Bosak baryłkowaty
Abax ovalis
(Duftschmid, 1812)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

dzierowate

Nadplemię

Pterostichitae

Plemię

Pterostichini

Podplemię

Molopina

Rodzaj

bosak

Podrodzaj

Abax (Abax)

Gatunek

bosak baryłkowaty

Bosak baryłkowaty[1] (Abax ovalis) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1812 roku przez Caspara Erasmusa Duftschmida pod nazwą Carabus ovalis[2].

Morfologia

Chrząszcz o wydłużonym, szeroko-owalnym ciele długości od 11[3] do 15,5 mm, u obu płci ubarwionym lśniąco czarno[4][3] z brązowymi głaszczkami[1]. Głowa jest mniejsza niż u A. continuus[3]. Przedplecze jest trapezowate w zarysie[4], o łukowato wklęsłej krawędzi przedniej[1], ku przodowi silnie, a ku tyłowi bardzo słabo zwężone[3]. Powierzchnia przedplecza zaopatrzona jest w podłużną bruzdę przez środek[1] oraz niepunktowane dołki przypodstawowe[5][3]. Pokrywy mają całkowicie obrzeżone[3][4][5], niewiele od przedplecza szersze podstawy[3], niewystający lub co najwyżej ledwo co wystający ząbek w kątach barkowych[5], niewyraźnie punktowane rzędy[4], w tym rząd ósmy punktowany pośrodku znacznie rzadziej niż z przodu i z tyłu[3], żeberkowato wysklepione międzyrzędy[1]. Nie występują chetopory (punkty szczecinkowe) przytarczkowe. Skrzydła tylnej pary są uwstecznione[4]. Stopy cechują się ostatnim członem nagim od spodu[5][3][4].

Ekologia i występowanie

Owad rozmieszczony od nizin po góry, ale głównie na wyżynach i podgórzach. Zasiedla głównie lasy liściaste i pobrzeża strumieni, aczkolwiek znajdywany jest też na polach uprawnych[4][6][1]. Postacie dorosłe aktywne są od wiosny do jesieni i stanowią stadium zimujące. Zarówno za dnia, jak i nocą polują na bezkręgowce, zwłaszcza owady i ślimaki[1]. Samice wykazują troskę rodzicielską o potomstwo, strzegąc złożonych w butwiejącej kłodzie, pniaku czy pod kamieniem jaj przez okres około trzech tygodni, aż do wylęgu larw, nie przyjmując wówczas pokarmu[5].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii oraz Macedonii Północnej[7][8].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 Abax ovalis – Bosak baryłkowaty. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-02-18].
  2. ↑ Caspar Erasmus Duftschmid: Fauna Austriae, oder Beschreibung der österreichischen Insekten für angehende Freunde der Entomologie. Zweyter Theil. Linz und Leipzig: Akademische Buchhandlung, 1812, s. 64.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Von Arved Lompe: Gattung: Abax Bonnelli 1810. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-18].
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-44, 248, 288-289.
  5. 1 2 3 4 5 Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 40-47, 61-69, 262-267.
  6. ↑ Bolesław Burakowski, Maciej Mroczkowski, Janina Stefańska, Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974.
  7. ↑ Y. Bousquet, Pterostichini, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 469-470, ISBN 87-88757-73-0.
  8. ↑ Wolfgang Lorenz, Abax (Abax) ovalis (Duftschmid, 1812), O. Bánki i inni red. [online], Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-02-18].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.