Brunon Romiszewski
Ilustracja
płk Brunon Romiszewski
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

3 listopada 1892
Kudryńce

Data i miejsce śmierci

17 lipca 1986
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1912–1949

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

42 Brygada Artylerii, 31 Dywizjon Artylerii Ciężkiej, 19 Dywizjon Artylerii Lekkiej, 10 Pułk Artylerii Polowej, 1 Pułk Artylerii Polowej, 19 Pułk Artylerii Polowej, Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii w OK III, 2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów, 14 Dywizjon Artylerii Konnej, 15 Wielkopolski Pułk Artylerii Lekkiej, Obszar Warowny „Wilno”, 12 Dywizja Piechoty, Departament Artylerii MSWojsk., Dowództwo Okręgu Wojskowego Nr 1

Stanowiska

dowódca baterii, dowódca dywizjonu artylerii, zastępca dowódcy pułku, komendant SPRA, dowódca dywizjonu artylerii konnej, dowódca pułku artylerii, zastępca dowódcy OW, drugi dowódca piechoty dywizyjnej, szef departamentu MSWojsk., inspektor artylerii WOW

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
bitwa pod Kaniowem
wojna polsko-bolszewicka

Późniejsza praca

Przedsiębiorstwo Urządzeń Geodezyjnych w Warszawie

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Odznaka pamiątkowa artylerii konnej II RP
Grób Brunona Romiszewskiego na Starych Powązkach

Brunon Romiszewski (ur. 3 listopada 1892 w Kudryńcach, zm. 17 lipca 1986 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Brunon Romiszewski urodził się 3 listopada 1892 roku w Kudryńcach, w rodzinie Kaliksta Prospera Ambrożego (1854–1917) i Józefy z Wolskich (1872–1950)[1]. Do 1911 roku skończył siedem klas szkoły realnej w Płoskirowie, po czym został powołany do służby w rosyjskiej armii, gdzie po rocznym kursie został kapralem, a wkrótce chorążym służby stałej. Oficer brygady artylerii. Od 1914 roku w 42 Brygadzie Artylerii. W 1916 roku awansował na porucznika. Kontuzjowany w walkach na froncie austriackim. Od 29 października 1916 roku oficer baterii w 31 dywizjonie artylerii ciężkiej. 1 grudnia 1917 roku przeszedł z dywizjonem do II Korpusu Polskiego na Wschodzie generała lejtnanta Józefa Dowbor-Muśnickiego, gdzie został dowódcą 2. baterii[2]. Podczas bitwy pod Kaniowem wzięty do niemieckiej niewoli, z której zbiegł i 1 października 1918 roku wstąpił do 4 Dywizji Strzelców Polskich na Kubaniu, w której został dowódcą baterii w 19 dywizjonie artylerii lekkiej.

Po przebiciu się do Polski służył w 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej[2]. 1 lipca 1919 roku został dowódcą baterii w 10 pułku artylerii polowej, a 11 grudnia 1919 roku dowódcą dywizjonu artylerii w 1 pułku artylerii polowej. W 1920 roku awansował na kapitana. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 13 sierpnia 1920 roku został ranny pod Radzyminem i odesłany do szpitala w Łodzi, skąd wrócił na front 1 września.

16 marca 1921 roku został zastępcą dowódcy 19 pułku artylerii polowej w Nowej Wilejce. W 1922 roku awansowany na majora. Od 20 lipca 1923 roku komendant Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii przy Dowództwie Okręgu Korpusu w Grodnie. W styczniu 1924 roku na kursie artyleryjskim w Szkole Strzelań Artylerii w Poznaniu. W lipcu 1924 roku został przesunięty w 19 pułku artylerii polowej ze stanowiska dowódcy I dywizjonu na stanowisko kwatermistrza[3]. W grudniu 1925 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy II dywizjonu na stanowisko dowódcy I dywizjonu[4]. 14 października 1926 roku został przeniesiony do 2 pułku artylerii polowej Legionów w Kielcach na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[5]. 23 maja 1927 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy 14 dywizjonu artylerii konnej w Białymstoku[6]. Na pułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku w korpusie oficerów artylerii[7]. 28 stycznia 1931 roku otrzymał przeniesienie na stanowisko dowódcy 15 Wielkopolskiego pułku artylerii polowej w Bydgoszczy, który 31 grudnia tego roku został przemianowany na 15 Wielkopolski pułk artylerii lekkiej[8][9]. Od stycznia do marca 1933 roku na kursie wyższych dowódców w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Od 22 grudnia 1934 roku zastępca dowódcy Obszaru Warownego „Wilno” w Wilnie. Od marca 1936 był szefem sztabu w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr X[10][11]. Od 30 lipca 1938 roku drugi dowódca piechoty dywizyjnej 12 Dywizji Piechoty w Tarnopolu. Od 27 lipca 1939 roku szef Departamentu Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych.

W okresie II RP został osadnikiem wojskowym w osadzie Ulino (powiat dziśnieński)[12].

Po wybuchu II wojny światowej, 20 września 1939 roku został internowany w Rumunii, w obozie Călimănești. Od 16 lutego 1941 roku do 1 kwietnia 1945 roku przebywał w niemieckiej niewoli, w Oflagu VI B Dössel.

Po powrocie do kraju został, mimo zastrzeżeń ze strony Departamentu Kadr Ministerstwa Obrony Narodowej, przyjęty do służby w Wojsku Polskim i mianowany inspektorem artylerii w Dowództwie Okręgu Wojskowego Nr 1 w Warszawie. 30 grudnia 1945 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika artylerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku. Prezydent RP Bolesław Bierut zarządzeniem z 10 lipca 1948 roku awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 22 lipca 1948 roku w korpusie generałów.

24 września 1948 roku został aresztowany i do kwietnia 1949 roku więziony w Warszawie. 6 maja 1949 roku Sąd Honorowy dla Generałów przy Ministrze Obrony Narodowej wystąpił z wnioskiem o obniżenie mu stopnia za rzekome wzywanie na odprawie w Orzyszu w lipcu 1948 roku do fałszowania i naciągania wyników strzelań artyleryjskich podległych jednostek. 10 maja 1949 roku Minister Obrony Narodowej, marszałek Polski Michał Rola-Żymierski przychylił się do tego wniosku i obniżył mu stopień wojskowy do pułkownika oraz zwolnił go z zawodowej służby wojskowej. Od czerwca 1949 roku do lipca 1958 roku pracował w budownictwie przemysłowym w Przedsiębiorstwie Urządzeń Geodezyjnych w Warszawie. Po odwołaniu się od niesłusznej decyzji, 2 maja 1957 roku przywrócono mu stopień generała brygady. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 75-3-30)[13].

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Od 18 lutego 1928 był żonaty z Kazimierą Anną Zofią z Jakubkiewiczów (1905–1984). Małżeństwo miało córkę[14] Marię Danutę Bogdanę (ur. 1931)[1].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. 1 2 Brunon Sariusz-Romiszowski z Romiszowic h. Jelita [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-08-26].
  2. 1 2 Kolekcja VM ↓, s. 4.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 6 lipca 1924 roku, s. 373.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 133 z 18 grudnia 1925 roku, s. 728.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 356.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 147.
  7. 1 2 3 Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 156.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 14.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 176, 683.
  10. ↑ Komunikaty. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 58 z 11 marca 1936.
  11. ↑ Z ostatnich dni. Nowy szef sztabu D. O. K. X. „Wschód”, s. 2, Nr 6 z 20 marca 1936.
  12. ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 169. [dostęp 2015-04-10].
  13. ↑ Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW BAGDACH, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31].
  14. ↑ Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. III:M–S, Toruń 2010, s. 317–319.
  15. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
  16. ↑ M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  17. ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  18. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 17, 11 listopada 1936.
  19. ↑ „Na wniosek gen. br. Hallera Józefa za męstwo i odwagę wykazane w bitwie Kaniowskiej w składzie b. II Korpusu Wschodniego w dniu 11.5.18 r.”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2098 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1671)
  20. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  21. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych G.M.I.L. 1254 z 1926 r. (Dziennik Personalny z 1926 r. Nr 12, s. 70)
  22. ↑ Decyzja Naczelnika Państwa z 12 grudnia 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 268)

Bibliografia

  • Romiszewski Brunon. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.71-6427 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-02].
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. III:M–S, Toruń 2010, s. 317–319.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.