August Wiktor Nowosielski | |
podpułkownik dyplomowany piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
23 marca 1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1940 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca pułku |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
August Wiktor Nowosielski[uwaga 1], ps. „Kolbuszewski”[2] (ur. 23 marca 1897 w Drohobyczu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 23 marca 1897 w Drohobyczu, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Marcelego i Zygmunty Marii Seweryny z Paleologów[3]. Absolwent III Gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Krakowie[2] . Od 1913 w Drużynach Strzeleckich. Student prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim[4]. Od 1 sierpnia 1914 w V baonie 1 pułku piechoty Legionów Polskich. Walczył na froncie. Ranny pod Laskami (3 listopada 1914) i Kosturami (23 maja 1915). Po rekonwalescencji powrócił na front z przydziałem do 6 pułku piechoty. Do kryzysu przysięgowego walczył na froncie, następnie został wcielony do armii austriackiej. Członek POW. 2 listopada zgłasza się do WP, otrzymuje przydział do 4 a następnie 6 pułku piechoty Legionów. Od 20 listopada 1919 w Dowództwie Frontu Litewsko-Białoruskiego, od kwietnia do lipca 1920 kwatermistrz 4 Armii. Od lipca 1920 w Oddziale III Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego.
W okresie międzywojennym ukończył kurs dowódców batalionów w Rembertowie. Z dniem 1 listopada 1924 został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego. 11 października 1926, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Oddziału II Sztabu Generalnego w Warszawie[5]. Od 11 czerwca 1927 był kierownikiem Ekspozytury Nr 4 Oddziału II SG w Krakowie[6]. 18 lutego 1928 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7]. 5 listopada 1928 ogłoszono jego przeniesienie z Ekspozytury Nr 4 do Wyższej Szkoły Wojennej[8][9]. 23 października 1931 został przeniesiony do 1 pułku strzelców podhalańskich w Nowym Sączu na stanowisko dowódcy batalionu[10][11]. 17 stycznia 1933 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 i 15. lokatą w korpusie oficerów piechoty[12]. W grudniu 1932 został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie na stanowisko wykładowcy[13]. 15 października 1936 został przeniesiony do 48 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Stanisławowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[2] . W latach 1938–1939 pełnił służbę w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Był kierownikiem Sekretariatu Komisji Regulaminowej, który został utworzony 1 września 1937. Przewodniczący Komisji, generał dywizji Tadeusz Piskor w opinii z 2 listopada 1938 tak scharakteryzował swojego podwładnego: „wybitne zdolności. Wyszkolenie wojskowe bez zarzutu. Umiejętność formułowania myśli; umysł refleksyjny i analityczny – b. duże (sic!). Niezmiernie pracowity i sumienny w pracy; przy tym szybko i ambitnie pracuje. Charakter zwarty i ustalony. Ideowy. Bardzo wartościowa jednostka. Dobry kandydat na wyższe dowodzenie. Praca w Komisji Regulaminowej – zarówno pod względem metody, jak i treści wyróżniająca. Ogólnie – wybitny”[14]. 20 czerwca 1939 został mianowany dowódcą 77 pułku piechoty w Lidzie. Obowiązki dowódcy pułku objął w połowie sierpnia[2] . Na czele tego oddziału walczył w kampanii wrześniowej 1939. Wzięty do niewoli przez Sowietów, osadzony w Kozielsku. Został zamordowany wiosną 1940 w lesie katyńskim. Figuruje na liście wywózkowej nr 022/3 z 9 kwietnia 1940, pozycja 89[15].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
August Wiktor Nowosielski był żonaty z Zofią (1895–1931), córką Antoniego Sygietyńskiego.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6358[4]
- Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)[17][4]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[18]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[19]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[20]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[19]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[19]
- Odznaka za Rany i Kontuzje[21]
- Odznaka „Za wierną służbę”[19]
- Krzyż Pamiątkowy 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich („Krzyż Wytrwałości”)[19]
- Srebrny Medal Waleczności 1 klasy (Austro-Węgry)[19]
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935, s. 60.
- 1 2 3 4 Żołnierze Niepodległości ↓.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 438.
- 1 2 3 Polak (red.) 1993 ↓, s. 151.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 125, 181.
- ↑ Żołnierze Niepodległości ↓, tu podano, że Ekspozytura Nr 4 mieściła się we Lwowie.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928, s. 45.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 355.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 10.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 329.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 31, 615.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 18 stycznia 1933, s. 1.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 414.
- ↑ Opinie podpułkowników za 1938 rok. [w:] sygn. 701/1/121 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. [dostęp 2017-12-30].
- ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 205.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON. W decyzji figuruje jako Gustaw Nowosielski
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- 1 2 3 4 5 6 Kwestionariusz [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2022-12-28] .
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Na podstawie fotografii [1].
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1931. [dostęp 2016-06-11].
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
Linki zewnętrzne
- Żołnierze Niepodległości : Nowosielski Gustaw Wiktor. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2021-09-24].