Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
gruszyczka zielonawa |
Nazwa systematyczna | |
Pyrola chlorantha Sw. Kongl. Vetensk. Acad. Nya Handl. 25:257. 1804 |
Gruszyczka zielonawa (Pyrola chlorantha Sw.) – gatunek rośliny należący do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Występuje w północnej Ameryce, zachodniej Azji, Azji Mniejszej, w północnej i środkowej Europie oraz na Kaukazie. W Polsce gatunek objęty ochroną częściową.
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje na obszarze Azji (Chanty-Mansyjsk, Mongolia), Europy (Austria, Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, dawna Jugosławia, Karelia, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Rumunia, Szwajcaria, Szwecja, Ukraina, Węgry, Włochy) i Ameryki Północnej (USA: Alaska, Arizona, Dakota Południowa, Idaho, Kolorado, Michigan, Minnesota, Montana, Nebraska, Nevada, Nowy Meksyk, Ohio, Utah, Wisconsin; Kanada: Nowy Brunszwik, Nowa Fundlandia, Nowa Szkocja, Wyspa Księcia Edwarda, Kolumbia Brytyjska, Manitoba)[3].
W Polsce gatunek spotykany na rozproszonych stanowiskach na obszarze całego kraju, w górach do wysokości 400 m n.p.m.
Morfologia
- Łodyga
- Od 10 do 25 cm wysokości, czerwona, ostrokrawędzista.
- Liście
- Okrągławojajowate, o zmiennym kształcie, brzegiem słabo ząbkowane, skórkowate, pod spodem niebieskawe, a z wierzchu ciemnozielone. Blaszka liścia o średnicy od 0,5 do 3 cm. Ogonek dłuższy, rynienkowaty.
- Kwiaty
- Zwykle samopylne, działki kielicha zielone, okrągławotrójkątne, nieodgięte. Korona szeroko otwarta, średnicy od 8 do 10 mm, dzwonkowata. Płatki korony barwy zielonobiałej, cztery razy dłuższe od działek kielicha. Szyjka słupka łukowato wygięta do dołu i dłuższa od płatków.
- Owoc
- Torebka z zakrzywioną szyjką słupka. Nasiona rozsiewane są przez wiatr.
Biologia i ekologia
Zimozielona krzewinka. Rośnie w półcieniu, w borach iglastych, na glebach suchych i świeżych, ubogich i kwaśnych. Kwitnie od czerwca do lipca.
Zagrożenia i ochrona
Od 2014 roku gatunek jest objęty w Polsce ochroną częściową[4].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-13] (ang.).
- ↑ Moneses uniflora. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-08-25].
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
Bibliografia
- Leokadia Witkowska-Żuk: Rośliny leśne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013. ISBN 978-83-7073-359-9.
- BioLib: 38985
- EoL: 583576
- EUNIS: 178769
- Flora of China: 200016143
- Flora of North America: 200016143
- FloraWeb: 4663
- GBIF: 2888276
- identyfikator iNaturalist: 63802
- IPNI: 331799-1
- ITIS: 23757
- NCBI: 93824
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2410797
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:331799-1
- Tela Botanica: 54177
- identyfikator Tropicos: 26800020
- USDA PLANTS: PYCH