Herbertia
Ilustracja
Herbertia pulchella
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

kosaćcowate

Rodzaj

Herbertia

Nazwa systematyczna
Herbertia Sweet
Brit. Fl. Gard. 3: ad t. 222 (1827)[3]
Typ nomenklatoryczny

H. pulchella Sweet[3]

Synonimy
  • Sympa Ravenna
  • Trifurcia Herb.[4]

Herbertia Sweet – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae), obejmujący 10 gatunków występujących w Ameryce Południowej, zasięg występowania jednego gatunku H. lahue obejmuje dodatkowo Luizjanę i Teksas w Stanach Zjednoczonych. Gatunek ten został też introdukowany na Florydę oraz do Nowej Południowej Walii w Australii[4].

Morfologia

H. pulchella
Pokrój
Małe wieloletnie rośliny zielne, geofity cebulowe, przechodzące fazę spoczynku[5]. Kwiaty rozkwitają o poranku i zamykają się po południu[6].
Pędy
Podziemna cebula pokryta ciemnobrązową, papierzastą tuniką. Pęd kwiatostanowy prosty lub z kilkoma rozgałęzieniami[5].
Liście
Kilka, mieczowatych do równowąskich, z równoległymi fałdami[5].
Kwiaty
Zebrane po kilka w dwurzędkę wspartą zielonymi podsadkami, z których wewnętrzna jest dłuższa od zewnętrznej, o brązowych, ostrych wierzchołkach, zwykle usychającymi[7]. Kwiaty krótkotrwałe, wzniesione, promieniste, bezzapachowe[7]. Okwiat w odcieniach niebieskiego do fioletowego, z kontrastującymi ciemnymi lub białymi zabarwieniami u nasady. Listki okwiatu wolne, rozpostarte od nasady, trzy położone w zewnętrznym okółku większe od trzech położonych w okółku wewnętrznym, które są bardzo małe i mają u nasady elajofory (gruczoły wydzielające tłuszcz). Nitki pręcików zrośnięte, często w butelkowatą strukturę, główki rozbieżne, ściśle przylegające do przeciwległych łatek szyjki słupka, ale dłuższe od nich. Szyjka słupka rozwidlona na spłaszczone, wierzchołkowo rosochate łatki[5].
Owoce
Odwrotniejajowate do cylindrycznych, ścięte torebki zawierające kanciaste nasiona[5].

Systematyka

Kwiat H. lahue

Rodzaj z plemienia Tigridieae, z podrodziny Iridoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[8].

Wykaz gatunków[4]
  • Herbertia amabilis Deble & F.S.Alves
  • Herbertia amatorum C.H.Wright
  • Herbertia darwinii Roitman & J.A.Castillo
  • Herbertia furcata (Klatt) Ravenna
  • Herbertia hauthalii (Kuntze) K.Schum.
  • Herbertia lahue (Molina) Goldblatt
  • Herbertia pulchella Sweet
  • Herbertia quareimana Ravenna
  • Herbertia tigridioides (Hicken) Goldblatt
  • Herbertia zebrina Deble

Nazewnictwo

Etymologia nazwy naukowej
Nazwa naukowa rodzaju została nadana na cześć Williama Herberta, brytyjskiego botanika i badacza geofitów cebulowych[7].
Synonimy taksonomiczne[4]
  • Sympa Ravenna
  • Trifurcia Herb.

Zastosowanie

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne[9][10].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-08-21] (ang.).
  3. 1 2 Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-08-21]. (ang.).
  5. 1 2 3 4 5 P. Goldblatt: Iridaceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 322. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).
  6. ↑ Dorothy Mattiza: 100 Texas wildflowers. Southwest Parks and Monuments Association, 1993. ISBN 978-1-877856-35-8. OCLC 29626598. (ang.).
  7. 1 2 3 Herbertia in Flora of North America @ efloras.org. [dostęp 2020-08-23]. (ang.).
  8. ↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2020-08-21]. (ang.).
  9. ↑ National Gardening Association Plants Database: Herbertia. 2014-07-25. [dostęp 2020-08-23]. (ang.).
  10. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 433, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.