Edward Osborne Wilson
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

10 czerwca 1929
Birmingham (Alabama)

Zawód, zajęcie

biolog, zoolog

Narodowość

amerykańska

Alma Mater

University of Alabama

Uczelnia

Harvard University

Małżeństwo

Irene Kelly

Odznaczenia
Narodowy Medal Nauki (USA)

Edward Osborne Wilson (ur. 10 czerwca 1929 w Birmingham w Alabamie, zm. 26 grudnia 2021 w Burlington[1]) – amerykański biolog i zoolog, znany głównie ze swoich badań nad entomologią, ewolucją oraz socjobiologią[2].

Działalność

Jest jednym z twórców współczesnej socjobiologii[3].

Otrzymał wiele wyróżnień za swoje prace, w szczególności National Medal of Science, Nagrodę Crafoorda oraz dwukrotnie Nagrodę Pulitzera (za On Human Nature i The Ants). Jest także laureatem Nagrody Lowella Thomasa[4].

Ważniejsze publikacje

  • Brown, W. L.; Wilson, E. O. (1956). "Character displacement". Systematic Zoology. 5 (2): 49–64. doi:10.2307/2411924, JSTOR 2411924., wspólnie z Williamem Brownem Młodszym.; publikacja została uznana w 1986 jako Science Citation Classic, tj., za jedną z najczęściej cytowanych publikacji naukowych wszech czasów.
  • The Theory of Island Biogeography (1967, Princeton University Press (2001 reprint), ISBN 0-691-08836-5, wspólnie z Robertem McArthurem[5])
  • Społeczeństwa owadów, 1979, ISBN 83-01-00230-1 (Insect Societies (1971 Harvard University Press, ISBN 0-674-45490-1) – jedna z najlepszych monografii w tej dziedzinie, w ostatnim rozdziale autor proponuje utworzenie wspólnej socjobiologii dla wszystkich zwierząt, lecz nie włącza w to jeszcze ludzi)
  • Socjobiologia, Poznań 2001, Zysk i S-ka, s.360, ISBN 83-7150-682-1 (Sociobiology. The Abridged Edition; Sociobiology: The New Synthesis 1975, Harvard University Press) – dotyczy zachowań społecznych głównie zwierząt ale także i ludzi.
  • O naturze ludzkiej wyd I PIW 1988, wyd II Zysk i S-ka 1998 (s.228) ISBN 83-7150-453-5 (On human nature 1978)- na temat socjobiologii człowieka. Otrzymał za nią w 1979 Nagrodę Pulitzera w kategorii General Non-fiction
  • Podróż w krainę mrówek : dzieje badań naukowych, 1998, ISBN 83-7180-601-9 (Journey to the Ants : A Story of Scientific Exploration, 1994, wspólnie z Bertem Hölldoblerem)
  • Moralność genu. Od socjobiologii do socjologii. Socjobiologia zwierząt i człowieka Warszawa 1991 PIW, tekst zawarty także w antologii Człowiek zwierzę społeczne (Czytelnik 1991), są to fragmenty m.in. Sociobiology: The New Synthesis 1975
  • Biophilia (1984)
  • The Ants (1990, wspólnie z Bertem Hölldoblerem). Otrzymali Nagrodę Pulitzera w kategorii General Non-fiction w 1991
  • Różnorodność życia, Warszawa 1999, PIW, ISBN 83-06-02750-7 (The Diversity of Life 1992) – koncentruje się na zagadnieniu bioróżnorodności oraz jej zagrożeniu na skutek działalności człowieka
  • Konsiliencja. Jedność wiedzy, Warszawa 2002, Wydawnictwo Zysk i S-ka, ISBN 83-7150-811-5 (Consilience. The Unity of Knowledge 1998) – postuluje w głównej mierze zbliżenie nauk społecznych z naukami przyrodniczymi, Wilson dowodzi w tej pozycji, iż nasze zachowania są wynikiem wrodzonych reguł epigenetycznych
  • Przyszłość życia, Warszawa 2003, Zysk i S-ka, s.268, ISBN 83-7298-332-1 (The Future of Life 2002)
  • The Superorganism: The beauty, elegance and strangeness of insect societies, Bert Hölldobler, Edward O. Wilson, Wyd.W.W.Norton 2008[6]. Autorzy powracają w niej do teorii doboru grupowego, przekonują, że ewolucja działa również na poziomie kolonii lub społeczeństw, tytułowy "superorganizm" konkuruje z innymi "superorganizmami"[7]

Przypisy

  1. ↑ E.O. Wilson Biodiversity Foundation » E.O. Wilson, ‘Darwin’s natural heir’, has passed away at 92 [online] [dostęp 2021-12-27] (ang.).
  2. ↑ E.O. Wilson, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-05-10] (ang.).
  3. ↑ Mariusz Agnosiewicz: Płeć, socjobiologia i gender studies. Portal Racjonalista. [dostęp 2009-01-25].
  4. ↑ The Explorers Club – The Lowell Thomas Award. explorers.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)]. (ang.) [dostęp 2016-02-25]
  5. ↑ Robert Helmer MacArthur (1930-1972). [w:] Strona internetowa National Center for Ecological Analysis and Synthesis (NCEAS) [on-line]. [dostęp 2013-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-16)]. (ang.).
  6. ↑ The Superorganism: The Beauty, Elegance, and Strangeness of Insect Societies: Bert Hölldobler, Edward O. Wilson: 9780393067040: Amazon.com: Books [online], www.amazon.com [dostęp 2017-11-23].
  7. ↑ Focus, Kwiecień 2009, Doskonałość, str.102-103.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.