Cerkiew Narodzenia Pańskiego
Церковь Рождества Христова
7610018002
cerkiew parafialna / muzeum
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Rosja

Obwód

 jarosławski

Miejscowość

Jarosław

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Eparchia

jarosławska

Wezwanie

Narodzenia Pańskiego

Wspomnienie liturgiczne

25 grudnia/7 stycznia

Położenie na mapie Jarosławia
Mapa konturowa Jarosławia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jarosław, cerkiew Narodzenia Pańskiego”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jarosław, cerkiew Narodzenia Pańskiego”
Położenie na mapie obwodu jarosławskiego
Mapa konturowa obwodu jarosławskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Jarosław, cerkiew Narodzenia Pańskiego”
Ziemia57°37′50,0″N 39°53′39,7″E/57,630556 39,894361
Strona internetowa

Cerkiew Narodzenia Pańskiego – XVII-wieczna cerkiew prawosławna w Jarosławiu. Obecnie, podobnie jak cerkwie św. Eliasza, Objawienia Pańskiego, św. Mikołaja Nadieina i św. Jana Chrzciciela jest udostępniana do zwiedzania w ramach Jarosławskiego Muzeum-Rezerwatu Architektury, Historii i Sztuki[1], będąc równocześnie czynną cerkwią w dekanacie jarosławskim centralnym eparchii jarosławskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[2].

Historia

Cerkiew została wzniesiona w latach 1635–1644. Obiekt zbudowano na miejscu starszej, drewnianej cerkwi pod tym samym wezwaniem. Właśnie w tej świątyni w 1609 przechowywana była Kazańska Ikona Matki Bożej. Fundatorami świątyni byli kupcy Akindin i Gurij Nazarjewowie, bracia, uczestnicy pospolitego ruszenia w 1612. Zamysł wzniesienia monumentalnej świątyni przerósł ich możliwości finansowe i budowę zakończyli dopiero synowie Gurija Andriej, Iwan i Michaił, którzy dokonali również zmian w pierwotnie opracowanym projekcie[3]. Imiona fundatorów umieszczono na elewacji cerkwi, co było sytuacją wyjątkową – w ten sposób honorowano fundatorów cerkwi tylko wtedy, gdy byli to władcy lub książęta, nie zaś kupcy[3].

W 1644, już po oddaniu cerkwi do użytku liturgicznego, powiększono ją o trzeci ołtarz boczny Kazańskiej Ikony Matki Bożej. Dekorację malarską we wnętrzu obiektu wykonano natomiast w 1683 z fundacji Iwana Gurjewa i jego synów. Przypuszczalnie pracami przy freskach kierowali Dmitrij Siemionow i Fiodor Ignatjew[3].

Z czasem wygląd cerkwi ulegał zmianom: rozebrano cztery boczne kopuły, pozostawiając jedynie centralną, zburzono także łącznik między cerkwią i dzwonnicą. Budowla została zamknięta po rewolucji październikowej. W latach 20. XX wieku przeprowadzono jej remont[3], zaś w 1959 przekazana nowo utworzonemu Jarosławskiego Muzeum-Rezerwatu Architektury, Historii i Sztuki, w ramach którego jest udostępniana do zwiedzania[1]. Muzeum długo nie dysponowało wystarczającymi środkami na konserwację; w końcu XX w. jedna ze ścian dzwonnicy zaczęła się walić i dopiero wówczas cały budynek poddano gruntownemu remontowi. Cerkiew jest okazjonalnie użytkowana liturgicznie[2]. 

Architektura

Kompleks architektoniczny cerkwi składa się z budynku świątyni oraz wolno stojącej dzwonnicy, wzniesionej na planie prostokąta, krytej dachem namiotowym zdobionym lukarnami, która pełni równocześnie funkcję bramy wjazdowej na teren obiektu[3]. W rozplanowaniu cerkiew przypomina starszą cerkiew św. Mikołaja Nadieina w Jarosławiu – podobnie jak ona, cerkiew Narodzenia Pańskiego zbudowana została na wysokim podklecie, zwieńczona pięcioma kopułami (w obydwu świątynia zostały one rozebrane w XIX w.[4][3])i z trzech stron otoczona dwukondygnacyjną galerią. W obu obiektach sakralnych od zachodu znajduje się również ganek prowadzący na górne piętro galerii. Obie świątynie posiadają także po dwa ołtarze boczne w północnej i południowej części galerii. W odróżnieniu natomiast od cerkwi św. Mikołaja cerkiew Narodzenia Pańskiego posiada dzwonnicę wolno stojącą, a nie usytuowaną w narożniku budowli. Dzwonnica pierwotnie łączyła się z głównym budynkiem[3]. Na jej drugiej kondygnacji pierwotnie znajdowała się niewielka cerkiew Guriasza, Samsona i Awiwa, otoczona otwartą galerią[3].

Przypisy

  1. 1 2 Памятники архитектуры [online], yarmp.yar.ru [dostęp 2016-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02].
  2. 1 2 Ярославское Центральное благочиние [online], yareparhia.ru [dostęp 2016-11-30].
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Церковь Рождества Христова [online], yaroslavlru.ru [dostęp 2016-12-26].
  4. ↑ Храм Николы Надеина. Благовещенский придел [online], nikolanadein.ru [dostęp 2016-12-26].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.