But
przysiółek wsi
Ilustracja
Widok wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Głogówek

Część miejscowości

Zawada

Liczba ludności (2022)

48

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-250[1]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0494025

Położenie na mapie gminy Głogówek
Mapa konturowa gminy Głogówek, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „But”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „But”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „But”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „But”
Ziemia50°24′17″N 17°49′52″E/50,404722 17,831111[2]

But (dodatkowa nazwa w j. niem. Neuvorwerk) – przysiółek wsi Zawada w Polsce, położony w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek[3][4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.

W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 31 grudnia 2022 przysiółek był zamieszkany przez 48 osób[5].

Nazwa

Do 1945 niemiecką nazwą miejscowości było Neuvorwerk[6]. 1 października 1948 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie związanej z Zawadą, polską nazwę But[7], a 15 grudnia 1949 zmieniono ją na Klików[8], jednak miejscowa ludność używała wyłącznie nazwy Bud[9]. W sierpniu 2001 Rada Miejska Głogówka postanowiła formalnie zmienić nazwę miejscowości na Bud[10], jednak decyzja nie została urzędowo zaakceptowana przez MSWiA, ponieważ uznano, że miejscowa nazwa jest niezgodna z polską ortografią[9]. Zamiast tego, w 2003 wprowadzono ponownie nazwę But[11].

Historia

Pomnik poległych w I wojnie światowej w Golczowicach

W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. But znalazł się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[12]. W latach 20. XX wieku w Golczowicach powstał pomnik upamiętniający mieszkańców Golczowic, Zawady, Czartowic, Buta, Muckowa i Sysłowa, którzy zginęli podczas I wojny światowej.

Po II wojnie światowej, od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[13]. Mieszkańcom Buta, posługującym się dialektem śląskim bądź znającym język polski, pozwolono pozostać we wsi po otrzymaniu polskiego obywatelstwa.

W spisie gromad i miejscowości w powiecie prudnickim na dzień 1 stycznia 1953 wymieniono But jako przysiółek Zawady pod nazwą Bud[14]. Według podziału administracyjnego województwa opolskiego na dzień 31 sierpnia 1964, But (Klików), jako przysiółek Zawady, należał do gromady Mochów[15]. W 1966 w przysiółku mieszkały 94 osoby[16].

W 2013 w miejscowości mieszkało 39 osób[17].

Mieszkańcy

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy przysiółka posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Klocołrzy[18].

Transport

But posiada połączenia autobusowe z Głogówkiem. W miejscowości znajduje się jeden przystanek autobusowy[19].

Religia

Katolicy z Buta należą do parafii św. Anny w Golczowicach (dekanat Głogówek)[20].

Bezpieczeństwo

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 12 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Komisariat Policji w Głogówku)[21].

Teren miejscowości, jak i całej gminy Głogówek, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[22]. Gminę Głogówek obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[23].

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1589 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 13848
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  5. ↑ Gmina się nieco zmniejszyła, „Życie Głogówka”, Stanisław Stadnicki – redaktor naczelny, 2 (323), Głogówek: MGOK na zlecenie Urzędu Miejskiego, luty 2013, s. 2, ISSN 1425-9591.
  6. ↑ But, Neuvorwerk [online], gov.genealogy.net [dostęp 2022-04-12].
  7. ↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1948 r. nr 78, poz. 692).
  8. ↑ Zarządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 15 grudnia 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1950 r. nr 8, poz. 76).
  9. 1 2 Zmiana nazw, „Tygodnik Prudnicki”, 11 (694), 17 marca 2004, s. 9.
  10. ↑ Formalne zmiany nazw, „Tygodnik Prudnicki”, 40 (567), 11 października 2001, s. 6.
  11. ↑ Dz.U. z 2003 r. nr 229, poz. 2288
  12. ↑ Abstimmungsgebiet Oberschlesien. Akte polnischer Wahlbeeinflussung., Berlin: Gea Verlag, 1921, s. 1.
  13. ↑ Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  14. ↑ 11. Powiat Prudnicki (siedziba m. Prudnik), „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 6, Opole: Prezydium WRN, 20 maja 1953, s. 40.
  15. ↑ Podział administracyjny województwa opolskiego według stanu na dzień 31 sierpnia 1964 r., „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 9, Opole: Urząd Wojewódzki w Opolu, 3 września 1964, s. 13.
  16. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 221.
  17. ↑ Andrzej Dereń, Jak wyludniła się Twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem, „Tygodnik Prudnicki”, 2 (1202), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 stycznia 2014, s. 11, ISSN 1231-904X.
  18. ↑ Renata Larysz. Fonetyczne i leksykalne cechy dialektu głogóweckiego. „Ziemia Prudnicka”, s. 144, 2007. Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”.
  19. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Zawada But, gm. Głogówek [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18].
  20. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-01] (pol.).
  21. ↑ Komisariat Policji w Głogówku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).
  22. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  23. ↑ PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.