Broniszów
wieś
Ilustracja
Kościół św. Anny w Broniszowie
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

nowosolski

Gmina

Kożuchów

Liczba ludności (2022)

374[1]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

67-120[2]

Tablice rejestracyjne

FNW

SIMC

0910297

Położenie na mapie gminy Kożuchów
Mapa konturowa gminy Kożuchów, po lewej znajduje się punkt z opisem „Broniszów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Broniszów”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Broniszów”
Położenie na mapie powiatu nowosolskiego
Mapa konturowa powiatu nowosolskiego, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Broniszów”
Ziemia51°46′58″N 15°29′22″E/51,782778 15,489444[3]
Barokowy szpital w Broniszowie
Zamek w Broniszowie
Zabytkowa dawna plebania z 1605

Broniszów (niem. Brunzelwaldau, dawniej Branisław[4]) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, w gminie Kożuchów.

Historia

Pierwsze informacje o wsi pochodzą z 1305 roku. Jest ona wymieniona w dokumencie opisującym beneficja biskupa wrocławskiego.

Właścicielem wsi w latach 1446–1584 był ród von Ebersbach

Po 1945

  • W latach 1986–2011 w zamku były organizowane coroczne warsztaty fotograficzne[5][6].
  • W 1995 roku w miejscowości zbudowano szkołę[4]
Wieża po kościele ewangelickim

W latach 1946–1954 siedziba gminy Broniszów. W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Broniszów, po jej zniesieniu w gromadzie Mirocin Średni. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zielonogórskim.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:

  • kościół parafialny pod wezwaniem św. Anny, z lat 1691–1694
  • zabytkowa plebania z 1605 roku, została zbudowana w stylu późnorenesansowym i przebudowana wielokrotnie, m.in. w XVIII wieku. Budynek wymurowano z kamienia i cegły jako obiekt dwukondygnacyjny, założony na planie prostokąta, z dłuższą osią zbliżoną do osi północ – południe, a przykryty dachem wysokim, czterospadowym. Położona na terenie dawnego ogrodu, sąsiaduje z dawną stajnią z 1858 roku oraz drewnianą stodołą. Obecnie remontowana.
  • organistówka, z połowy XIX wieku
  • zespół pałacowy, z XVI-XIX wieku:
    • dawny szpital-przytułek, wybudowany w XVIII w. w stylu barokowym przez baronową Katarzynę von Skronsky, mającą pochodzenie polskie. Obecnie obiekt remontowany a właścicielem jest Arkadiusz Michoński[8]
    • park
    • pałac renesansowy z XVI w.
  • dom, murowano-szachulcowy, z połowy XIX wieku
  • dom, szachulcowy, z połowy XIX wieku
  • zespół cegielni, z końca XIX wieku:
    • piec kręgowy typu Hoffmana
    • wyrobownia
    • suszarnia, trzy wiaty drewniane

inne zabytki:

  • zajazd z XIX wieku
  • wieża kościoła ewangelickiego. Pozostałość po neoromańskim kościele ewangelickim z roku 1863.

Demografia

Liczba mieszkańców wsi w poszczególnych latach[9]:

Rok Liczba mieszkańców
1998 368
2002 376
2009 382
2011 392
2021 374

Od 1998 do 2021 roku liczba mieszkańców wsi zwiększyła się o 1,6%.

Kultura

W zabytkowym zamku od 2013 roku ma siedzibę Lubuska Fundacja im. Paderewskiego. Od 2011 do 2016 roku odbyło się w nim kilkanaście seminariów na temat min. archeologii czy ochrony zabytków[10]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 91 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10343
  4. 1 2 Broniszów – Brunzelwaldau [online], www.glogow.pl [dostęp 2022-12-15].
  5. ↑ XXII powarsztatowa wystawa fotografii – Broniszów 2008 [online], foto-kurier.pl, 9 marca 2020 [dostęp 2021-06-22] (pol.).
  6. ↑ Ogólnopolskie Salony Fotograficzne w Broniszowie [online], wbp.poznan.pl [dostęp 2021-06-22].
  7. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 38. [dostęp 2013-01-31].
  8. ↑ Sposób na pałacowe życie. zycienadodra.pl. [dostęp 2016-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-28)].
  9. ↑ Wieś Broniszów (lubuskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, atrakcje, wypadki drogowe, kierunkowy, edukacja, demografia, tabele, zabytki, statystyki, linie kolejowe, liczba ludności [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-12-15] (pol.).
  10. ↑ Zamek Broniszów – Zamek w Broniszowie powstał jako budowla rycerska w późnym średniowieczu. Pierwszym właścicielem miał być Bronisław, komes Bytomia Odrzańskiego. [online] [dostęp 2022-12-15] (pol.).

Bibliografia

  • S. Józwa: Wycieczki rowerowe po Nowej Soli i okolicy przewodnik, Zielona Góra 2001, str 98-100.
  • Joanna Lang: Smoki, łabędzie i inne bestie... Renesansowy fryz Sali Paradnej Dworu w Broniszowie, w: Lubuskie Materiały Konserwatorskie, tom 9 (2012), Zielona Góra 2012.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.