Euros
Εὖρος
bóg wiatru południowo-wschodniego
Ilustracja
Euros (Eurus, Wulturnus), jedna z rzeźb ogrodzenia pałacu Pod Czterema Wiatrami w Warszawie
Występowanie

mitologia grecka

Atrybuty

skrzydła u ramion

Teren kultu

starożytna Grecja

Odpowiednik

Wulturnus (Eurus) (rzymski)

Rodzina
Ojciec

Astrajos

Matka

Eos

Rodzeństwo

Apeliotes,
Boreasz,
Notos,
Zefir,
Kajkias,
Lips,
Skiron,
Fosforos (Hesperosa)

Euros (gr. Εὖρος Euros ‘ten, który pali’, łac. Eurus ‘wiatr południowo-wschodni’, Vulturnus ‘wiatr południowo-wschodni’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie wiatru południowo-wschodniego[uwaga 1][1][2].

Opis

Uosabiał wiatr, wiejący z południowego wschodu (lub, według niektórych źródeł, ze wschodu albo północnego wschodu bądź południowego zachodu)[3][4][5][6].

Uchodził za syna tytana Astrajosa i tytanidy Eos oraz za brata Fosforosa (Hesperosa; personifikacji planety Wenus)[uwaga 2], niektórych gwiazd (personifikacji gwiazd)[uwaga 3], Boreasza, Notosa, Zefira, przypuszczalnie także Apeliotesa, Kajkiasa, Lipsa, Skirona (personifikacji wiatrów)[5][7][8].

Kult jego był rozpowszechniony wśród żeglarzy i rolników[9]. Składano mu w ofierze czarnego barana i koguta[9].

W sztuce przedstawiany jest zwykle jako starszy mężczyzna z wielkimi skrzydłami u ramion.

Wyobrażenie o bóstwie przejawia się w rzeźbie (fryz z I wieku p.n.e. z wizerunkami ośmiu skrzydlatych bogów wiatrów zdobiący Wieżę Wiatrów w Atenach)[uwaga 4][uwaga 5][3][4].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Według Wieży Wiatrów w Atenach, która w starożytności służyła jako wiatrowskaz i zegar miejski. Na każdym boku budowli znajduje się relief z wyobrażeniem jednej z ośmiu greckich personifikacji wiatrów.
  2. ↑ Autorzy hellenistyczni identyfikowali Hesperosa z gwiazdą Fosforos.
  3. ↑ Z pominięciem gwiazd, w które zostali przemienieni niektórzy bohaterowie, stworzenia, istoty, artefakty np. Kastor i Polideukes (Polluks), Plejady, Hiady.
  4. ↑ «Znaczek pocztowy z wizerunkiem Eurosa». Euros. hellenica.de. [dostęp 2010-08-16]. (niem.).
  5. ↑ «Południowo-wschodnia ściana Wieży Wiatrów ozdobiona wizerunkiem Eurosa». Roman Agora and Tower of the Winds. stoa.org. [dostęp 2010-08-15]. (ang.).

Przypisy

  1. ↑ Arystoteles: Meteorologika. O świecie, Księga druga, Rozdział VI, s. 70–74: Róża wiatrów. pbi.edu.pl. [dostęp 2011-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-08)]. (pol.).
  2. ↑ Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 794-795. ISBN 83-01-03529-3.
  3. 1 2 Starsi bogowie. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 188–189. ISBN 83-7391-077-8.
  4. 1 2 Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 129. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
  5. 1 2 Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 94. ISBN 83-04-04673-3.
  6. ↑ Mity o bogach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 172–173. ISBN 83-221-0111-2.
  7. ↑ Vojtech Zamarovský, op.cit., s. 72. ISBN 80-8046-098-1.
  8. ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 85, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
  9. 1 2 Bogowie światła i powietrza. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 79. ISBN 83-210-0677-9.

Bibliografia

  • Aaron J. Atsma: Euros. theoi.com. [dostęp 2010-08-16]. (ang.).
  • Eurus. mythindex.com. [dostęp 2010-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-30)]. (ang.).
  • Jane E. Harrison, Margaret de G. Verrall, 201–203, Mythology and Monuments of Ancient Athens Being a Translation of a Portion of the Attica of Pausanias [online], books.google.com [dostęp 2011-04-12] (ang.).
  • Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
  • Homer: Iliada. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968, s. 35.
  • Słownik imion, nazw i rzeczy. W: Homer: Odyseja. Warszawa: Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej. Czytelnik, 1972, s. 363.
  • Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2003, s. 1414. ISBN 83-7399-022-4.
  • Henry George Liddell, Robert Scott: A Greek-English Lexicon: Εὖρος. perseus.tufts.edu. [dostęp 2011-08-09]. (ang.).
  • Carlos Parada: Winds. maicar.com. [dostęp 2010-08-16]. (ang.).
  • Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Eurus. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-04]. (ang.).
  • Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Ventus. perseus.tufts.edu. [dostęp 2011-04-11]. (ang.).
  • Οι Αέρηδες. sundials.gr. [dostęp 2010-11-29]. (gr.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.