wielu roślin, owady i drobne kręgowce.

Systematyka

Miano „hubarki” otrzymały dwa indyjskie gatunki mniejszych dropi. Drugi z nich, hubarka bengalska (Houbaropsis bengalensis), był wcześniej zaliczany do tego samego rodzaju, jednak dokładniejsze badania skłoniły naukowców do wyróżnienia dwóch monotypowych rodzajów, choć uważanych za blisko spokrewnione[9].

Hubarka długoczuba jest gatunkiem monotypowym, tzn. nie wyróżnia się podgatunków[10].

Status i zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN hubarka długoczuba od 2021 roku jest klasyfikowana jako gatunek krytycznie zagrożony (CR – Critically Endangered); wcześniej, od 2000 roku uznawana była za gatunek zagrożony (EN – Endangered), a od 1994 roku – krytycznie zagrożony (CR – Critically Endangered). W 1982 roku liczebność populacji szacowano na 4734 osobników dorosłych, w 1999 roku na 3530, zaś szacunki z 2018 roku mówią już o tylko 356–1228 osobnikach dorosłych (najlepsze przybliżenie to 730 osobników dorosłych). Trend liczebności populacji jest zatem silnie spadkowy[4].

Mimo ochrony, rozpoczętej w niektórych stanach Indii (Radżastan czy Madhya Pradesh) oraz w Nepalu, wciąż poluje się na nie ze względu na smaczne mięso lub dla sportu. Szczególnie narażone są tokujące samce, których popisy są widoczne z daleka. Dużym zagrożeniem jest również ubywanie odpowiednich siedlisk ze względu na zajmowanie coraz większych obszarów przez intensywne rolnictwo oraz zmiany w szacie roślinnej związane z pojawieniem się obcych gatunków, zwłaszcza rozprzestrzenienie się krzewów Prosopis glandulosa z rodziny bobowatych. W ostatnich latach populacja hubarki ulegała bardzo dużym wahaniom ze względu na duże zmiany czasu nadejścia monsunów. Zmiany klimatyczne mogą stać się więc również poważnym zagrożeniem dla tego gatunku[4]. Gatunek ten jest wymieniony w II załączniku konwencji CITES[11].

Przypisy

  1. ↑ Sypheotides indicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Sypheotides, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-01-13] (ang.).
  3. ↑ Collar, N. & Garcia, E.F.J.: Lesser Florican (Sypheotides indicus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-14].
  4. 1 2 3 4 BirdLife International, Sypheotides indicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-09] (ang.).
  5. 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Otididae Rafinesque, 1815 - dropie - Bustards (wersja: 2015-09-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-14].
  6. ↑ Ravi Sankaran, U. Ganguli-Lachungpa. The distribution and status of the Lesser Florican Sypheotides indica (J.F. Miller) in the Indian subcontinent. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 89 (2), s. 156–179, 1992. (ang.).
  7. ↑ Tej Kumar Shrestha: Wildlife of Nepal: A Study of Renewable Resources of Nepal Himalayas. Steven Simpson Books, 2004, s. 331–332. ISBN 99933-59-02-5.
  8. ↑ Ravi Sankaran. Red data bird. „Newsletter for Birdwatchers”. 34, s. 1, 1994. (ang.).
  9. ↑ Sylke Frahnert Pitra Christian, Joerns Fickel Dietmar Lieckfeldt. Phylogenetic Relationships and Ancestral Areas of the Bustards (Gruiformes: Otididae), Inferred from Mitochondrial DNA and Nuclear Intron Sequences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 23, s. 63–74, 2002. PMID: 12182403. (ang.).
  10. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-09]. (ang.).
  11. ↑ Sypheotides indicus. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2021-09-08]. (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.