Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Instrumenty | |
Gatunki |
free jazz, muzyka improwizowana, muzyka kreatywna, muzyka eksperymentalna, muzyka elektroniczna, muzyka konkretna |
Zawód | |
Wydawnictwo |
Apollo Sound, Polskie Nagrania „Muza” |
Andrzej Bieżan (ur. 23 listopada 1945 w Warszawie, zm. 15 grudnia 1983 w Poznaniu) – polski pianista, kompozytor, performer. Syn akordeonisty Włodzimierza Bieżana[1].
Życiorys
Studiował kompozycję u Piotra Perkowskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie (dyplom uzyskał w 1972 roku). Był założycielem, współzałożycielem oraz członkiem wielu grup muzyki kreowanej, m.in. Materials Service Co. (Bieżan, Osborne, Malicki, Kobrin, Thommesen)[2], Grupa Muzyki Intuicyjnej (Bieżan, Malicki, Piernik)[3], Sesja 72 (Bieżan, Jagiełło, Nadolski, Przybielski), Super Grupa Bez Fałszywej Skromności (Bieżan, Mitan, Nadolski, Przybielski, Trzciński)[4], Cytula Tyfun da Bamba Orkiester (Bieżan, Knittel, Litwiński, Sudnik)[5], Niezależne Studio Muzyki Elektroakustycznej (Bieżan, Szymański, Knittel, Krupowicz, Mitan, Sudnik, Dziubak)[4]. Z nimi jako pianista brał udział w takich imprezach kulturalnych jak: Warszawska Jesień, Jazz Jamboree, czy Inventionen. Uczestniczył również w zbiorowych wydarzeniach artystycznych z pogranicza sztuk plastycznych, teatru i muzyki. W jego koncepcji muzyki teraz ważna była zespołowa medytacja, improwizacja, eksperymenty brzmieniowe i sytuacje performerskie. Do tych celów konstruował również instrumenty własnego pomysłu, np. tubmaryna. Skomponował muzykę do wielu spektakli teatralnych. Od 1982 roku był dyrektorem poznańskiego Teatru Lalki i Aktora Marcinek. Wystawił operę Stefana Themersona i nagrywał w Studiu Eksperymentalnym Polskiego Radia. W 1984 roku, staraniem Andrzeja Mitana ukazał się pośmiertnie longplay artysty pt. Miecz Archanioła z legendarnej serii Klub Muzyki Nowej Remont[6].
Andrzej Bieżan zmarł tragicznie 15 grudnia 1983 roku, w wieku zaledwie 38 lat. W 2013 roku wytwórnia Bôłt Records przypomniała dorobek artysty, wydając dwupłytową antologię zatytułowaną Polygamy. Obecnie Bieżan staje się symbolem oporu wobec opresji płynącej z komercji i formatowania kultury.
Dyskografia
Albumy autorskie
Inne nagrania
- 1972: Iga Cembrzyńska i Sesja 72 – Four Dialogues With Conscience (LP, Apollo Sound – AS 1014)[11]
- 1984: Jubileuszowa Orkiestra Helmuta Nadolskiego (LP z serii Klub Muzyki Nowej Remont, Alma Art – 001)[12]
Nagrody
- 1978: IV Opolskie Konfrontacje Teatralne (Opole) – nagroda za muzykę i jej wykonanie w przedstawieniu Samuel Zborowski Juliusza Słowackiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku
- 1979: IX Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek (Opole) – II nagroda za muzykę do przedstawienia Baśń o pięknej Parysadzie Bolesława Leśmiana w Państwowym Teatrze Lalek "Czerwony Kapturek" w Olsztynie
Spektakle teatralne
- 1971: Noce i dnie (reż. Izabella Cywińska; muzyka)
- 1971: Burza (reż. Zofia Wierchowicz; opracowanie dźwięku)
- 1973: Upiory (reż. Henryk Baranowski; muzyka)
- 1978: Samuel Zborowski (reż. Stanisław Hebanowski; muzyka, wykonanie muzyki)
- 1979: Baśń o pięknej Parysadzie (reż. Edward Dobraczyński; muzyka)
- 1979: Treny (reż. Adam Hanuszkiewicz; muzyka)[8]
Filmografia
- 1971: Noce i dnie – spektakl telewizyjny (reż. Izabella Cywińska; muzyka)
- 1977: A chruśniak malinowy trwa... – spektakl telewizyjny (reż. Wojciech Siemion; wykonanie muzyki)
- 1977: Rekolekcje – film fabularny (reż. Witold Leszczyński; wykonanie muzyki)
Przypisy
- ↑ Ewa Bieżan wspomina swojego ojca. 2015-03-04. [dostęp 2016-03-10]. (pol.).
- ↑ Natenczas Błaszczyk (XV). Muzykoteka Szkolna [dostęp 2014-04-14]. Cytat: Kto słyszał, kto pamięta dziś o Bieżanowych zespołach, których nazwy tak bardzo obrazują ich naturę? „Materials Service Corporation”, w której obok Bieżana grali Ted Kobrin, Jacek Malicki, Nigel Osborne, Olav Thommesen.
- 1 2 Andrzej Bieżan – Polygamy. Książeczka do płyty: Polygamy, Bôłt Records, 2013 [dostęp 2016-04-16].
- 1 2 Andrzej Mitan: Andrzej Mitan – wywiad z samym sobą. andrzejmitan.pl/. [dostęp 2020-09-30]. (pol.).
- ↑ Natenczas Błaszczyk (XV). Muzykoteka Szkolna [dostęp 2014-04-14]. Cytat: Prawdziwą erupcją zwariowanych pomysłów kipiała formacja „Cytula Tyfun da Bamba Orkiester” – w składzie: Bieżan, Krzysztof Knittel, Mieczysław Litwiński oraz Tadeusz Sudnik. O fantazji i poczuciu humoru muzyków zespołu świadczą ich pseudonimy i zabawne nazwy instrumentów wymieniane w programach koncertów. Według nich Cytulę tworzyli zatem: Bolesław A. Bier-Zan (fuja maryna, tyfun, das orgielklavier), Jakub Kitel (lawualon da bamba, stringśruba), Eligiusz M. Litwinskauss (szopino, promazun, cytula) i Teddy Wstydnik (cyferator, włosiula).
- ↑ Andrzej Mitan: Niezwykła kolekcja – 9 płyt Andrzeja Mitana. andrzejmitan.com.pl [dostęp 2014-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. Cytat: Ich egzemplarze znajdują się w muzeach na całym świecie: w Centrum Pompidou w Paryżu, w archiwum ruchu Fluxus w Nowym Yorku, Tokio, Moskwie (...) „Dla mnie najważniejsza była jednak wystawa w Galerii RR w Warszawie” – mówi Andrzej Mitan – pomysłodawca, twórca i wydawca serii dziewięciu artystycznych płyt „Klub Muzyki Nowej Remont”.
- ↑ Andrzej Bieżan – Treny. discogs.com. [dostęp 2016-03-10]. (ang.).
- 1 2 Treny, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2016-04-10] .
- ↑ Andrzej Bieżan – Miecz Archanioła. discogs.com. [dostęp 2016-03-10]. (ang.).
- ↑ Andrzej Bieżan – Polygamy. discogs.com. [dostęp 2016-03-10]. (ang.).
- ↑ Iga Cembrzynska – Session 72 – Four Dialogues With Conscience. discogs.com. [dostęp 2016-03-10]. (ang.).
- ↑ Jubileuszowa Orkiestra Helmuta Nadolskiego – Jubileuszowa Orkiestra Helmuta Nadolskiego. discogs.com. [dostęp 2016-03-10]. (ang.).
Bibliografia
- Andrzej Bieżan. Anarchista-dżentelmen i prorok we własnym kraju – audycja Programu II PR
- Intuicjoniści – pierwsze 15 lat polskiego off jazzu – Rafał Księżyk na stronie dwutygodnik.com
- Andrzej Bieżan, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-08] .
- Performance na dźwięk – hommage à Andrzej Bieżan – pierwsza edycja festiwalu
- Performance na dźwięk II – hommage à Andrzej Bieżan – druga edycja festiwalu
- Performance na dźwięk III – hommage à Andrzej Bieżan – trzecia edycja festiwalu
Linki zewnętrzne
- Andrzej Bieżan w bazie KPPG
- Andrzej Bieżan w bazie Discogs (ang.)
- Andrzej Bieżan – Polygamy w bazie Bôłt Records
- Andrzej Bieżan w bazie filmpolski.pl