Gruzaczka dębowa
Ilustracja
Podkładki przebijające się przez korę dębu
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

próchnilcowce

Rodzina

Diatrypaceae

Rodzaj

Diatrypella

Gatunek

gruzaczka dębowa

Nazwa systematyczna
Diatrypella quercina (Pers.) Cooke
J. Bot., Lond. 4: 99 (1866)

Gruzaczka dębowa (Diatrypella quercina (Pers.) Cooke) – gatunek grzybów z rodziny Diatrypaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Diatrypella, Diatrypaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1794 roku Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Sphaeria quercina. Obecną nazwę nadał mu w 1866 roku Mordecai Cubitt Cooke[1]. Ma 10 synonimów. Niektóre z nich[2]:

  • Coniotheciella quercina (Pers.) Speg. 1918,
  • Libertella quercina Grove1937.

Polską nazwę zarekomendowała w 2024 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym[3].

Morfologia

Podkładki w dużych ilościach bez określonego porządku, czasem stłoczone i zlewające się z sobą, czasem odległe, dość charakterystyczne, czarne lub ciemnobrązowe, początkowo ściętostożkowe, bardziej lub mniej zaokrąglone lub wyraźnie trój- lub czterokątne, następnie poduszkowate, wypukłe lub spłaszczone, otoczone uszkodzoną perydermą żywiciela. Mają szorstką powierzchnię, średnicę 1,5–4 mm, i wystają na 0,8–1,5 mm powyżej poziomu kory. W każdej podkładce jest 6–24 perytecjów o średnicy (350) 450–750 μm, kształcie kulisto-jajowatym, czasem kanciastym. Szyjka perytecjum ma długość 250–550 µm, grubość 100–180 µm i jest wyraźnie wystająca, trzy- lub czterobruzdowa, czasem prawie gładka, czarna i błyszcząca. Brązowa ściana perytecjum ma grubość do 30 μm i jest gęsto pokryta peryfizami. Wewnątrz perytecjum rzadkie, cienkościenne parafizy, często zanikające w okresie dojrzałości. Worki (60) 80–120 (część zawierająca zarodniki) × (9) 10–14 (15) μm, maczugowate lub wąsko wrzecionowate, z wyraźnymi szypułkami o średniej długości 30 μm, wierzchołkiem zaokrąglonym, grubościennym z niewielkim aparatem apikalnym. Askospory (7,0) 9,5–11,5 (12,0) × 1,9–3,0 µm, kiełbaskowate, z końcami silnie załamującymi światło, brązowe, gładkie, cienkościenne[4].

Konidiomy tworzą się w postaci komór w młodych podstawkach. Komórki konidiotwórcze są sympodialne, utworzone jako gałęzie konidioforów. Konidia nitkowate, sierpowate, słabo wybarwione[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej i Południowej, Europie i Australii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony; występuje od Hiszpanii po Islandię i południowe regiony Półwyspu Skandynawskiego. Występuje również w Polsce[5].

Grzyb nadrzewny, saprotrof żyjący na martwych gałęziach dębu (Quercus) i kasztana (Castanea). Powoduje białą zgniliznę drewna[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2024-03-30] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-03-20] (ang.).
  3. ↑ Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-26].
  4. 1 2 3 A.B. Shishlyannikova, Ivan V. Zmitrovich, G.I. Zarudnaya, Micromycetes Rossicae: chorological and taxonomical notes. 6. Diatrypella quercina (Xylariales, Ascomycota) in Russia, „Микология и фитопатология”, 57 (5), s. 378–382, DOI: 10.31857/S0026364823050082 [dostęp 2024-03-30].
  5. ↑ Występowanie Diatrypella quercina na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-03-30].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.