Dobra kultury współczesnej we Wrocławiu – obiekty uznane za dobra kultury współczesnej położone w granicach miasta Wrocławia. Obowiązek objęcia ochroną obiektów niebędących zabytkami, a będącymi uznanym dorobkiem współcześnie żyjących pokoleń o wysokiej wartości artystycznej lub historycznej wynika wprost z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wypełniając ten obowiązek gmina Wrocław w swoich pracach planistycznych, w szczególności podczas opracowywania oraz uchwalania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zarówno z 2010 r. jak i z 2018 r., ale też innych, takich jak miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, wskazała takie obiekty oraz określiła obowiązek ich ochrony. Część z nich z czasem utraciło ten status zarówno z przyczyn negatywnych polegających np. na ich rozbiórce (obiekt przestał istnieć), jak i pozytywnych, tj. objęcia tych obiektów znacznie bardziej skuteczną ochroną już jako zabytków.

Wprowadzenie

Zgodnie z ustawowym obowiązkiem nałożonym w Polsce na gminy w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Gmina Wrocław podczas prac planistycznych po wejściu w życie przedmiotowej ustawy uwzględniała ochronę dóbr kultury współczesnej. Jednym z podstawowych dokumentów planistycznych dla gminy, choć nie stanowiącym aktu prawa miejscowego, jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Takich dokumentów na przestrzeni lat opracowano kilka. Ponadto dla różnych obszarów miasta uchwalano miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, w których również stosownie do wymogów wynikających z ustawy uwzględniano zapisy dotyczącego tego zagadnienia[1][2][3][4][5][6].

Zmiany na liście wrocławskich dóbr kultury współczesnej

Należy także wskazać, że lista dóbr kultury współczesnej zmienia się w czasie. Zmiany te są wprowadzane podczas prac planistycznych, przykładowo przy uchwalaniu nowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, jak i przy uchwalaniu kolejnych, nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego[1][7][8]. Zgodnie bowiem z zapisami w studium, dopuszcza się w tych planach wprowadzania tego typu ochrony także dla innych obiektów niż wymienionych w studium[9][10]. Ponadto niestety część obiektów zostaje rozebrana i przestaje istnieć lub jest tak znacząco przekształcona, że traci pierwotne walory artystyczne lub historyczne predysponujące pierwotnie te obiektu do objęcia ich tego rodzaju ochroną[11][12][13][14]. Z listy dóbr kultury współczesnej wykreślane są także te obiekty, które stają się zabytkami. W tej sytuacji bowiem zmienia się podstawa ich ochrony z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na przepisy dotyczące ochrony zabytków. Definicja ustawowa dobra kultury współczesnej wynikająca z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wyklucza możliwość ustanowienia jako dobro kultury współczesnej obiektu będącego zabytkiem[1][7][14][15].

W zakresie uchwalanych studium, uwzględniano w nich kolejno następujące liczby dóbr kultury współczesnej we Wrocławiu:

  • studium 2006 r.: 2 dobra[16]
  • studium 2010 r.: 31 dóbr[17][18]
  • studium 2018 r.: 39 dóbr[19].

Można także przytoczyć, że w publikacji urzędu miejskiego z 2017 r. zawarta jest informacja, iż w opracowywanym nowym studium planuje się uwzględnić 22 dobra kultury współczesnej[20], jednak ostatecznie lista ta została znacząco rozszerzona[19].

Lista wrocławskich dóbr kultury współczesnej

Dobra kultury współczesnej we Wrocławiu
Obiekt[uwaga 1] Foto Studium 2010 Studium 2018 uwagi na styczeń 2023[uwaga 2]
kościół parafialny św. Ducha przy ul. Bardzkiej 2-4[uwaga 3][21][22][23] Tak[21][22] Tak[23]
kościół parafialny Matki Bożej Królowej Pokoju przy ul. Ojców Oblatów 1[24]
(przy ul. Wejherowskiej 49[uwaga 3][25][26])		 Tak[25][26] Tak[24]
kościół parafialny św. Wawrzyńca przy ul. Ottona Bujwida 51[27] Nie[18] Tak[27]
kościół parafialny św. Stanisława Kostki przy ul. Hubskiej[28] Nie[18] Tak[28]
kościół parafialny Chrystusa Króla przy ul. Młodych Techników 17[29] Nie[18] Tak[29]
most Pokoju[30] Nie[18] Tak[30]
most Rędziński[31] Nie[18] Tak[31]
zespół budynków naukowo-dydaktycznych przy ul. Ignacego Łukasiewicza 7-9, obecnie Wydział Mechaniczny Politechniki Wrocławskiej[32][33][34] Tak[32][33] Tak[34]
zespół audytorium w zespole budynków naukowo-dydaktycznych przy ul. Zygmunta Janiszewskiego 7-17, obecnie Wydział Elektroniki Politechniki Wrocławskiej[35][36][37] Tak[35][36] Tak[37]
budynek naukowo-dydaktycznych przy pl. Grunwaldzkim 11, obecnie Instytut Budownictwa Politechniki Wrocławskiej[38][39][40] Tak[38][39] Tak[40]
budynek naukowo-dydaktycznych przy pl. Grunwaldzkim 24 i ul. Grunwaldzkiej 53-55, obecnie Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Przyrodniczego[41][42][43] Tak[41][42] Tak[43]
zespół budynków Instytutów Matematyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego przy pl. Grunwaldzkim 2/4[44] Nie[18] Tak[44]
budynek naukowo-dydaktyczny przy ul. Rudolfa Weigla 12, obecnie Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN[45] Nie[18] Tak[45]
budynek mieszkalno-usługowy przy ul. marsz. Józefa Piłsudskiego 80-86[46][47][48] Tak[46][47] Tak[48] gez[49][50][51]
Budynki mieszkalno-usługowe tzw. Plac Młodzieżowy przy ul. Świdnickiej 2, 4, 4a, 6, 6a, 8, 8a, 8b, ul. Szewskiej 78, 79, 80, 81, ul. Oławskiej 1, 3, 5[52][53][54] Tak[52][53] Tak[54]
budynek mieszkalno-usługowy Dom Naukowca przy pl. Grunwaldzkim 15-21[55][56][57] Tak[55][56] Tak[57]
galeriowiec mieszkalno-usługowy przy ul. Stalowej 63, ul. Grabiszyńskiej 133, ul. Spiżowej 2[58][59][60] Tak[58][59] Tak[60] gez[49][61]
budynki mieszkalne przy ul. Podwale 45-46[62] Nie[18] Tak[62]
dom jednorodzinny Igloo przy ul. Stanisława Moniuszki 33[63][64][65] Tak[63][64] Tak[65]
domy atrialne przy ul. Akacjowej 13a, 13b[66][67][68] Tak[66][67] Tak[68]
dawny hotel pielęgniarek Akademii Medycznej przy ul. Ślężnej 88-96[69]
(Hotel Pielęgniarski przy ul. Ślężnej 88-96[70][71])		 Tak[70][71] Tak[69]
szkoła przy ul. Łukasza Górnickiego 20, obecnie Szkoła Podstawowa nr 84[72][73][74] Tak[72][73] Tak[74]
szkoła przy ul. Grochowej 36-38, obecnie Szkoła Podstawowa nr 43[75]
(Zespół budynków szkolnych przy ulicy Grochowej 36-38 we Wrocławiu)		 Nie[18] Tak[75]
budynek centrum medycznego oraz rzeźba plenerowa „Łabędzie” przy ul. Legnickiej 40, obecnie Dolnośląskie Centrum Diagnostyki Medycznej DOLMED[76][77][78] Tak[76][77] Tak[78]
budynek biurowy przy ul. gen. Romualda Traugutta 1-7, obecnie ZREMB[79][80][81] Tak[79][80] Tak[81]
budynek usługowy Solpol I przy ul. Świdnickiej 21-23[82] Nie[18] Tak[82] rozebrany w 2022 r.[83][84]
pawilony handlowe przy ul. Grabiszyńskiej 22-34 i 128[85] Nie[18] Tak[85]
dzielnica mieszkaniowa „Plac PKWN” w rejonie pl. Legionów oraz ulic: marsz. Józefa Piłsudskiego, Tęczowej, Prostej, Iwana Pawłowa, Świętej Trójcy[86][87][88] Tak[86][87] Tak[88]
zespół mieszkaniowy „Gajowice” w rejonie ulic: Grabiszyńskiej, Oporowskiej, Cynowej, Niklowej i pl. Srebrnego[89][90][91] Tak[89][90] Tak[91]
osiedle Przyjaźni przy ul. Krzyckiej[92] Nie[18] Tak[92]
osiedle Kuźniki w rejonie ulic: Hermanowskiej, Koszalińskiej, Sarbinowskiej[93] Nie[18] Tak[93]
osiedle WSM „Pod Jaworami” w rejonie ulic: Sudeckiej, Jaworowej, Lipowej i Wiązowej[94] Nie[18] Tak[94]
osiedle Popowice w rejonie ulic: Niedźwiedziej, Jeleniej, Rysiej i Legnickiej[95] Nie[18] Tak[95]
osiedle domów jednorodzinnych „Budowlani” w rejonie ulic: Agrestowej, Czereśniowej i Wojszyckej[96] Nie[18] Tak[96]
mozaika w hallu basenu[uwaga 4] przy ul. Teatralnej 10-12[97][98][99] Tak[97][98] Tak[99]
rzeźba „Jagusia Mobile” przed wejściem do kompleksu przemysłowego przy ul. Grabiszyńskiej 241, obecnie obiekty HUTMEN S.A.[100][101][102] Tak[100][101] Tak[102]
rzeźba „Atom” przy ul. Fryderyka Joliot Curie[103] Nie[18] Tak[103]
rzeźba „Przejście” przy skrzyżowaniu ulic Świdnickiej i marsz. Józefa Piłsudskiego[104] Nie[18] Tak[104]
pomnik Mikołaja Kopernika przy ul. ks. Piotra Skargi[105] Nie[18] Tak[105]
zespół budynków naukowo-dydaktycznych przy pl. Grunwaldzkim 9-13, obecnie Wydział Budownictwa Lądowego i Elektryczny Politechniki Wrocławskiej[106] Tak[106] Nie[19] gez[49][107][108]
zespół pawilonów naukowo-dydaktycznych przy pl. Grunwaldzkim 45-51, obecnie Uniwersytet Przyrodniczy[109] Tak[109] Nie[19] gez[49][110][111]
budynek audytorium w zespole budynków naukowo-dydaktycznych przy ul. Fryderyka Joliot-Curie 14[uwaga 5], obecnie Instytut Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego[112] Tak[113] Nie[19] r.z.[uwaga 5][49][114][115]
budynek mieszkalno-usługowy przy ul. marsz. Józefa Piłsudskiego 94-96[116] Tak[116] Nie[19] gez[49][117][118]
galeriowiec mieszkalno-usługowy przy ul. Hugona Kołłątaja 9-12[119] Tak[119] Nie[19] r.z.[uwaga 6][49][120][121]
domy studenckie „Kredka” i „Ołówek” przy ul. Grunwaldzkiej 69 i pl. Grunwaldzkim 30[122] Tak[122] Nie[19] gez[49][123][124]
Muzeum Architektury przy ul. Bernardyńskiej 5[125] Tak[126] Nie[19] r.z.[uwaga 7][49][127][128]
hala fabryczna przy ul. Grabiszyńsiej 241, obecnie obiekty HUTMEN S.A.[129] Tak[100] Nie[19] gez[49][130][131]
zespół mieszkaniowo-usługowy przy pl. Grunwaldzkim 4-18[132] Tak[132] Nie[19] gez[49][133][134]
osiedle mieszkaniowe Wrocławskiej Spółdzielni Mieszkaniowej przy ul. Łukasza Górnickiego 11-37 i ul. Henryka Sienkiewicza 76-92[135] Tak[135] Nie[19] gez[49][114][115]
Cmentarz Wojsk Radzieckich przy ul. Karkonoskiej i ul. Wyścigowej[136] Tak[136] Nie[19] gez[49][137][138]
Cmentarz Żołnierzy Polskich w Parku Grabiszyńskim na Oporowie[139] Tak[139] Nie[19] gez[49][140][141]
ZETO Wrocław
Zespół szkół budowlanych
Neon „Dobry Wieczór we Wrocławiu”
Ul. Powstańców Śląskich 40-64

Propozycje i postulaty

W niektórych publikacjach, niebędących dokumentami planistycznymi, wymienia się także w różnych momentach czasu i kontekstach także inne obiekty, które według tych opracowań są lub będą, ewentualnie powinny być, dobrem kultury współczesnej. Przykładem jest budynek mieszkalny „Trzonolinowiec” przy ul. Tadeusza Kościuszki 72-74[142][143], który został jednak objęty ochroną w ramach gminnej ewidencji zabytków[49][144][145].

Inne obiekty proponowane do uznania za dobro kultury współczesnej przez gremia predysponowane do przeprowadzenia odpowiedniej oceny wartości przez nie reprezentowanych, które znalazły się na liście z 57 pozycjami opracowanej w Stowarzyszeniu Architektów Polskich[143], a które nie znalazły się na listach dóbr kultury współczesnej, to między innymi[uwaga 8]:

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Nazwy instytucji, firm, określenia stosowane do samych obiektów mogą być nieaktualne i przytoczone są zgodnie z zapisem zawartym w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia z 2018 r. Związane jest to z możliwością zarówno zmiany użytkownika danego obiektu, jaki np. zmiany jego nazwy lub nawet adresu (jak to miało przykładowo miejsce w przypadku kościoła Matki Bożej Królowej Pokoju w okresie pomiędzy uchwaleniem studium z 2010 r. a studium z 2018 r.). Ujęcie jakiego obiektu na tej liście nie oznacza oczywiście, iż nadal jest on dobrem kultury współczesnej. Obiekt bowiem mógł przestać istnieć (np. Solpol) lub zostać uznany za zabytek. Jest to co prawna odzwierciedlone w kolumnie "uwagi na styczeń 2023", lecz jej aktualność również z pewnością może nie być pełna. O tej sytuacji ogólnie mówi także rozdział "Zmiany na liście wrocławskich dóbr kultury współczesnej".
  2. ↑ Zawarte w tej kolumnie uwagi mogą nie być aktualne lub pełne. Informacje o uznaniu danego obiektu za zabytek są aktualne na dzień aktualności przytoczonych źródeł. Informacje np. rozbiórce obiektu tylko na podstawie ewentualnie odnalezionych informacji i z tego względu również mogą nie być pełne. Zastosowane skróty: gez – gminna ewidencja zabytków, r.z. – rejestr zabytków.
  3. 1 2 W Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia z 2006 r. wymieniono dwa dobra kultury współczesnej na obszarze miasta: kościół św. Ducha przy ul. Bardzkiej 2-4[uwaga 9] oraz kościół Matki Bożej Królowej Pokoju przy ul. Wejherowskiej 49[uwaga 10].
  4. ↑ Przedmiotem ochrony jako zabytku jest zespół zabudowy. Budynek dawnej łaźni miejskiej, obecnie Wrocławskie Centrum SPA, wpisany jest do rejestru zabytków pod pozycją (nr decyzji) A/2499/347/Wm z dnia 3.05.1977 r.[uwaga 11][uwaga 12][uwaga 13], a ponadto w gminnej ewidencji zabytków ujęto baseny męskie (następnie baseny sportowe)[uwaga 11][uwaga 14][uwaga 15], filtrownię[uwaga 11][uwaga 16][uwaga 17] i kotłownię[uwaga 11][uwaga 18][uwaga 19]. Dobrem kultury współczesnej jest w obrębie tego zespołu tylko współczesna mozaika, nie podlegająca ochronie w ramach zabytku[uwaga 20][uwaga 21][uwaga 22].
  5. 1 2 Audytorium Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego wpisany jest do rejestru zabytków pod pozycją (nr decyzji) A/5833 z dnia 11.06.2012 r.[uwaga 11][uwaga 23][uwaga 24]. Należy także zauważyć, że w studium z 2010 r. określając obiekt podano błędny adres: ul. Fryderyka Joliot-Curie 14[uwaga 25], a prawidłowy to ul. Fryderyka Joliot-Curie 13[uwaga 11][uwaga 23][uwaga 24][uwaga 26]. Natomiast pod numerem 14 znajduje się budynek główny i laboratorium w Wydziału Chemii[uwaga 11][uwaga 27][uwaga 28][uwaga 29][uwaga 30]
  6. ↑ Galeriowy budynek mieszkalno-usługowy przy ulicy Hugona Kołłątaja 9-10, 11-12, tzw. Mezonetowiec, został wpisany do rejestru zabytków pod pozycją (nr decyzji) A/6059 z dnia 13.10.2017 r.[uwaga 11][uwaga 33][uwaga 34]
  7. ↑ Muzeum Architektury przy ul. Bernardyńskiej 5 wpisane jest do rejestru zabytków pod pozycją (nr decyzji) A/1299/17 i A/1299/16 z dnia 23.10.1961 r.[uwaga 11][uwaga 31][uwaga 32]
  8. ↑ Poniższa lista obejmuje wyłącznie te obiekty, które nie zostały dotąd uznane za dobro kultury współczesnej. Może ona stanowić przyczynek do dyskusji pod tym kątem na ich temat w przyszłości. Użytkownicy obiektów, ich nazwy, nazwy obiektów, a nawet adresy mogą być nieaktualne. Podane są zgodnie ze źródłem. W późniejszym czasie mogły ulec zmianie.
  9. UMWr SIP Studium 2006 ↓, tom 1 s. 231-232 (3.2.1 pkt 10 ppkt 1.
  10. UMWr SIP Studium 2006 ↓, tom 1 s. 231-232 (3.2.1 pkt 10 ppkt 2.
  11. UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Gminna Ewidencja Zabytków.
  12. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 9120.
  13. WUOZ 2022 ↓, poz. 8885.
  14. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 9121.
  15. WUOZ 2022 ↓, poz. 8886-8887.
  16. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 9122.
  17. WUOZ 2022 ↓, poz. 8888.
  18. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 9123.
  19. WUOZ 2022 ↓, poz. 8889.
  20. UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 31), 259 (pkt 19 ppkt 31).
  21. UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 32 (pkt 4.2 lit. t).
  22. UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. ii).
  23. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2658.
  24. WUOZ 2022 ↓, poz. 2559.
  25. UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 7), 259 (pkt 19 ppkt 7).
  26. UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA nr 46840 (ul. Fryderyka Joliot-Curie 13).
  27. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2659-2660.
  28. WUOZ 2022 ↓, poz. 2560-2561.
  29. UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, UiA nr 31002 (ul. Fryderyka Joliot-Curie 14).
  30. UMWr SIP EMUiA 2023 ↓, POI nr 476 (Wydział Chemii).
  31. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 378-379.
  32. WUOZ 2022 ↓, poz. 283-285.
  33. UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 3303.
  34. WUOZ 2022 ↓, poz. 3159.

Przypisy

  1. 1 2 3 Fogel 2018 ↓.
  2. ↑ Żychowska i in. 2021 ↓, s. 5-6.
  3. ↑ Ustawa o pizp 2003 ze zm. ↓, §3 ust. 1.
  4. ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31-32, 254-255.
  5. ↑ UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 252-253, 258-259.
  6. ↑ UMWr SIP Studium 2006 ↓, tom 1 s. 231-232.
  7. 1 2 Jastrzębski i b.d. ↓.
  8. ↑ Żychowska i in. 2021 ↓, s. 4.
  9. ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255.
  10. ↑ UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 259.
  11. ↑ Białkiewicz, Stelmach, Żychowska 2020 ↓, s. 152-161.
  12. ↑ Siwek 2011 ↓, s. 7-10.
  13. ↑ Włodarczyk 2006 ↓, s. 88.
  14. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31.
  15. ↑ Siwek 2011 ↓, s. 5.
  16. ↑ UMWr SIP Studium 2006 ↓, tom 1 s. 231-232 (3.2.1 pkt 10.
  17. ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31-32 (pkt 4.2).
  18. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 252-253 (pkt 10), 258-259 (pkt 19).
  19. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254-255 (pkt 10.6).
  20. ↑ UMWr zaplanuj.wroclaw.pl 2017 ↓, s. 6.
  21. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 252 (pkt 10 ppkt 1), 258 (pkt 19 ppkt 1).
  22. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. a).
  23. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254 (pkt 10.6 lit. a).
  24. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254 (pkt 10.6 lit. b).
  25. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 252 (pkt 10 ppkt 2), 258 (pkt 19 ppkt 2).
  26. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. b).
  27. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254 (pkt 10.6 lit. c).
  28. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254 (pkt 10.6 lit. d).
  29. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254 (pkt 10.6 lit. e).
  30. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254 (pkt 10.6 lit. f).
  31. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254 (pkt 10.6 lit. g).
  32. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 252 (pkt 10 ppkt 3), 258 (pkt 19 ppkt 3).
  33. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. c).
  34. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254 (pkt 10.6 lit. h).
  35. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 252 (pkt 10 ppkt 6), 259 (pkt 19 ppkt 6).
  36. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. d).
  37. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 254 (pkt 10.6 lit. i).
  38. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 8), 259 (pkt 19 ppkt 8).
  39. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. e).
  40. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. j).
  41. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 9), 259 (pkt 19 ppkt 9).
  42. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. f).
  43. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. k).
  44. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. l).
  45. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. m).
  46. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 10), 259 (pkt 19 ppkt 10).
  47. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. g).
  48. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. n).
  49. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Gminna Ewidencja Zabytków.
  50. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 6375.
  51. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 6048.
  52. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 12), 259 (pkt 19 ppkt 12).
  53. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. h).
  54. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. o).
  55. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 14), 259 (pkt 19 ppkt 14).
  56. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. i).
  57. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. p).
  58. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 15), 259 (pkt 19 ppkt 15).
  59. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. j).
  60. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. q).
  61. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 8175.
  62. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. r).
  63. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 16), 259 (pkt 19 ppkt 16).
  64. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. k).
  65. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. s).
  66. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 17), 259 (pkt 19 ppkt 17).
  67. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. l).
  68. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. t).
  69. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. u).
  70. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 18), 259 (pkt 19 ppkt 18).
  71. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 31 (pkt 4.2 lit. m).
  72. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 20), 259 (pkt 19 ppkt 20).
  73. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 32 (pkt 4.2 lit. n).
  74. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. v).
  75. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. w).
  76. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 23), 259 (pkt 19 ppkt 23).
  77. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 32 (pkt 4.2 lit. p).
  78. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. x).
  79. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 24), 259 (pkt 19 ppkt 24).
  80. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 32 (pkt 4.2 lit. q).
  81. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. y).
  82. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. z).
  83. ↑ Motorek 2022 ↓.
  84. ↑ Organisty 2022 ↓.
  85. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. aa).
  86. 1 2 3 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 26), 259 (pkt 19 ppkt 26).
  87. 1 2 3 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 32 (pkt 4.2 lit. r).
  88. 1 2 3 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. bb).
  89. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 28), 259 (pkt 19 ppkt 28).
  90. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 32 (pkt 4.2 lit. s).
  91. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. cc).
  92. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. dd).
  93. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. ee).
  94. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. ff).
  95. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. gg).
  96. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. hh).
  97. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 31), 259 (pkt 19 ppkt 31).
  98. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 32 (pkt 4.2 lit. t).
  99. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. ii).
  100. 1 2 3 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 22), 259 (pkt 19 ppkt 22).
  101. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 32 (pkt 4.2 lit. o).
  102. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. jj).
  103. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. kk).
  104. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. ll).
  105. 1 2 UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 255 (pkt 10.6 lit. mm).
  106. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 252 (pkt 10 ppkt 4), 258 (pkt 19 ppkt 4).
  107. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2033-2034.
  108. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1982-1984.
  109. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 252 (pkt 10 ppkt 5), 258 (pkt 19 ppkt 5).
  110. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2036-2039.
  111. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1986-1989.
  112. ↑ UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 252 (pkt 10 ppkt 7), 258 (pkt 19 ppkt 7).
  113. ↑ UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 7), 259 (pkt 19 ppkt 7).
  114. 1 2 UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 1794.
  115. 1 2 WUOZ 2022 ↓, poz. 1754.
  116. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 11), 259 (pkt 19 ppkt 11).
  117. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 6381.
  118. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 6054.
  119. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 13), 259 (pkt 19 ppkt 13).
  120. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 3303.
  121. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 3159.
  122. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 19), 259 (pkt 19 ppkt 19).
  123. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2035.
  124. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1991.
  125. ↑ UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 21, 259 (pkt 19 ppkt 21).
  126. ↑ UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 21), 259 (pkt 19 ppkt 21).
  127. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 378-379.
  128. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 283-285.
  129. ↑ UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 22, 259 (pkt 19 ppkt 22).
  130. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 1830-1841.
  131. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1786-1797.
  132. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 25), 259 (pkt 19 ppkt 25).
  133. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 2032.
  134. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1990.
  135. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 27), 259 (pkt 19 ppkt 27).
  136. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 29), 259 (pkt 19 ppkt 29).
  137. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 8173.
  138. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 2651.
  139. 1 2 UMWr SIP Studium 2010 ↓, s. 253 (pkt 10 ppkt 30), 259 (pkt 19 ppkt 30).
  140. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 1856.
  141. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 1810.
  142. ↑ UMWr zaplanuj.wroclaw.pl 2017 ↓, s. 12 (poz. 17).
  143. 1 2 Błyskosz, Filipowicz, Popławska-Bukało i b.d. ↓, s. 273 (pdf: s. 9).
  144. 1 2 UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 3635.
  145. 1 2 WUOZ 2022 ↓, poz. 3462.
  146. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 2 (poz. A.9).
  147. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 2 (poz. A.11).
  148. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 3 (poz. A.23).
  149. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 5525.
  150. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 5282.
  151. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 3 (poz. A.27).
  152. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 3 (poz. A.30).
  153. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 3 (poz. A.36).
  154. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 3 (poz. A1.1).
  155. ↑ UMWr SIP Mapy 2023 ↓, Studium 2018, Rys. 12.
  156. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 3 (poz. A1.3).
  157. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 3 (poz. A1.4).
  158. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 3 (poz. A1.6).
  159. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 4 (poz. B.1).
  160. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 4 (poz. B.2).
  161. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 4 (poz. B.3).
  162. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 4 (poz. B.4).
  163. ↑ UMWr ZW 2021 ↓, GEZ poz. 6074.
  164. ↑ WUOZ 2022 ↓, poz. 9944.
  165. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 4 (poz. B.5.
  166. ↑ Zabłocka-Kos, Duda, Gabiś i b.d. ↓, s. 4 (poz. B.7.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.