Cerkiew św. Tatiany

Храм святой мученицы Татианы

7710451000[1]
cerkiew uniwersytecka
Widok ogólny
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Moskwa
Miejscowość	Moskwa
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	moskiewska miejska
Wezwanie	św. Tatiany
Wspomnienie liturgiczne	12/25 stycznia
Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie	św. Filareta metropolity moskiewskiego
Historia Data rozpoczęcia budowy 1833 Data zakończenia budowy 1836 Data poświęcenia 1837 Data zamknięcia 1918 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data reaktywacji 1995
Dane świątyni Styl klasycystyczny Architekt J. Tiurin Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy • wezwania ołtarzy bocznych 2 św. Filareta (w dolnej cerkwi) Liczba naw 1
Położenie na mapie Moskwy Cerkiew św. Tatiany
Położenie na mapie Rosji Cerkiew św. Tatiany
55°45′16,6″N 37°36′41,4″E/55,754611 37,611500
Strona internetowa

Cerkiew św. Tatiany – prawosławna cerkiew w Moskwie, w strukturach dekanatu centralnego eparchii moskiewskiej miejskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Świątynia akademicka przy Uniwersytecie Moskiewskim.

Historia

W 1791 w jednym ze skrzydeł budynku akademickiego przy ul. Mochowej w Moskwie utworzona została cerkiew św. Tatiany, przeznaczona dla studentów, wykładowców i innych pracowników uczelni. Świątynia została poświęcona w tym samym roku przez metropolitę moskiewskiego Platona. W 1812 uległa całkowitemu zniszczeniu w czasie pożaru Moskwy (podobnie zresztą jak obiekt uniwersytecki, z którym była połączona). W związku z tym w latach 1817–1837 zadania cerkwi akademickiej przejęła parafialna cerkiew św. Jerzego, w której od 1820 istniał ołtarz św. Tatiany. W 1832 car Mikołaj I nabył na potrzeby Uniwersytetu Moskiewskiego dawną posiadłość Paszkowów na ul. Mochowej, zaś w latach 1833–1836 według projektu J. Tiurina przebudowano znajdującą się w niej rezydencję na budynek uniwersytecki z audytorium, biblioteką i cerkwią św. Tatiany w prawym skrzydle^[2]. Obiekt ten poświęcił 12 września roku następnego metropolita moskiewski Filaret^[2].

Cerkiew pozostawała czynna do 1918, gdy bolszewicka Rada Komisarzy Ludowych wydała dekret o oddzieleniu państwa i Kościoła, czego konsekwencją był dekret ludowego komisariatu oświaty o likwidacji akademickich cerkwi. Odrzucona została prośba 175 parafian o zarejestrowanie cerkwi św. Tatiany jako zwykłej świątyni parafialnej. W 1919 w obiekcie urządzono czytelnię wydziału prawa, z frontonu budynku usunięto ikonę i cerkiewnosłowiański napis informujący o sakralnym przeznaczeniu, zastępując go hasłem „Nauka – pracującym”. Elementy wyposażenia uznane za cenne przekazano do Wydziału Muzealnego ludowego komisariatu oświaty, pozostałe utensylia trafiły do cerkwi św. Jerzego. W 1922 czytelnia opuściła budowlę i dawna cerkiew została zaadaptowana na klub. W 1958 obiekt stał się siedzibą studenckiego teatru^[2].

Pierwsze nabożeństwo po latach przerwy odbyło się w świątyni w 1991, gdy patriarcha moskiewski i całej Rusi Aleksy II służył w budynku molebień i akafist do św. Tatiany. W 1993 Rada Naukowa Uniwersytetu Moskiewskiego podjęła decyzję o odnowieniu świątyni akademickiej. Między majem 1994 a styczniem 1995 trwał konflikt o przyszłość budynku między zwolennikami ponownego otwarcia cerkwi i teatrem akademickim, który zajmował obiekt od 1958^[2]. Ostatecznie w kwietniu 1995 w świątyni odbyła się pierwsza po latach Święta Liturgia, zaś 6 maja ustawiono na niej krzyż. W 2000 poświęcona została dolna cerkiew św. Filareta, rok później na fasadzie budynku ponownie wykonano pierwotny napis „Światło Chrystusa oświeca wszystkich”, zaś w 2004 patriarcha Aleksy II wyświęcił główny ołtarz. Stale prowadzone były prace konserwatorskie i dekoracyjne przywracające budowli wygląd sprzed rewolucji październikowej^[2].

31 sierpnia 2012 r. ukazem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Cyryla proboszczem parafii przy cerkwi św. Tatiany został mianowany Władimir Wigilanski^[3], który obecnie jest także spowiednikiem prokremlowskiego kanału Cargrad TV^[4].

Przypisy