Cerkiew św. Onufrego
cerkiew parafialna
Ilustracja
Krzyż na miejscu ołtarza zburzonej w 1938 cerkwi
Państwo

 Polska

Miejscowość

Biała Podlaska

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

warszawsko-chełmska

Wezwanie

św. Onufrego

Położenie na mapie Białej Podlaskiej
Mapa konturowa Białej Podlaskiej, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Onufrego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Onufrego”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Onufrego”
Ziemia52°02′29″N 23°06′50″E/52,041389 23,113889

Cerkiew św. Onufrego – unicka, a następnie prawosławna cerkiew w Białej Podlaskiej, wzniesiona w 1826 i zniszczona podczas akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej 1938 roku.

Cerkiew została zbudowana na nowo otwartym cmentarzu unickim w Białej Podlaskiej. Część funduszy na jej budowę przekazała Stefania Radziwiłłówna, zaś autorem projektu budynku był Stefan Koźmiński. W 1875, wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, budowla przeszła na własność Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[1]. W pierwszych latach istnienia niepodległej Polski obiekt sakralny był nieczynny. Po licznych prośbach wiernych, którzy po 1918 nie posiadali w Białej Podlaskiej żadnej świątyni[uwaga 1], prawosławni uzyskali prawo do korzystania z części cmentarza razem z położoną na nim cerkwią[2]. Mogła ona pomieścić równocześnie ok. 70 wiernych, podczas gdy liczbę parafian szacowano na dwa tysiące[2]. W 1929 budynek został rozbudowany według projektu Władysława Wołłodki[1]. Dziewięć lat później cerkiew św. Onufrego została zniszczona w ramach akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej[1]. Na jej miejscu w 1956 ustawiono drewnianą cerkiew znajdującą się pierwotnie w Cycowie[1] (według innego źródła – w Pniównie[2]). Obiekt ten znajdował się w Białej Podlaskiej do 1993, gdy został przeniesiony do Dobratycz w związku z oddaniem do użytku nowej murowanej cerkwi parafialnej[1], usytuowanej na wschód od miejsca, gdzie były położone wcześniejsze świątynie. Miejsce po tych cerkwiach upamiętnia krzyż.

Niektóre elementy wyposażenia zniszczonej świątyni znajdowały się w cerkwi św. Michała Archanioła w Nosowie, a do Białej Podlaskiej zostały przeniesione powtórnie po wzniesieniu cerkwi Świętych Cyryla i Metodego[1].

Uwagi

  1. ↑ Czynne przed tą datą prawosławne obiekty sakralne w Białej Podlaskiej zostały zamknięte (kaplica szpitalna, więzienna i w budynku gimnazjum) lub zrewindykowane na rzecz Kościoła katolickiego (sobór Narodzenia Matki Bożej – dawna unicka cerkiew bazyliańska oraz cerkiew w dawnym kościele reformatów).

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 red. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo lubelskie powiat Biała Podlaska. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2006, ss. 26–27.
  2. 1 2 3 A. Bobryk, I. Kochan, Ślady przeszłości. Historia i teraźniejszość prawosławia na południowo-zachodnim Podlasiu w świadomości społecznej, Siedleckie Towarzystwo Naukowe, Siedlce 2010, ss.115–117.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.