Eudimorphodon | |||
Zambelli, 1973 | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
eudimorfodon | ||
Gatunki | |||
|
Eudimorfodon (Eudimorphodon) – pterozaur z rodziny Campylognathoididae
Żył w okresie późnego triasu (noryk), ok. 216-203 mln lat temu, na terenach obecnej Europy. Długość ciała ok. 70-100 cm, wysokość ok. 20 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 1-1,2 m, masa ok. 2 kg. Jego szczątki znaleziono we Włoszech, w okolicach miasta Bergamo. Jego nazwa oznacza "zęby naprawdę dwóch rodzajów", ponieważ posiadał 2 rodzaje zębów – cienkie i szpiczaste z przodu szczęki oraz szerokie z tyłu szczęki. Żywił się rybami.
Z pewnością można do tego rodzaju zaliczyć tylko jego gatunek typowy – Eudimorphodon ranzii. Wyróżniany dawniej drugi gatunek, E. rosenfeldi, jest obecnie zaliczany do odrębnego rodzaju Carniadactylus[1]. Jenkins i współpracownicy (2001) opisali trzeci gatunek, E. cromptonellus, na podstawie skamieniałości odkrytych na Grenlandii. Analizy kladystyczne nie potwierdzają jednak bliskiego pokrewieństwa tego gatunku z E. ranzii; np. z analizy kladystycznej przeprowadzonej przez Wanga i współpracowników (2009) wynika, że "E." cromptonellus był taksonem siostrzanym do gatunku Peteinosaurus zambellii[2]. Z kolei z analizy przeprowadzonej przez Dalla Vecchię (2009) wynika, że "E." cromptonellus był siostrzany do bazalnego pterozaura znanego z odkrytego w Tyrolu szkieletu oznaczonego BSP 1994 I 51 (ustanowionego w późniejszej publikacji holotypem gatunku Austriadraco dallavecchiai[3]); według tej analizy klad obejmujący "E." cromptonellus i BSP 1994 I 51 był siostrzany do kladu obejmującego wszystkie pozostałe pterozaury (w tym Eudimorphodon ranzii i Carniadactylus rosenfeldi) poza najbardziej bazalnymi rodzajami Austriadactylus i Preondactylus[1]. Kellner (2015) ustanowił "E." cromptonellus gatunkiem typowym odrębnego rodzaju Arcticodactylus[3].
Przypisy
- 1 2 Fabio M. Dalla Vecchia. Anatomy and systematics of the pterosaur Carniadactylus gen. n. rosenfeldi (Dalla Vecchia, 1995). „Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia”. 115 (2), s. 159-188, 2009. (ang.).
- ↑ Xiaolin Wang, Alexander W.A. Kellner, Shunxing Jang, Xi Meng. An unusual long-tailed pterosaur with elongated neck from western Liaoning of China. „Anais da Academia Brasileira de Ciências”. 81 (4), s. 793-812, 2009. DOI: 10.1590/S0001-37652009000400016. (ang.).
- 1 2 Alexander W.A. Kellner. Comments on Triassic pterosaurs with discussion about ontogeny and description of new taxa. „Anais da Academia Brasileira de Ciências”. 87 (2), s. 669–689, 2015. DOI: 10.1590/0001-3765201520150307. (ang.).
Bibliografia
- Dixon, Dougal: The Complete Book of Dinosaurs. Hermes House, 2006.
- Peter Wellnhofer: The illustrated encyclopedia of pterosaurs. New York: Crescent Books, 1991., ISBN 0-517-03701-7
- Peter Wellnhofer: Die große Enzyklopädie der Flugsaurier. Mosaik Verlag, 1993.
Linki zewnętrzne
← mln lat temu Eudimorfodon | ||||||||||||
←4,6 mld | 541 | 485 | 443 | 419 | 359 | 299 | 252 | 201 | 145 | 66 | 23 | 2 |