gmina wiejska | |||||
Centrum Usług Publicznych w Zbrosławicach | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
TERC |
2413092 | ||||
Wójt |
Katarzyna Zyga[1] | ||||
Powierzchnia |
148,36 km² | ||||
Populacja (1.01.2019) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
109 os./km² | ||||
Nr kierunkowy |
032 | ||||
Tablice rejestracyjne |
STA | ||||
Adres urzędu: ul. Oświęcimska 242-674 Zbrosławice | |||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||||
50°25′N 18°45′E/50,415833 18,753889 | |||||
Strona internetowa | |||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Zbrosławice – gmina wiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Siedziba gminy to Zbrosławice.
Położenie
Gmina jest położona w południowo-zachodniej części powiatu tarnogórskiego i sąsiaduje z miastami:
oraz gminami:
Powierzchnia
Według danych z roku 2002[3] gmina Zbrosławice ma obszar 148,71 km², w tym:
- użytki rolne: 70%
- użytki leśne: 20%
Gmina stanowi 23,14% powierzchni powiatu.
Gmina Zbrosławice jest trzecią co do wielkości gminą wiejską w województwie śląskim (po gminach Rudziniec i Jeleśnia).
Historia
Gmina zbiorowa Zbrosławice powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945[4]) w powiecie bytomskim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski[5][6]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego[6][7], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do woj. śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)[8][9].
Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 2 gromad: Ptakowice i Zbrosławice[10]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[11]. Po zniesieniu powiatu bytomskiego 1 kwietnia 1951, gminę Stolarzowice przyłączono do powiatu tarnogórskiego w tymże województwie[12]. Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 2 gromad: Ptakowice i Zbrosławice[13]. 9 marca 1953 woj. katowickie przemianowano na stalinogrodzkie[14]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15].
Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie i województwie[16]. W jej skład weszły: obszary zlikwidowanych osiedli Zbrosławice (obejmującym także Ptakowice) i Wieszowa oraz obszary sołectw Laryszów, Miedary i Wilkowice[16][17].
Demografia
Dane z 31 grudnia 2014[18]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 15 757 | 100 | 7861 | 49,9 | 7896 | 50,1 |
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] | 105,96 | 52,86 | 53,1 |
Podział administracyjny
Gmina Zbrosławice podzielona jest na 21 sołectw[19]:
Herb | Sołectwo | Powierzchnia [km²] | Liczba ludności (2017) | Gęstość zaludnienia [osoby/km²] (2017) | Kod pocztowy |
---|---|---|---|---|---|
Boniowice | 3,56 | 99 | 27,8 | 42-674 | |
Czekanów | 3,62 | 912 | 251,9 | 42-677 | |
Jasiona | 5,94 | 236 | 39,7 | 42-674 | |
Jaśkowice | 3,44 | 138 | 40,1 | 42-674 | |
Kamieniec | 8,30 | 789 | 95,1 | 42-674 | |
Karchowice | 4,53 | 322 | 71,1 | 42-674 | |
Kopienica | 6,86 | 640 | 93,3 | 42-674 | |
Księży Las | 9,06 | 422 | 46,6 | 42-674 | |
Laryszów | 1,84 | 397 | 215,8 | 42-674 | |
Łubie | 12,89 | 674 | 52,3 | 42-674 | |
Łubki | 3,16 | 130 | 41,1 | 42-674 | |
Miedary | 13,74 | 1075 | 78,2 | 42-676 | |
Przezchlebie | 7,17 | 846 | 118,0 | 42-675 | |
Ptakowice | 8,49 | 578 | 68,1 | 42-674 | |
Szałsza | 7,73 | 611 | 79,0 | 42-677 | |
Świętoszowice | 3,39 | 512 | 151,0 | 42-675 | |
Wieszowa | 16,72 | 2296 | 137,3 | 42-672 | |
Wilkowice | 6,70 | 445 | 66,4 | 42-674 | |
Zawada | 4,50 | 306 | 68,0 | 42-674 | |
Zbrosławice | 9,59 | 2553 | 266,2 | 42-674 | |
Ziemięcice | 7,48 | 910 | 121,7 | 42-675 |
Zabytki
- dwory i pałace:
- Dwór w Jasionie z 1799
- Pałac w Czekanowie z XVII wieku
- Pałac w Kamieńcu z XVII wieku
- Pałac w Kopaninie (przysiółek do Miedar) z 1880
- Pałac w Łubiu z połowy XVIII wieku
- Pałac w Szałszy z 1877
- Pałac w Wieszowie
- Pałac w Wilkowicach
- Pałac w Zbrosławicach
- kościoły:
- Kościół Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Kamieńcu
- Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Karchowicach
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kopienicy-Łubiu
- Kościół św. Michała w Księżym Lesie[uwaga 1]
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Szałszy[uwaga 1]
- Kościół Trójcy Świętej w Wieszowie
- Kościół św. Marka w Zawadzie
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zbrosławicach
- Ruiny kościoła św. Jadwigi w Ziemięcicach
- inne obiekty:
- Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada[uwaga 2]
- Spichlerz w Ziemięcicach
- Park w Reptach (fragment)
- Głęboka Sztolnia „Fryderyk” (szyb sztolniowy nr 5 „Adam”, portal wylotu oraz roznos sztolni)
Współpraca międzynarodowa[20]
- Brackenheim (od 5 maja 2001 roku),
- Charnay-lès-Mâcon (od 9 maja 2002 roku),
- Tarnalelesz (od 1 sierpnia 2004 roku),
- Castagnole delle Lanze (od 8 września 2007 roku).
Uwagi
- 1 2 Obiekt wchodzący w skład Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego
- ↑ Obiekt wchodzący w skład Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego
Przypisy
- ↑ Wybory Samorządowe 2024 [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-05-07] (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny – Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2019 roku
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
- ↑ Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów
- 1 2 Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43-44.
- ↑ Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono
- ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
- ↑ Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
- ↑ Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
- ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- 1 2 Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
- ↑ Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2014 r.. GUS. [dostęp 2015-09-29]. (pol.).
- ↑ BIP – Urząd Gminy Zbrosławice , Sołectwa | BIP – Urząd Gminy Zbrosławice [online], bip.zbroslawice.pl [dostęp 2016-05-16] .
- ↑ Urząd Gminy Zbrosławice - Współpraca zagraniczna