7610006000 | |||||||||||||||||||||
cerkiew parafialna / muzeum | |||||||||||||||||||||
Widok ogólny | |||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||||
Eparchia | |||||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
6/19 stycznia | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Jarosławia | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu jarosławskiego | |||||||||||||||||||||
57°37′18,1″N 39°53′10,9″E/57,621694 39,886361 | |||||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Cerkiew Objawienia Pańskiego – XVII-wieczna cerkiew prawosławna w Jarosławiu. Obecnie, podobnie jak cerkwie św. Eliasza, Narodzenia Pańskiego, św. Mikołaja Nadieina i św. Jana Chrzciciela jest udostępniana do zwiedzania w ramach Jarosławskiego Muzeum-Rezerwatu Architektury, Historii i Sztuki[1], będąc równocześnie czynną cerkwią w dekanacie jarosławskim centralnym eparchii jarosławskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[2].
Historia
Cerkiew została wzniesiona w latach 1684–1693 z fundacji kupca Aleksieja Zubczaninowa. Obiekt zbudowano na miejscu starszej, drewnianej cerkwi, która być może pochodziła jeszcze z okresu średniowiecza, a być może została zbudowana później, w XVI w. Freski w obiekcie wykonała artel mistrzów Dmitrija Plechanowa i Fiodora Ignatjewa[3].
Budowla została zamknięta po rewolucji październikowej, w latach 50. XX wieku odremontowana[3] i w 1959 przekazana nowo utworzonemu Jarosławskiego Muzeum-Rezerwatu Architektury, Historii i Sztuki, w ramach którego jest udostępniana do zwiedzania[1]. Stałą ekspozycję otwarto w niej w 1973. Już po upadku ZSRR, w 2002, w świątyni ponownie rozpoczęto sprawowanie nabożeństw[3].
Architektura
Cerkiew łączy cechy moskiewskiego i jarosławskiego budownictwa sakralnego. Na wzór świątyń w Moskwie główną nawę budynku zbudowano bez podkletu, wznosząc wysokie ściany z obszernymi oknami i przykrywając je wysokim sklepieniem. Z kolei elementem pochodzącym wprost z tradycji jarosławskiej są galerie otaczające z trzech stron czworoboczną nawę[3], jednak są one znacznie niższe, niż w starszych cerkwiach w mieście[4]. W galeriach usytuowano dwa ołtarze boczne Sądu Ostatecznego i świętych Bazylego i Konstantyna[5]. Dzwonnica cerkiewna znajduje się w północno-zachodnim narożniku galerii[3]. Całość wieńczą dwa rzędy kokoszników oraz cebulaste kopuły posadowione na wysokich bębnach[4]. Unikalnym elementem dekoracji świątyni są polichromowane płytki, którymi zdobiony jest fryz otaczający budowlę[3].
We wnętrzu cerkwi znajdują się freski z końca XVII w., rozmieszczone w ośmiu rzędach. Znajdują się wśród nich sceny Zaśnięcia Matki Bożej, Zmartwychwstania i Wniebowstąpienia Pańskiego, na zachodniej części sklepienia wyobrażenie Trójcy Świętej adorowanej przez Maryję i Jana Chrzciciela oraz na scenie zachodniej wyobrażenie Męki Pańskiej[6], a także inne sceny biblijne[3]. Między kompozycjami znajdują się ornamenty roślinne[3]. Ikonostas w świątyni wykonano w stylu barokowym, z wyraźnymi wpływami sztuki ukraińskiej[7], być może powstał on w kręgu mistrza Siemiona Chołmogorca[3].
Przed rewolucją październikową w cerkwi przechowywane były trzy otaczane szczególnym kultem przedmioty: rzeźbiona w drewnie głowa Jana Chrzciciela na misie, krzyż ołtarzowy z cząstką skały z Grobu Pańskiego oraz drewniany rzeźbiony krzyż stojący za ołtarzem. Dwa pierwsze obiekty zaginęły po 1917[3].
Przypisy
- 1 2 Памятники архитектуры [online], yarmp.yar.ru [dostęp 2016-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] .
- ↑ Ярославское Центральное благочиние [online], yareparhia.ru [dostęp 2016-11-30] .
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Богоявленская церковь [online], yaroslavlru.ru [dostęp 2016-11-30] .
- 1 2 E. Dobrowolska, B. Gniedowski, Jarosławl, Tutajew, Iskusstwo, Moskwa 1971, ss.130–131.
- ↑ История [online], teofania.ru. [dostęp 2016-11-30] .
- ↑ E. Dobrowolska, B. Gniedowski, Jarosławl, Tutajew, Iskusstwo, Moskwa 1971, s. 133.
- ↑ E. Dobrowolska, B. Gniedowski, Jarosławl, Tutajew, Iskusstwo, Moskwa 1971, s.133.