Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
oficer, literat |
Narodowość |
rosyjska |
Odznaczenia | |
|
Emil Władimirowicz Kardin, ros. Эмиль Владимирович Кардин (ur. 3 sierpnia 1921 w Moskwie, zm. 28 maja 2008 tamże) – radziecki i rosyjski oficer, krytyk literacki, teatralny i filmowy, publicysta, prozaik, eseista.
Życiorys
Urodził się 3 sierpnia 1921 w Moskwie[1]. Do 1941 studiował literaturę w Instytucie Historii Filozofii i Literatury[2][3].
Podczas II wojny światowej po ataku Niemiec na ZSRR z 22 czerwca 1941 w lipcu tego roku został powołany do służby w Armii Czerwonej i skierowany przez Komitet Centralny Komsomołu do Samodzielnej Brygady Piechoty Zmotoryzowanej o Specjalnym Przeznaczeniu[4]. Po odbyciu przeszkolenia jesienią 1942 został przydzielony do oddziału minerów[5]. Służył w nim jako szeregowiec, później został mianowany zastępcą politruka (oficer polityczny)[2]. Za zgodą komisarza brygady Majsuradze, został przeniesiony do dywizji, do której udał się w połowie października 1942 do Nowosybirska[6]. Tam został skierowany przez ww. Majsuradze (który został zastępcą dowódcy dywizji ds. politycznych) do pracy w wojskowej gazecie dywizyjnej[7]. Wraz ze sformowaną na początku 1943 roku 140 Syberyjską Dywizją Piechoty wyruszył wówczas na wschód koleją przez Moskwę, zaś od Jelca żołnierze dywizji maszerowali pieszo[8]. Wówczas był żołnierzem dywizyjnego 96 pułku[9]. Latem 1943 dywizja brała udział w walkach na łuku kurskim, a Kardin nadal zajmował się wojskową gazetą dywizyjną, także podczas walk na ziemiach polskich[10]. W sierpniu 1943 został ranny w rękę i nogę we wsi Tiopłoje, po czym przebywał na leczeniu w szpitalu polowym[11]. Od 1943 członek KPZR. Uczestniczył w walkach na Froncie Karelskim oraz na froncie wschodnim, w stopniu starszego lejtnanta[3][12]. Był żołnierzem w szeregach 140 Syberyjskiej Dywizji Piechoty nacierającej od Przemyśla w stronę Sanoka[13]. Brał udział w walkach w rejonie Sanoka, w tym w dwukrotnym zajęciu tego miasta przez Armię Czerwoną[3][14]. Podczas kontrataku Niemców po pierwszym zajęciu miasta przez Armię Czerwoną przebywał w rejonie Tyrawy Wołoskiej, gdzie rozbito jego czołg[3]. Później walczył w rejonie Zarszyna i Dukli[3]. Wówczas ciężko ranny w rękę trafił do szpitala polowego[3]. Potem jako pracownik polityczny pracował na innych stanowiskach w 140 Syberyjskiej Dywizji Piechoty, jako instruktor wydziału politycznego, a w 1945 był organizatorem partyjnym dowództwa dywizji[15]. jako jeden z nielicznych oficerów służył w tej jednostce od czasu jej sformowania do rozwiązania (formalnie od lutego 1943 do 1946)[15]. Do 1953 służył w Armii Czerwonej dostępując stopnia podpułkownika[3].
Po wojnie związał się z czasopismem „Nowyj Mir”, gdzie był początkowo krytykiem literackim, teatralnym i filmowym oraz publicystą[3][14]. Później został pisarzem[3]. Był autorem dzieła pt. Odsłonięte skrzydło, będącym utworem o charakterze dokumentalno-wspomnieniowym dotyczącym walk na obszarze w południowo-wschodniej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń na ziemi sanockiej w 1944[3] (w akcji książki opisane jest uratowanie przez personel szpitala rannych żołnierzy radzieckich w czasie ponownego wejścia Niemców do miasta w 1944 oraz usiłowanie odnalezienia przez autora uczestników tych wydarzeń 28 lat później[13])[16][17]. Po 28 latach w lutym 1972 odwiedził Sanok po raz pierwszy po wojnie, usiłując głównie odtworzyć wydarzenia z 4 sierpnia 1944, a swoje ówczesne przeżycia i spotkania zawarł w dziele pt. Powrót, później wydawanym wraz z Odsłoniętym skrzydłem[18][3]. Powstała także napisana przez niego Sanocka kronika[3]. Po odwiedzinach na Podkarpaciu w 1979 (odwiedził Sanok, Rzeszów, Leżajsk, Łańcut) planował tworzenie kolejnej książki o wydarzeniach na tym terenie[17]. Kolejnym dziełem była Sanocka kronika, powstała po odwiedzinach na Podkarpaciu, gdy w 1979 odwiedzał w towarzystwie red. Adolfa Jakubowicza miejsca działań wojennych[3][12][13]. Ponadto był autorem książki biograficznej o gen. Karolu Świerczewskim z 1977 (w wolnym tłum. Jak długo trwa pół wieku?), którego osobą zainteresował się bliżej po spotkaniu z jego córką[3][13][17][19]. W 1980 po raz trzeci odwiedził Sanok jak wówczas przyznał, był sercem związany z tym miastem[3]. Jednocześnie nadal zajmował się krytyką literacką[3]. Był autorem pierwszej w ZSRR książki o literaturze faktu[3].
Został członkiem Związku Pisarzy ZSRR (w ramach współpracy tego stowarzyszenia ze Związkiem Literatów Polskich odwiedzał Polskę[20]). Był żonaty[21].
Został pochowany na Cmentarzu Wostriakowskim w Moskwie[22].
Publikacje (wybór)
- Odsłonięte skrzydło (ros. Открытый фланг, 1964; Moskwa 1975; Warszawa 1978, cz. 1: Odsłonięte skrzydło – tłum. Jacek Jarkowski, cz. 2: Powrót – tłum. Jerzy Pleśniarowicz)[23][24][25]
- Powrót („Profile” nr 1, 2, 3 z 1976; reportaż – wspomnienie z walk o wyzwolenie Sanoka; przeł. Jerzy Pleśniarowicz)[26]
- Ile trwa półwiecze? (Сколькo длятся полвека?, 1977)[27]
- Минута пробуждения (1984)
- Wyzwolenie południa
- Sanocka kronika
Odznaczenia
- Order Wojny Ojczyźnianej I i II klasy (1985)
- Order Czerwonej Gwiazdy
- Medal „Za obronę Moskwy”
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (PRL)
- Medal za Odwagę (Czechosłowacja)
- Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1979, odznaczony jako pierwszy obcokrajowiec w historii tego wyróżnienia)[3][17][28]
Przypisy
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 0, 249.
- 1 2 Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 8.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Bogumiła Koszela. E. W. Kardin: Całym sercem jestem z Sanokiem związany. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 16 (181), s. 6, 1-10 czerwca 1980.
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 7-8.
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 7, 8.
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 10-11.
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 12-13.
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 23, 24.
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 25.
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 30, 39, 42, 79-80, 134-149.
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 42, 51.
- 1 2 Witold Szymczyk. Styczniowe refleksje. „Nowiny”, s. 5, Nr 9 (9680) z 11-13 stycznia 1980.
- 1 2 3 4 Witold Szymczyk. Emila Kardina spotkania z Polską. „Nowiny”, s. 3, Nr 248 (9627) z 3-4 listopada 1979.
- 1 2 Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 0.
- 1 2 Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 15, 18.
- ↑ Wiesław Koszela. W uśmiechu dziecka odnaleźć swoje powołanie. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 12 (447), s. 4, 20-30 kwietnia 1988.
- 1 2 3 4 Radziecki pisarz pracuje nad książką o Polsce. „Nowiny”, s. 1, Nr 252 (9631) z 8 listopada 1979.
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 181, 182, 208, 223, 241, 280-282, 319.
- ↑ Książka o Świerczewskim. „Nowiny”, s. 3, Nr 69 (9448) z 28 marca 1979.
- ↑ Zbigniew Krempf. Pisarskie zbliżenia. „Nowiny”, s. 4, Nr 84 (9755) z 14 kwietnia 1980.
- ↑ Emil Kardin pisze.... „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 19 (184), s. 1, 1-10 lipca 1980.
- ↑ Кардин Эмиль Владимирович (1921-2008). bozaboza.narod.ru. [dostęp 2015-12-23]. (ros.).
- ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 3, 320.
- ↑ Bibliografia województw: krośnieńskiego, przemyskiego, rzeszowskiego i tarnobrzeskiego. Za rok 1978. Rzeszów: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, 1985, s. 39.
- ↑ Witold Szymczyk. Powrót lejtnantów. „Nowiny”, s. 7, Nr 37 z 17-18 lutego 1979.
- ↑ Bibliografia województw: krośnieńskiego, przemyskiego, rzeszowskiego i tarnobrzeskiego. Za lata 1 VI 1975-31 XII 1976. Rzeszów: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, 1981, s. 42.
- ↑ Książka o Świerczewskim. „Nowiny”, s. 3, Nr 69 z 28 marca 1979.
- ↑ Spotkanie z „Zasłużonymi dla Sanoka”. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 16 (181), s. 1, 1-10 czerwca 1980.
Bibliografia
- Emil Kardin: Odsłonięte skrzydło. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.