Górskobadachszański Wilajet Autonomiczny

Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон

wilajet autonomiczny
Państwo	Tadżykistan
Siedziba	Chorog
Data powstania	2 stycznia 1925
Kod ISO 3166-2	TJ-BG
Powierzchnia	63 700 km²
Populacja (2008) • liczba ludności	218 000
Położenie na mapie

Górski Badachszan (tadż. Кӯҳистони Бадахшон, Kuhistoni Badachszon; ofic. Górskobadachszański Wilajet Autonomiczny, tadż. Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, Wilojati Muchtori Kuhistoni Badachszon) – wilajet autonomiczny we wschodnim Tadżykistanie ze stolicą w Chorog^[1].

Utworzony 2 stycznia 1925 r. jako obwód autonomiczny Związku Radzieckiego pod nazwą Gorno-Badachszański Obwód Autonomiczny. W 1992 r. wszedł w skład niepodległego Tadżykistanu jako Górskobadachszański Okręg Autonomiczny.

W 2010 r. KSNG ustaliła długą nazwę jednostki w języku polskim jako Górskobadachszański Wilajet Autonomiczny. Nazwą krótką pozostał Górski Badachszan^[2].

Górski Badachszan obejmuje obszar o powierzchni 64 200 km², który zamieszkany był w 2010 r. przez 220 600 ludzi^[1]. Od zachodu graniczy z tadżyckimi Rejonami Administrowanymi Centralnie oraz wilajetem chatlońskim, od zachodu i południa z afgańskim wilajetem Badachszan, od wschodu z chińskim Regionem Autonomicznym Sinciang-Ujgur, a od północy z kirgiskim obwodem tałaskim.

Wilajet składa się z siedmiu dystryktów (tadż. ноҳия):

• Darwoz
• Iszkoszim
• Murgob
• Ruszon
• Rosztkala
• Szugnon
• Wandż

Warunki naturalne

Główną część wilajetu zajmują góry Pamir, razem z najwyższym wzniesieniem tego łańcucha oraz kraju, Szczytem Ismaila Samaniego (7495 m n.p.m.). Zachodnia część obejmuje głębokie i wąskie doliny o względnej wysokość 3000-4000 m z wiecznym śniegiem oraz lodowcami. Część wschodnia to rozległe doliny i bezdroża o względnej wysokość 1200-1800 m o charakterze pustyni wysokogórskiej.

Najważniejszą rzeką regionu, zasilaną przez dopływy Burtang i Gunt, jest Pandż. Wyznacza on granicę tadżycko-afgańską. Powierzchnie obszaru pokrywają także liczne jeziora, jak np. Kara-kul, Jezioro Sareskie, Jaszilkul czy Zurkul.

Tereny wilajetu należą do alpejsko-himalajskiej strefy sejsmicznej.

Klimat

Klimat Górskiego Badachszanu klasyfikowany jest jako podzwrotnikowy kontynentalny wybitnie suchy oraz jako górski. Temperatura w styczniu wynosi -8°C na zachodzie i do -20°C na wschodzie, a w lipcu między 13 a 22°C. Średnia roczna suma opadów na zachodzie to 240 mm, na zachodzie 60 mm, a na obszarach górskich 1000 mm.

Ludność

Okręg jest zamieszkiwany głównie przez Tadżyków (90,4%), ale także przez Kirgizów (6,7%) i Rosjan (1,4%). 13% ludności mieszka w miastach (głównie w stolicy).

Przypisy