Zapiski Błękitnej Skały albo Błękitnego Urwiska (chiń. 碧巖錄, pinyin: Bìyán lù; kor. Pyŏkam lok, jap.: 碧巌録 Hekiganroku, wiet. Bích nham lục) – zw. też Zapiski Lazurowej Skały lub Księga Błękitnej Skały – jeden z najbardziej znanych zbiorów gonganów (kōanów), a zarazem jeden z klasycznych tekstów chanu (jap. zenu).

Historia tekstu

Autorem wyboru tych 100 specyficznych opowieści był wybitny mistrz chanu ze szkoły yunmen Xuedou Chongxian, który nazwał go Boze songgu. Xuedou wybrał 82 przypadki z Jingde chuandeng lu (景德傳燈錄), a pozostałe z Yunmen guanglu (雲門廣録) (Obszerne zapiski Yunmena Wenyana) (864–949).

Dopiero później, po około stu latach, mistrz chanu szkoły yangqi Yuanwu Keqin dopisał do owych gonganów komentarze. Cały ten zestaw został przez jego uczniów nazwany Biyan lu, gdyż w jego celi klasztornej wisiała kaligrafia z dwoma znakami bi (碧) (błękit) i yan (巖) (skała).

Inny wybitny mistrz i następca Yuanwu – Dahui Zonggao zniszczył oryginalny tekst Księgi, gdyż obawiał się, że w przyszłości gongany staną się intelektualną grą, a intelektualizacja pracy nad gonganem spowoduje utratę drogi do oświecenia. Pierwotny tekst został jednak zrekonstruowany przez jednego z mnichów, który pozbierał wszystkie rękopisy i skompilował nową całość.

Do Japonii tekst został zawieziony przez Dōgena Zenji (道元禅師; 1200–1253), założyciela szkoły sōtō – japońskiego odpowiednika chińskiej szkoły chanu caodong. Ostatniej nocy przed powrotem do ojczyzny Dōgen zobaczył egzemplarz „Zapisków Błękitnej Skały” po raz pierwszy, i przez całą noc przepisywał książkę.

Przekład polski i przekłady zachodnie

Istnieje przekład polski samych gonganów, wydany w formie powielonej broszurki, na potrzeby wewnętrzne Stowarzyszenia Buddyjskiego Zen „Czogie” (obecnie: Szkoła Zen Kwan Um w Polsce): 碧巖錄. Księga Błękitnej Skały, na j. angielski tłumaczył Mistrz zenu Seung Sahn. Przekład polski K.N., Copyright by Providence Zen Center, bmw. [Warszawa-Falenica] 1981, nlb. [70 s.][1]

Najpowszechniej cytowanym przekładem jest przekład angielski Thomasa i J.J. Clearych[2], jednak najpełniejszym, najdokładniejszym jest przekład niemiecki Wilhelma Gunderta[3].

Konstrukcja przypadku

Układ tekstu związanego z każdym gonganem wykazuje wspólne cechy, chociaż nie wszystkie występują w każdym ze 100 przypadków (np. w kilku przypadkach nie występuje część wstępna, sugerująca czy też wskazująca na coś istotnego)

  • Część wstępna – sugestia
  • Przypadek – właściwy gongan
  • Przypisy – uwagi Yuanwu (były one umieszczone przez niego bezpośrednio w tekście, ale są obecnie wyodrębniane)
  • Komentarz – komentarz Yuanwu do każdego gonganu
  • Wiersz – wiersz Xuedou (często z bezpośrednimi uwagami Yuanwu, obecnie w formie przypisów między wersami wiersza)
  • Komentarz – komentarz Yuanwu do wiersza i jego związków z przypadkiem

Mistrzowie chanu występujący w poszczególnych gonganach

  1. Bodhidharma, Baozhi
  2. Zhaozhou Congshen
  3. Mazu Daoyi
  4. Deshan Xuanjian, Guishan Lingyou
  5. Xuefeng Yicun
  6. Yunmen Wenyan
  7. Fayan Wenyi
  8. Cuiyan Lingcan, Baofu Congzhan, Changqing Huileng, Yunmen Wenyan
  9. Zhaozhou Congshen
  10. Muzhou Daozong
  11. Huangbo Xiyun
  12. Dongshan Shouchu
  13. Baling Haojian
  14. Yunmen Wenyan
  15. Yunmen Wenyan
  16. Jingqing Daofu
  17. Xianglin Chengyuan
  18. Nanyang Huizhong
  19. Jinhua Juzhi
  20. Longya Judun, Cuiwei Wuxue, Linji Yixuan
  21. Zhimen Guangzuo
  22. Xuansha Shibei, Xuefeng Yicun, Yunmen Wenyan, Baofu Congzhan, Changqing Huileng
  23. Baofu Congzhan, Changqing Huileng, Xuedou Chongxian, Jingqing Daofu
  24. Guishan Lingyou, Liu Tiemo
  25. pustelnik Xiang
  26. Baizhang Huaihai
  27. Yunmen Wenyan
  28. Nanquan Puyuan
  29. Dasui Fazhen
  30. Zhaozhou Congshen
  31. Magu Baoche, Zhangjing Huaihui, Nanquan Puyuan
  32. Linji Yixuan
  33. Zifu Rubao, Xuedou Chongxian
  34. Yangshan Huiji, Yunmen Wenyan
  35. X
  36. Changsha Jingcen
  37. Panshan Baoji
  38. Fengxue Yanzhao
  39. Yunmen Wenyan
  40. Nanquan Puyuan
  41. Touzi Datong
  42. Pangyun
  43. Dongshan Liangjie
  44. Heshan Wuyin
  45. Zhaozhou Congshen
  46. Jingqing Daofu
  47. Yunmen Wenyan
  48. Mingzhao Deqian
  49. Xuefeng Yicun, Sansheng Huiran
  50. Yunmen Wenyan
  51. Yantou Quanhuo, Xuefeng Yicun,
  52. Zhaozhou Congshen
  53. Mazu Daoyi, Baizhang Huaihai
  54. Yunmen Wenyan
  55. Daowu Yuanzhi, Shishuang Qingzhu
  56. Qinshan Wensui
  57. Zhaozhou Congshen
  58. Zhaozhou Congshen
  59. Zhaozhou Congshen
  60. Yunmen Wenyan
  61. Fengxue Yanzhao, Xuedou Chongxian
  62. Yunmen Wenyan
  63. Nanquan Puyuan
  64. Nanquan Puyuan, Zhaozhou Congshen
  65. Budda, Ānanda
  66. Yantou Quanhuo, Xuefeng Yicun
  67. Jiashan Shanhui, Baozhi
  68. Yangshan Huiji, Sansheng Huiran
  69. Guizong Zhichang
  70. Wufeng Changguan, Guishan Lingyou, Baizhang Huaihai, Yunyan Tansheng
  71. Wufeng Changguan, Baizhang Huaihai
  72. Yunyan Tansheng, Baizhang Huaihai
  73. Xitang Zhizang, Baizhang Huaihai, Mazu Daoyi
  74. Jinniu, Xuedou Chongxian, Changqing Huileng?
  75. Wujiu Youxuan, Jingzou Shizang
  76. Danxia Tianran, Changqing Huileng, Baofu Congzhan
  77. Yunmen Wenyan
  78. X
  79. Touzi Datong
  80. Zhaozhou Congshen, Touzi Datong
  81. Yaoshan Weiyan,
  82. Dalong
  83. Yunmen Wenyan
  84. Vimalakirti, Manjushri
  85. pustelnik Dongfeng, Xuedou Chongxian
  86. Yunmen Wenyan
  87. Yunmen Wenyan
  88. Yunmen Wenyan, Xuansha Shibei
  89. Yunyan Tansheng, Daowu Yuanzhi
  90. Zhimen Guangzuo
  91. Yanguan Qi’an, Touzi Datong, Xuedou Chongxian, Shishuang Qingzhu, Zifu Rubao, Baofu Congzhan, Zhimen Guangzuo
  92. Budda, Manjushri
  93. Daguang Juhui
  94. X
  95. Changqing Huileng, Baofu Congzhan
  96. Zhaozhou Congshen
  97. X
  98. Tianping Congyi, Xiyuan Siming
  99. Nanyang Huizhong
  100. Baling Haojian

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Opis w katalogu Biblioteki Uniwersyteckiej KUL.
  2. ↑ Thomas Cleary & J.C. Cleary. The Blue Cliff Records, Shambala. Boston i Londyn, 1992 ISBN 0-87773-622-7, dostępny w Internecie, dawniej w ramach (nieistniejącego już) serwisu OpenBuddha, obecnie (kopia w Archiwum Internetu).
  3. ↑ Bi-Yän-Lu: Meister Yüan-wu’s Niederschrift von der Smaragdenen Felswand. Vollständige Ausgabe in der Übersetzung von Wilhelm Gundert / Aus dem Nachlaß herausgegeben und durch weitere Beiträge ergänzt. Übersetzt und erläutert von Wilhelm Gundert. Hanser Verlag: München – Wien 1960, 1973 (3 tomy); Marix Verlag: Wiesbaden 2005 (3 tomy w 1: t. 1 (rozdz. 1-33), s. 1–580; t. 2 (rozdz. 34-50), s. 3–364; t. 3 (rozdz. 51-100), s. 3–168) ISBN 3-86539-031-5.

Bibliografia

  • The Blue Cliff Records, tłum. Thomas Cleary & J.C. Cleary, Shambala. Boston i Londyn, 1992 ISBN 0-87773-622-7.
  • Encyklopedia mądrości Wschodu. Buddyzm, hinduizm, taoizm, zen, red. Stephan Schuhmacher i Gert Woerner, Warszawski Dom Wydawniczy, Warszawa 1997, s. 40, ISBN 83-7140-178-7 (oryginał niemiecki: Lexikon der östlichen Weisheitslehren, Scherz Verlag, Bern 1986; wydanie angielskie: The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion. Shambala. Boston, 1989 ISBN 0-87773-433-X)
  • Maciej St. Zięba, Bìyánlù, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 1: A-B, PTTA: Lublin 2000, s. 590–590.
  • The Kōan. Text and Context in Zen Buddhism, ed. Steven Heine i Dale S. Wright, Oxford University Press. Oxford, 2000 ISBN 0-19-511749-2.
  • Oryginał chiński w ramach Chinese Text Project
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.