wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
306[1] |
Strefa numeracyjna |
43 |
Kod pocztowy |
98-290[2] |
Tablice rejestracyjne |
ESI |
SIMC |
0715087 |
Położenie na mapie gminy Warta | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego | |
Położenie na mapie powiatu sieradzkiego | |
51°40′15″N 18°37′27″E/51,670833 18,624167[3] |
Bartochów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, największa wieś w gminie Warta.
Części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0715093 | Brzezinka | część wsi |
0715101 | Wilk Bartochowski | część wsi |
Historia
Pierwszą wzmiankę o Bartochowie znajdujemy w sentencji wyroku wydanego przez sędziego sieradzkiego Jaksę 28 maja 1354 roku w Piotrkowie. Wyrok dotyczył sporu o dziedzictwo wsi Kowale, a wśród stron sporu został wymieniony Wierzbięta z Przespolewa dziedzic Bartochowa. Oryginał dokumentu przechowywany jest w Archiwum Kapituły Metropolitalnej w Gnieźnie, będącej najstarszą częścią zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie pod numerem 134, a jego odpis możemy znaleźć w 3 tomie Kodeksu Dyplomatycznego Wielkopolskiego pod numerem 1323.[6]
Była gniazdem rodowym Bartochowskich herbu Rola. W głębi wsi przebudowany gruntownie dawny dwór, w którego szczycie tkwi data „1783” oraz odcisk wyjątkowo dużego amonita. Na bocznej ścianie napis: „Praca szczepi owoce rozkosze”. Wewnątrz ocalały mały ołtarzyk i oryginalny piec kaflowy. W tym dworze zmarł 23 września 1826 r. Paweł Biernacki h. Poraj (1740–1826), kasztelan sieradzki i brygadier kawalerii narodowej. Po śmierci męża mieszkała tu trzecia żona Pawła Biernackiego, Konstancja z Małachowskich Biernacka (1773–1842), znana jako autorka kilku dziełek o dużych walorach pedagogicznych. Bartochów dostał się w ręce wnuka Konstancji i Pawła – Kazimierza, który zmarł w 1873 r. na zesłaniu w Tomsku na Sybirze za udział w powstaniu styczniowym.
Adolf Harrer, który w l. 1823–1933 założył manufakturę sukienniczą w Sieradzu, założył także dwie filie tej manufaktury – jedną z nich w Bartochowie u dziedzica Biernackiego. Funkcjonowało tu wtedy 45 warsztatów.
Do 1954 roku istniała gmina Bartochów. W latach 1954-1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bartochów, po jej zniesieniu w gromadzie Warta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
Zabytki
Tuż przy drodze z Warty do Sieradza, przed zakrętem w stronę Bartochowa, stoi duży krzyż, a pod nim głaz z napisem upamiętniającym śmierć powstańców i ich dowódcy Pawła Nowickiego, zabitych 15 listopada 1863 r. w walce z „wojskami cesarsko-rosyjskimi na terytorium Dóbr Bartochowskich” (akta parafii w Warcie nr 151-4/1863).
Osoby związane z miejscowością
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 14 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 3010
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski T.3 Zawiera numera 1293-2053 lata 1350-1399, „PAN Biblioteka Kórnicka”, 1879 [dostęp 2023-07-06] .
Linki zewnętrzne
- Bartochów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 111 .
- Bartochów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 88 .