Eleiodoxa conferta
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

arekowce

Rodzina

arekowate

Rodzaj

Eleiodoxa

Gatunek

Eleiodoxa conferta

Nazwa systematyczna
Eleiodoxa conferta (Griff.) Burret
Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 15: 734 1942[3]
Synonimy
  • Eleiodoxa microcarpa Burret
  • Eleiodoxa orthoschista Burret
  • Eleiodoxa scortechinii (Becc.) Burret
  • Eleiodoxa xantholepis Burret
  • Salacca conferta Griff.
  • Salacca scortechinii Becc.[4]

Eleiodoxa conferta – gatunek rośliny z rodziny arekowatych, czyli palm (Arecaceae). Reprezentuje monotypowy rodzaj Eleiodoxa (Beccari) Burret, 1942, początkowo opisany jako podrodzaj palm salaka Salacca subg. Eleiodoxa Beccari, 1918[5]. Gatunek występuje w południowej Tajlandii, w Malezji, na Borneo i Sumatrze[4]. Rośliny te są monokarpiczne – zamierają po wydaniu owoców i mają skrócony, podziemny pień[4]. Zasiedlają bagna słodkowodne w lasach równikowych na nizinach, zwykle wzdłuż wybrzeży, często rosną masowo, zwłaszcza tam, gdzie woda jest w ruchu[6].

Palmy te mają jadalne owoce[4] wykorzystywane jako substytut owoców tamaryndowca. W Sarawaku służą do przygotowywania potrawy umei (owoce z krewetkami)[7].

Morfologia

Owoce Eleiodoxa conferta
Pokrój
Palmy o łodygach w całości podziemnych, przesłoniętych dodatkowo trwałymi nasadami liści. Międzywęźla bardzo skrócone, z węzłów wyrastają liczne odrosty stąd roślina ma pokrój kępiasty. Nad powierzchnię gruntu wyrastają też korzenie oddechowe[4].
Liście
W liczbie 5–8 na jednym pniu, pierzastozłożone. Ogonek liściowy i otwarte pochwy liści pokryte są tęgimi, igłowatymi, brązowymi i czarnymi kolcami wyrastającymi w różnych kierunkach[4]. Poszczególne listki z pojedynczym kilem, całobrzegie, niezróżnicowane kolorystycznie od góry i dołu[8] są lancetowate i rozłożone w tej samej płaszczyźnie[4]. W przeciwieństwie do podobnych palm z rodzaju salaka odcinki z końca liścia nie zrastają się w listek złożony, tzw. flabellum[4].
Kwiaty
Palmy te są dwupienne – na różnych osobnikach rozwijają się tylko kwiaty męskie albo żeńskie. Kwiaty rozwijają się na kwiatostanach rozgałęziających się dwukrotnie, pokrytych licznymi, pochwowatymi przysadkami, za to w przeciwieństwie do liści – pozbawione są one kolców. W kwiatostanach męskich kwiaty zebrane są parami i gęsto ułożone na grubych odgałęzieniach kwiatostanu[4]. Kwiaty męskie zawierają 6 pręcików o wydłużonych pylnikach[8]. W kwiatostanach żeńskich kwiaty wyrastają także gęsto ułożonymi parami, przy czym składają się one z jednego kwiatu żeńskiego i jednego płonnego kwiatu męskiego[4], kwiaty te są większe od męskich i zawierają 6 prątniczków[8].
Owoce
Pestkowce nieregularnie kuliste[8] do jajowatych[4], jedno-, dwu- lub trójnasienne. Egzokarp czerwonawobrązowy lub brązowy, pokryty licznymi łuskami[4].

Systematyka

Rodzaj klasyfikowany jest jako jeden z dwóch (obok podobnego rodzaju salaka Salacca) do podplemienia Salaccinae z plemienia Calameae i podrodziny Calamoideae w obrębie arekowatych Arecaceae[4][9]. Relacja między tymi rodzajami wymaga rewizji taksonomicznej[4].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-10-18] (ang.).
  3. ↑ Eleiodoxa conferta (Griff.) Burret. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2020-10-18].
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Andrew Henderson: Palms of Southern Asia. Princeton, Oxford: The New York Botanical Garden, Princeton University Press, 2009, s. 109-110. ISBN 978-0-691-13449-9.
  5. ↑ Eleiodoxa. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-10-18].
  6. ↑ Eleiodoxa (Becc.) Burret. [w:] PalmWeb [on-line]. [dostęp 2020-10-18].
  7. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 325, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. 1 2 3 4 K.Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. IV. Flowering Plants. Monocotyledons. Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin, Heidelberg: Springer, 1998, s. 342. ISBN 978-3-642-08378-5.
  9. ↑ Genus: Eleiodoxa (Becc.) Burret. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-10-18].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.