Afisz informujący o spektaklu "Gęsi i gąski" w niedzielę 4. lutego 1906, w Teatrze Miejskim w Krakowie

Gęsi i gąski – komedia Michała Bałuckiego w pięciu aktach. Prapremiera odbyła się w Krakowie 11 listopada 1882.[1]

Treść

Akcja rozgrywa się na wsi, w domu państwa Kłopotkiewiczów, którzy planują wydać za mąż swą córkę, Joasię, za młodego profesora Marzyckiego. Odwiedziny cioci Belci – osoby światowej i nowoczesnej, która bywała w Paryżu – wprowadzają do domu zamieszanie i rozpoczynają ciąg komicznych perypetii. Przyjaciel domu, a zarazem cyniczny komentator rzeczywistości – pan Hulatyński – określa ciocię Belcię mianem „gęsi”, co w jego definicji oznacza:

Gęś – to u mnie kobieta żyjąca bezmyślnie, bez wyższego celu, która nie robi sobie nic z przekonania ani serca, lecz idzie na oślep za modą, zwyczajem, nawet przesądem, a przy tym jest złośliwa i uparta.

Michał Bałucki, Komedie. II., Sąsiedzi - Grube ryby - Gęsi i gąski. Wydawnictwo Literackie Kraków 1956. Strona 335

Hulatyński dzieli następnie „gęsi” na podkategorie i przyporządkowuje do nich także inne kobiety w domu Kłopotkiewiczów. Wypowiedź ta zostaje podsłuchana i trafia do uszu cioci Belci (gęś wielkoświatowa), która urażona zaczyna namawiać Joasię (młoda gąska wiejska), aby zerwała zaręczyny z Marzyckim i wyszła za mąż za Pantaleona Durnickiego - wcielenie wielkiego świata. Sam Pantaleon jednak od Joasi woli powabną doktorową Natalię (gęś z rodzaju próżnych i zalotnych lafirynd), z którą ucieka do Wiednia. Wszystko kończy się podwójnym weselem: panny Joasi z Marzyckim i pana Hulatyńskiego z panną Ciepiszewską - jedyną jego zdaniem przedstawicielką kobiet nie-gąsek.[2]

Inscenizacje

Wybrane przedstawienia:

Spektakl radiowy

W 2018 r. w Polskim Radio Lublin wyemitowano słuchowisko pt. Gęsi i gąski (adaptacja Małgorzata Żurakowska)[5]

Przypisy

  1. ↑ Nota wydawcy, [w:] Michał Bałucki, Komedie. II, Sąsiedzi - Grube ryby - Gęsi i gąski, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 463.
  2. ↑ L. K., Pierwsze przedstawienie komedyi w 5ciu aktach M. Bałuckiego "Gęsi i gąski", „Czas”, R. 32 (nr 250), 14 listopada 1882, s. 3 [dostęp 2023-11-23].
  3. 1 2 3 4 Gęsi i gąski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-10-22].
  4. ↑ Gęsi i gąski (1983) [online], Teatr Polski i Wilnie [dostęp 2023-10-20].
  5. ↑ 02.09.2018 Teatr z myszką: słuchowiska Małgorzaty Żurakowskiej „Gęsi i gąski” i „Nowa Francillo [online], Polskie Radio Lublin, 2 września 2018 [dostęp 2024-04-08].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.