Lejkówka rdzawa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

Incertae sedis

Rodzaj

lejkówka

Gatunek

lejkówka rdzawa

Nazwa systematyczna
Clitocybe diatreta (Fr.) P. Kumm.
Führ. Pilzk. (Zerbst): 121 (1871)

Lejkówka rdzawa (Clitocybe diatreta (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clitocybe, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1818 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus diatretus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu Paul Kummer w 1871 r.[1]

Synonimy:

  • Agaricus diatretus Fr. 1818
  • Clitocybe diatreta var. fuscescentipes Kauffman 1928
  • Lepista diatreta (Fr.) Harmaja 1976
  • Omphalia diatreta (Fr.) Quél. 1886[2].

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–5(9) cm, u młodych okazów wypukły, później talerzowaty, na koniec wklęsły. Powierzchnia gładka, nieco lepka, w stanie wilgotnym nieco śluzowata. Jest higrofaniczny; w stanie suchym ma barwę beżową lub różowobeżową, w stanie wilgotnym jest bardziej różowy, ale prążkowanie występuje tylko sporadycznie u starszych owocników. Okazy stare czasami są białawe lub cieliste. Brzeg początkowo podwinięty, potem prosty, nieco pofalowany. Charakterystyczną cechą jest biała obwódka na brzegu kapelusza[4].

Blaszki

Przyrośnięte do krótko lub umiarkowanie zbiegających, wąskie do umiarkowanie szerokich (do 5 mm), gęste, w stanie wilgotnym białawe z różowawym odcieniem, w stanie suchym w kolorze kapelusza[5].

Trzon

Wysokość 1–5 cm, grubość 0,2–0,4(0,7) cm, cylindryczny lub nieco rozszerzony na obydwu końcach, u starszych okazów bocznie spłaszczony, i karbowany, często zakrzywiony u podstawy, początkowo pełny, później komorowaty. Powierzchnia naga w stanie wilgotnym lekko błyszcząca, w stanie suchym włóknisto-prążkowane, koloru kapelusza lub zbliżonego. Podstawa z grzybnią[5].

Miąższ

Cienki, w kolorze zbliżonym do powierzchni kapelusza, blaknący. Zapach i smak zwykle niewyraźny, ale czasem z mocno grzybowym zapachem i smakiem[5].

Cechy mikroskopowe

Podstawki z 4 sterygmami, 13–22 × 3–4,5 µm. Zarodniki o barwie białej, kremowej lub kości słoniowej, kuliste do elipsoidalnych, gładkie, nieamyloidalne, cyjanofilne, 3–4,5(5,5) × 2–2,5(3,5) µm. Cystyd brak, na strzępkach są sprzążki[5].

Występowanie i siedlisko

Lejkówka rdzawa występuje w Ameryce Północnej, Europie i azjatyckiej części Rosji. Najwięcej stanowisk podano w Europie[6]. W Polsce do 2003 r. znane były tylko 3 stanowiska. Według W. Wojewody częstość występowania i stopień zagrożenia tego gatunku nie są znane[3]. Aktualne stanowiska tego grzyba podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Grzyb saprotroficzny naziemny występujący w lasach iglastych pod krzewami jałowca, na opuszczonych gruntach rolnych i na hałdach kopalnianych[3], i wypaleniskach, często w towarzystwie mchów Pleurozium, Dicranum, Hylocomium. Owocniki tworzy zwykle w grupach od sierpnia do października[4].

Grzyb trujący[3].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2022-12-23] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-12-23] (ang.).
  3. 1 2 3 4 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 Clitocybe diatreta (Fr.) P. Kumm. [online], Grzyby Puszczy Knyszyńskiej i okolic [dostęp 2022-12-23] (pol.).
  5. 1 2 3 4 Clitocybe diatreta / Clitocybe couleur de cuir [online], Mycoquébec.org [dostęp 2022-12-23] (fr.).
  6. ↑ Występowanie Clitocybe diatreta na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-23] (ang.).
  7. ↑ Aktualne stanowiska Clitocybe diatreta w Polsce [online], Grzyby.pl [dostęp 2022-12-23] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.