Gwiazdnica bagienna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

gwiazdnica

Gatunek

gwiazdnica bagienna

Nazwa systematyczna
Stellaria alsine Grimm
Nova Acta Phys.-Med. Acad. Caes. Leop.-Carol. Nat. Cur. 3(App.): 313 (1767)[3]

Gwiazdnica bagienna (Stellaria alsine Grimm) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Występuje niemal w całej Eurazji z wyjątkiem obszarów arktycznych[4], poza tym w północnej Afryce i wschodniej części Ameryki Północnej[4][5], introdukowany i zadomowiony w pozostałej części Ameryki Północnej oraz w Chile[5]. W Polsce gatunek pospolity w południowej części, poza tym na ogół też rozpowszechniony, lokalnie tylko rzadki np. na północnym Mazowszu i w północno-wschodniej części kraju[6].

Morfologia

Kwiat
Pokrój
Roślina naga, owoszczona (lekko pokryta woskiem), o łodygach kruchych, 4-kanciastych, rozesłanych lub podnoszących się, osiągających 50 cm długości[4], silnie rozgałęzionych[7].
Liście
Lancetowate lub szerokolancetowate, siedzące lub krótkoogonkowe, na wierzchołku zaostrzone, niebieskawozielone, z pojedynczą żyłką przewodzącą, nagie. Osiągają zwykle ok. 1 do 1,5 cm długości, rzadziej do 2,5 cm i do 6 mm szerokości[4].
Kwiaty
Tworzą na szczycie łodygi kilkukwiatową, rozpierzchłą wierzchotkę. Podsadki są błoniaste i nagie. Działki kielicha lancetowate, ok. 3 mm długości, na szczycie szydlaste, z trzema wyraźnymi nerwami. Są wzniesione pod kątem tworząc lejek. Pięć płatków korony barwy białej osiąga do 2,5 mm długości. Są one rozcięte niemal do nasady[4], w efekcie dwie łatki płatków są niemal równowąskie[7]. Pręcików jest 10. Słupek z trzema, rzadziej dwiema równowąskimi szyjkami[7] o długości 1 mm[5].
Owoce
Jajowate torebki nieco dłuższe od kielicha[4] lub równe im długością tj. osiągające do 3,5 mm, zielone[5], otwierające się 6 klapami[7]. Dojrzewają na szypułkach o podobnej długości jak działki kielicha[4].
Nasiona
Bardzo liczne, nerkowate, lekko spłaszczone[7], od 0,6 do 0,8 mm długości, ciemnobrązowe, o łupinie pomarszczonej, z niskimi, zaokrąglonymi brodawkami[4].

Zmienność

Wyróżniano liczne formy ze względu na zróżnicowanie budowy liści, ale współcześnie nie mają one znaczenia taksonomicznego[4].

Poza odmianą typową (var. alsine) wyróżnia się odmianę górską, znaną z wyższych partii gór w Azji i Europie – var. alpina (Schur) Handel-Mazzetti, Symb. Sin. 7: 191. 1929. Rośliny te mają pojedyncze kwiaty (a nie w wierzchotkach po 3–5) i bardzo drobne liście do 2 mm długie i 1 mm szerokie[7].

Gatunek tworzy mieszańce[4]:

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od maja do czerwca[4][7]. Rośnie w miejscach podmokłych – na brzegach mokradeł, strumieni, źródlisk[4], w rowach i wilgotnych koleinach dróg[5], także w miejscach wilgotnych na polach[7].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-01-17] (ang.).
  3. 1 2 Stellaria alsine Grimm. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-17].
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Adam Jasiewicz (red.): Flora Polski. Rośliny naczyniowe. T. III. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, 1992, s. 281. ISBN 83-85444-06-8.
  5. 1 2 3 4 5 Stellaria alsine Grimm. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-01-17].
  6. ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 540, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 Stellaria alsine Grimm. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-01-17].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.