Fotoblastia, nasiona fotoblastyczne – zjawisko regulacji kiełkowania nasion przez światło występujące u niektórych roślin wyższych odpowiedzialne za pozostanie w stanie spoczynku lub wyjście z niego[1]. W zależności od reakcji na światło rozróżniana jest fotoblastia dodatnia, gdy światło stymuluje kiełkowanie i fotoblastia ujemna, gdy światło hamuje kiełkowanie[2]. Tylko nieliczne rośliny wytwarzają nasiona niewrażliwe na światło. Jest to około 4% gatunków, jednak jest wśród nich wiele gatunków uprawianych przez człowieka. Światło może być czynnikiem niezbędnym do wykiełkowania, tak jest u jemioły lub jedynie przyspieszać kiełkowanie[3].
Mechanizm
Zjawisko fotoblastii zostało najlepiej poznane u sałaty (Lactuca sativa). Nasiona tej rośliny kiełkują po ekspozycji na światło. Za odbiór bodźca odpowiedzialny jest fitochrom[4]. Indukcja kwitnienia następuje na skutek oświetlenia światłem czerwonym. Daleka czerwień może odwracać efekt indukcji[1]. Odbiór bodźca przez fitochrom prowadzi do zmian w poziomie giberelin (GA) i kwasu abscysynowego (ABA)[5]. Podstawowym czynnikiem decydującym o wyjściu ze stanu spoczynku jest synteza giberelin[1]. Do pobudzenia kiełkowania wystarczy natężenie 10 J m-2 co odpowiada kilkuminutowemu oświetlaniu światłem księżyca lub błyskowi światła słonecznego trwającemu 0,1 s[3].
Przypisy
- 1 2 3 Y. Sawada, T. Katsumata, J. Kitamura, H. Kawaide i inni. Germination of photoblastic lettuce seeds is regulated via the control of endogenous physiologically active gibberellin content, rather than of gibberellin responsiveness.. „J Exp Bot”. 59 (12), s. 3383-93, 2008. DOI: 10.1093/jxb/ern192. PMID: 18653696.
- ↑ Massanori Takaki. New proposal of classification of seeds based on forms of phytochrome instead of photoblastism. „Revista Brasileira de Fisiologia Vegetal”. 13 (1), 2001. DOI: 10.1590/S0103-31312001000100011.
- 1 2 Lewak Stanisław: Kiełkowanie nasion. W: Fizjologia roślin. red. Kopcewicz Jan, Lewak Stanisław. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 485-497. ISBN 83-01-13753-3.
- ↑ T. Toyomasu, H. Kawaide, W. Mitsuhashi, Y. Inoue i inni. Phytochrome regulates gibberellin biosynthesis during germination of photoblastic lettuce seeds.. „Plant Physiol”. 118 (4), s. 1517-23, Dec 1998. PMID: 9847128.
- ↑ Y. Sawada, M. Aoki, K. Nakaminami, W. Mitsuhashi i inni. Phytochrome- and gibberellin-mediated regulation of abscisic acid metabolism during germination of photoblastic lettuce seeds.. „Plant Physiol”. 146 (3), s. 1386-96, Mar 2008. DOI: 10.1104/pp.107.115162. PMID: 18184730.