Dziwaczek jalapa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

nocnicowate

Rodzaj

dziwaczek

Gatunek

dziwaczek jalapa

Nazwa systematyczna
Mirabilis jalapa L.
Sp. pl. 1:177. 1753

Dziwaczek jalapa, dziwaczek peruwiański (Mirabilis jalapa) – gatunek byliny z rodziny nocnicowatych. Pochodzi z tropikalnego Meksyku, w Polsce jest uprawiany.

Morfologia

Pokrój
Silnie rozgałęziająca się bylina (w Polsce uprawiana jest jako roślina jednoroczna), osiągająca wysokość 60-80 cm.
Kwiaty
Duże, zebrane w baldachogrona na szczycie pędów. Tworzące okrywę kwiatową podkwiatki są zielone, kielichowate. Okwiat rurkowaty, szeroko rozpostarty, złożony z 5 działek. W środku kwiatu pojedynczy słupek i 5 pręcików. Kwitnie od lipca do października, kwiaty o intensywnym, słodkim zapachu. Pojedyncza roślina może dawać kwiaty o różnym kolorze – od białego, przez żółty, do purpurowego. Również w trakcie kwitnienia kwiaty mogą zmieniać kolor. Rozwijają się dopiero po zachodzie słońca i są rozwarte przez całą noc. W 2005 r. hiszpańscy naukowcy odkryli niezwykłe zjawisko: płatki kwiatów, szczególnie żółtych wykazują właściwości fluorescencyjne[3]. Zjawisko można zaobserwować w ultrafiolecie. Kwiaty otwierają się późnym popołudniem około godziny 16 i dlatego kwiat ten nazywany jest The four o'clock flower[4][5].
Owoc
Orzeszki otoczone okrywą kwiatową.

Zastosowanie i uprawa

  • Roślina ozdobna: Jest popularną rośliną ozdobną, ma zastosowanie jako roślina ogrodowa. Wyhodowano bardzo dużo odmian, w tym również o kwiatach prążkowanych, bardzo długich i miękko owłosionych. Lubi nasłonecznione stanowiska. Szczególnie nadaje się do obsadzania altan, gdyż nocą jej kwiaty ładnie pachną. Wysiewa się ją z nasion, jest łatwa w uprawie.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. ↑ nature.com(ang.)
  4. ↑ four-o’clock, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  5. ↑ Missouri Botanical Garden

Bibliografia

  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  • Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  • Praca zbiorowa: Zielona Planeta str.17. Polski Klub Ekologiczny, 2009. ISSN 1426-6210.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.