Goliat (heb. גָּלְיָת Golyāṯ; arab. جالوت Ǧālūt) – opisany w Starym Testamencie olbrzymi filistyński wojownik pochodzący z miasta Gat. Według Biblii jego wzrost miał wynosić aż sześć łokci i jedną piędź (ok. 3 metrów). Zginął z ręki Dawida, który pokonał go wyrzuconym z procy kamieniem[1].
O postaci wspominają źródła starotestamentowe: Pierwsza[2] oraz Druga Księga Samuela[3], Pierwsza Księga Kronik[4] oraz Mądrość Syracha[5]. Goliat jest również opisany w Koranie.
Relacja biblijna
Pierwsza Księga Samuela
Wtedy wystąpił z obozu filistyńskiego pewien harcownik imieniem Goliat, pochodzący z Gat. Był wysoki na sześć łokci i jedną piędź. Na głowie miał hełm z brązu, ubrany zaś był w łuskowy pancerz z brązu o wadze pięciu tysięcy syklów. Miał również na nogach nagolenice z brązu oraz brązowy, zakrzywiony nóż w ręku. Drzewce włóczni jego było jak wał tkacki, a jej grot ważył sześćset syklów żelaza. Poprzedzał go też [giermek] niosący tarczę. Stanąwszy naprzeciw, krzyknął w kierunku wojsk izraelskich te słowa: «Po co się ustawiacie w szyku bojowym? Czyż ja nie jestem Filistynem, a wy sługami Saula? Wybierzcie spośród siebie człowieka, który by przeciwko mnie wystąpił. Jeżeli zdoła ze mną walczyć i pokona mnie, staniemy się waszymi niewolnikami, jeżeli zaś ja zdołam go zwyciężyć, wy będziecie naszymi niewolnikami i służyć nam będziecie». Potem dodał Filistyn: «Oto urągałem dzisiaj wojsku izraelskiemu. Dajcie mi człowieka, będziemy z sobą walczyć».
Druga Księga Samuela
Kiedy doszło do nowej walki z Filistynami w Gob, Elchanan z Betlejem, syn Jaira, zabił Goliata z Gat, którego drzewce dzidy wyglądało jak wał tkacki.
Encyklopedia Żydowska wyjaśnia, że ten fragment Biblii odnosi się do pierwotnej tradycji żydowskiej, która głosiła, że śmierć Goliata nastąpiła z ręki Elchanana, syna Jaira. Z czasem jednak wydarzenie to zaczęto przypisywać Dawidowi, Elchanan natomiast pokonać miał Lachmiego, brata Goliata z Gat[6]. Opisuje to poniższy fragment z Pierwszej Księgi Kronik.
I była znowu wojna z Filistynami, podczas której Elchanan, syn Jaira, zabił Lachmiego, brata Goliata z Gat, a drzewce jego włóczni było jak wał tkacki.
Targum Jonatana stara się rozwiązać problem biblijnej sprzeczności, wyjaśniając że Elchanan to alternatywne imię Dawida[7].
Znalezisko archeologiczne
4 sierpnia 2005 roku w Tell es-Safi w okolicach Doliny Terebintu (Dolina Elah) zespół archeologów z Uniwersytetu Bar-Ilana w Ramat Ganie odkrył pierwszy pozabiblijny przekaz imienia Goliat, umieszczony na fragmencie skorupy z X w. p.n.e.[8]
Uzbrojenie Goliata
Opis zbroi Goliata przedstawia zapewne najbogatsze ówczesne uzbrojenie.
Według opisu biblijnego Goliat miał na sobie:
- hełm z brązu
- zbroja łuskowa z brązu ważąca 5000 sykli (57 kg)
- nagolenniki z brązu
- zakrzywiony nóż z brązu
- włócznia „jak wał tkacki” z żelaznym grotem o masie 600 sykli (6,8 kg).
Dodatkowo, szedł przed nim giermek niosący tarczę.
Przypisy
- ↑ 1 Księga Samuela 17
- ↑ PISMO ŚWIĘTE - 1 Sm 17 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2021-05-26] .
- ↑ PISMO ŚWIĘTE - 2 Sm 21 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2021-05-26] .
- ↑ PISMO ŚWIĘTE - 1 Krn 20 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2021-05-26] .
- ↑ PISMO ŚWIĘTE - Syr 47 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2021-05-26] .
- ↑ Emil G. Hirsch , Gerson B. Levi , ELHANAN [online], www.jewishencyclopedia.com [dostęp 2021-05-26] .
- ↑ מקראות גדולות - שמואל - (page 414 of 475) [online], hebrewbooks.org [dostęp 2021-05-26] .
- ↑ „National Geographic” listopad 2008, s. 53–65.
- ↑ Por. 1 Sm 21, 1-9.