Widok od ul. J. Dąbrowskiego | |
Typ |
zajezdnia tramwajowa |
---|---|
Państwo | |
Miejscowość | |
Lokalizacja |
ul. Kilińskiego 245, Łódź |
Przewoźnik | |
Data otwarcia |
16 grudnia 1928 |
Data zamknięcia |
28 stycznia 2011 |
Położenie na mapie Łodzi | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego | |
51°44′16″N 19°28′47″E/51,737750 19,479683 |
Zajezdnia tramwajowa Dąbrowskiego – zajezdnia tramwajowa znajdująca się przy ulicy Kilińskiego 245 w Łodzi, w dzielnicy Górna.
Historia
Wybudowana w 1928 roku (budowę tramwajowych torów dojazdowych rozpoczęto w listopadzie 1927 roku) według projektu Rudolfa Sunderlanda, dla Kolei Elektrycznej Łódzkiej (tramwaje miejskie). Oddana inwestorowi w użytkowanie w czerwcu tego roku (hala postoju taboru), pełną eksploatację, po uzyskaniu wszystkich niezbędnych pozwoleń, rozpoczęto 16 grudnia 1928[1].
Mimo wciąż niezmiennego adresu, od połowy lat 60. XX wieku, kiedy to dokonano modernizacji i możliwości wjazdu i wyjazdu tramwajów od ulicy Dąbrowskiego nazywana jest zajezdnią Dąbrowskiego. Znajduje to odzwierciedlenie nie tylko w mowie potocznej, ale również na informacyjnych tablicach zjazdowych w tramwajach.
Początkowo przystosowana została do obsługi 100 wagonów, dla których miejsca postojowe przewidziano niemal wyłącznie w hali. Pod koniec lat 50. XX wieku zajezdnia była już mocno przepełniona. W połowie lat 60. przystąpiono do modernizacji i przebudowy zajezdni. Powiększono ją niemal dwukrotnie. Przebudowano wtedy całkowicie zaplecze socjalne, które wzbogaciło się o nowe szatnie (dotychczasowe mieściły się w podziemiu), umywalnie i suszarnie odzieży. Okres okupacji zajezdnia przetrwała bez większych zniszczeń.
Na zajezdni oprócz codziennej pracy rozwijało się także życie kulturalne. W latach powojennych swoje próby odbywała tu orkiestra dęta, chór męski, a w świetlicy wystawiano sztuki teatralne. Szczytowy okres działalności.
Szczyt stanu osobowego i taborowego w zajezdni to koniec lat 70.. Na miasto wyjeżdżały z niej 133 składy, które stanowiły blisko 40% całego taboru kursującego po mieście. Przez wiele lat „dwójka” była największą zajezdnią w Łodzi. Od 1986 roku palmę pierwszeństwa pod tym względem dzierży „jedynka” z ul. Telefonicznej.
Obecnie obiekt zabytkowy, wpisany najpierw do gminnej ewidencji zabytków, w 2009 roku został poddany procedurze wpisu do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, na wniosek społecznych opiekunów zabytków z powodu zagrożenia rozbiórką, w związku z kontrowersyjnymi planami Magistratu dotyczącymi likwidacji zajezdni na rzecz poszerzania ulic J. Dąbrowskiego i J. Kilińskiego, w ramach budowy tzw. Obwodnicy Centrum. W 2009 miasto ogłosiło ofertę sprzedaży terenu zajezdni z jej zabudową, co spowodowało realne zagrożenie pogorszeniem warunków transportu miejskiego w Łodzi i całkiem realną możliwość zniszczeniem zajezdni. Teren zajezdni kupił łódzki przedsiębiorca – Roman Bierzgalski.
W dniu 28 stycznia 2011 po raz ostatni tramwaje z tej zajezdni wyjechały na miasto. Po zakończeniu kursowania zjechały do zajezdni „Chocianowice” i „Telefoniczna”[2].
Od początku 2011 na terenie obiektu trwały, bez zgody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, prace demontażowe torowiska i sieci trakcyjnej, który w marcu 2011 roku wydał decyzję nakazującą wstrzymanie tych prac.
W dniu 7 sierpnia 2011 zajezdnia została podpalona przez "nieznanych sprawców"[3]. Spaleniu uległo ok. 4,5 tys. m² dachu.
Dnia 14 września 2012 (piątek), pomiędzy 16.00 a 18.00 właściciel, Roman Bierzgalski, polecił zburzyć obiekt[4]. W poniedziałek (18 września) zawiadomienie do łódzkiej prokuratury o popełnieniu przestępstwa skierował poseł Krzysztof Kwiatkowski wraz z grupą radnych oraz prezydent miasta - Hanna Zdanowska.
Przypisy
- ↑ 80 lat zajezdni Dąbrowskiego, 1928-2008, [w:] "Pantograf", listopad 2008, s. 1.
- ↑ Ostatni dzień starej zajezdni. Będzie galeria handlowa
- ↑ Wiesław Pierzchała, Cenna zajezdnia jednak podpalona. [w:] "Polska. Dziennik Łódzki", 1 IX 2011, nr 203, s. 4.
- ↑ "Zabytkowa zajezdnia przy Dąbrowskiego zrównana z ziemią"
Bibliografia
Publikacje
- 80 lat zajezdni Dąbrowskiego, 1928 - 2008; [w:] "Pantograf" (pismo Klubu Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi[www.kmst.mpk.lodz.pl], listopad 2008, ss. 1-4.
- Materiał źródłowy. mkmlodz.webd.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-28)].
- Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Łodzi, Projekt, wrzesień 2009.
- Biuletyn Informacyjny MPK Łódź Sp. z o.o.
Prasa
- Express Ilustrowany - informacje o pożarze w zajezdni
- PIERZCHAŁA Wiesław, Cenna zajezdnia jednak podpalona. [w:] "Polska. Dziennik Łódzki", 1 IX 2011, nr 203, s. 4.
- (G), Wyburzyli zabytkową zajezdnię! [w:] "Express Ilustrowany", 15 IX 2012, nr 216, s. 3.
- ZBOIŃSKA Alicja, Zajezdnia zburzona. Właściciel nie miał zgody konserwatora zabytków na rozbiórkę obiektu. [w:] "Polska. Dziennik Łódzki", 15-16 IX 2012, nr 2016, s. 7.
- PIERZCHAŁA Wiesław, Odpowie za zburzenie zajezdni? [w:] "Polska. Dziennik Łódzki", 17 IX 2012, nr 207, s. 6.
- PIERZCHAŁA Wiesław, Ruiny zajezdni w prokuraturze. [w:] "Polska. Dziennik Łódzki", 18 IX 2012, nr 218, s. 5.